جوان آنلاین: مذاکرات دقیقه نودی ایران با اروپاییان و آژانس در نیویورک ادامه دارد تا مکانیسم اسنپبک فعال نشود. عباس عراقچی، وزیر خارجه دوبار با مدیرکل آژانس و یک مرتبه هم با وزیران خارجه اروپایی ملاقات کرده، دیدارهایی که امانوئل ماکرون، آنها را «لحظاتی سرنوشتساز برای ایران و آژانس» خوانده است. رافائل گروسی در یک مصاحبه اختصاصی با روزنامه تایمز گفته که ایران همچنان ظرفیت لازم برای جلوبردن برنامه هستهای خود را دارد و با اشاره به اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده ایران، گفته که رساندن غنای این اورانیوم به ۹۰ درصد، چند هفته و نه چند ماه یا سال زمان میبرد، موضعی که برخی ناظران آن را سیگنال به طرفهای غربی و رژیم صهیونیستی میدانند.
«امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه سهشنبه شب در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت که میخواهیم اسنپ بک را برگردانیم، چونکه به ادعای او، ایران تعهداتش را انجام نداد و اجازه بازرسی به بازرسان آژانس نمیدهد. ماکرون گفته که ساعات آینده، لحظاتی سرنوشتساز برای ایران و آژانس است و با لحنی هشدارآمیز از روبه اتمام بودن زمان صحبت کرد. او دیشب در حاشیه مجمع عمومی با مسعود پزشکیان ملاقات کرد، دیداری که بهرغم اختلافات کلیدی ایران با طرفهای اروپایی، همچنان میتواند زمینهساز یک توافق باشد. «کایا کالاس» کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از ملاقات روز سهشنبه با عباس عراقچی با حضور وزیران خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس که گفته شد نتیجه خاصی نداشته، بازهم گفت که هنوز دیپلماسی با ایران یک شانس دارد، اما ضربالاجلها رو به اتمام هستند. اینکه تا شامگاه یکشنبه هفته بعد که ۳۰ روز پیشبینی شده در مکانیسم اسنپبک تمام خواهد شد، توافقی به دست خواهد آمد یا نه، معلوم نیست، ولی در صورت بازگشت تحریمهایی که در شش قطعنامه سازمان ملل پیش بینی شده، احتمالاً تنشها بین ایران و دولتهای اروپایی تشدید شده و همکاری تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی از وضعیت فعلی هم کمتر خواهد شد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در نیویورک هشدار داده که ایران از «روزهای باقیمانده برای مشاورههای دیپلماتیک که ممکن است به یک راهحل منجر شود» استفاده میکند، اما هشدار داد که اگر هیچ مصالحهای حاصل نشود، «ما به مسیر خود ادامه خواهیم داد.» وزارت امور خارجه ایران هم با اشاره به ملاقات عراقچی با وزیران اروپایی، اعلام کرد: «با توجه به اقدام ناموجه و غیرقانونی برای شروع بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل، برخی ایدهها و پیشنهادها برای ادامه دیپلماسی در این جلسه مطرح شد و توافق شد که رایزنیها ادامه یابد.»
آژانس همکاری میخواهد به رغم اسنپبک!
به رغم این واقعیت که بازگشت تحریمها مناسبات ایران و آژانس را تحت تأثیر قرار خواهد داد، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگویی با بیبیسی در حاشیه مجمع عمومی، گفته که بهرغم اقدام اروپا برای اعمال تحریمهای بینالمللی، روابط ایران با این نهاد باید ادامه مییابد. او مدعی است که «ایران تعهدات و وظایف بسیار روشنی دارد... همانطور که گفتم، این تعهدات دائمی هستند و فراتر از موضوع بازگشت سریع تحریمها هستند.» به گفته گروسی، «اگر آنها شروع به نه گفتن به بازرسیها کنند، آنگاه یک مشکل بزرگتر و جدید به وجود خواهد آمد، و ما نمیخواهیم، فکر نمیکنم به یک مشکل بزرگتر در ایران نیاز داشته باشیم.» به ادعای گروسی واشینگتن، بهرغم اینکه دونالد ترامپ گفته بود برنامه هستهای ایران با حملات ایالات متحده در ماه ژوئن «محو» شده است، مشتاق است روابط ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بهبود بخشد. او گفت: «برخی تبادلات وجود دارد، باید بگویم که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه، در این زمینه بسیار فعال است، من، به عنوان مثال، با او در تماس مداوم هستم.» گروسی همچنین در گفتوگویی جداگانه با روزنامه تایمز گفته که ایران به رغم حملات هوایی اسرائیل و امریکا به تأسیسات هستهایاش در ژوئن امسال، همچنان ظرفیت پیشبرد برنامه هستهای خود را حفظ کرده است. گروسی تأکید کرد که بخشی از سانتریفیوژها ممکن است از آسیب در امان مانده باشند و ایران مکانهای تولیدی برای اجزای کلیدی مانند روتورها و دمها دارد؛ بنابراین بازسازی برنامه فقط مسئله زمان است. گروسی در این مصاحبه توضیح داد که عملیات بازرسی از تأسیسات ایران از سر گرفته شده، اما هنوز اجازه دسترسی به ذخایر اورانیوم غنیشده ۶۰ درصد به آنها داده نشده است. او به تخریب بالای تأسیسات غنیسازی فردو اشاره کرد و گفت: «تأثیر جنبشی و حرکت زمین باید تقریباً کاملاً تجهیزات را تحت تأثیر قرار داده باشد.» با این حال، وی افزود: «برنامه هستهای ایران آنطور که میشناختیم وجود ندارد، اما بازسازی آن امکانی است که وجود دارد.»
پوشش حمله مجدد؟!
مدیرکل آژانس در بخش دیگری از گفتوگو با تایمز به حفاظت شدید ایران از ذخایر اورانیوم خود اشاره کرد و گفت: «به نظر میرسد آنها کاملاً از این مواد محافظت میکنند، زیرا باور دارند ممکن است مورد حملات دیگری قرار گیرد.» او همچنین در بخشی از این گفتوگوی چالشبرانگیز با اشاره به بحثها درباره اورانیوم ۶۰ درصد ایران گفت: «افزایش سطح غنیسازی ذخایر اورانیوم ایران به ۹۰ درصد مسئلهای است که در هفتهها رخ خواهد داد، نه ماهها یا سالها.» خالد محمود، نویسنده و روزنامهنگار مصری در توئیتی در ایکس، این موضع گروسی را سیگنالی برای حمله مجدد اسرائیل میداند: «رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در راستای جاهطلبی سیاسی خود برای جانشینی آنتونیو گوترش آرژانتینی به عنوان دبیرکل سازمان ملل متحد، با این ادعا که تهران میتواند اورانیوم را تا ۹۰ درصد غنیسازی کند و به این ترتیب به سلاح هستهای دست یابد، «ظرف چند هفته، نه چند ماه یا چند سال»، توجیه و پوشش لازم را برای ایالات متحده و اسرائیل فراهم میکند تا حمله دیگری به ایران انجام دهند.»