جوان آنلاین:وزیر خارجه در گفت‌وگویی زنده، تصویری متفاوت از توافق هفته قبل تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرد و ضمن پاسخ به برخی انتقادات از توافق انجام شده، هرچند به تجربه تلخ توافقات قبلی اشاره کرد که ظاهراً به برجام برمی‌گردد، ولی اطمینان داد که «همه چیز طبق دستورالعمل‌ها و مأموریت‌ها» بوده است. سیدعباس عراقچی گفت که توافق با رافائل گروسی تا زمانی اعتبار دارد که اسنپ‌بکی فعال نشود و اقدام خصمانه‌ای علیه تأسیسات هسته‌ای ایران رخ ندهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در تازه‌ترین گفتوگو با صدا و سیما که پنج‌شنبه شب انجام شد، گفت که توافق جدید آژانس «چارچوب جدیدی را برای همکاری تعریف می‌کند.» عباس عراقچی با توضیح این چارچوب جدید گفت که «آژانس قبول کرده که حمله به تأسیسات ما غیرقانونی بوده و خلاف حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد و اساسنامه آژانس است و همچنین قبول کرده که شرایط جدیدی ایجاد شده که همکاری‌های جدیدی نیاز است.» به گفته عراقچی، آژانس همچنین قبول کرده که قانون مجلس برای ایران الزام‌آور است و این همکاری باید در قالب این قانون صورت بگیرد و آژانس پذیرفته که همه چیز از طریق شورای عالی امنیت ملی انجام شود. چندین بار نام شورای امنیت ملی و مجلس در این توافق آمده است. رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: درباره تأسیسات بمباران نشده قاعده جدید این است که آژانس مورد به مورد از ما درخواست می‌کند برای دسترسی‌های خودش و طبق قانون مجلس این درخواست را به شورای عالی امنیت ملی می‌فرستیم اگر مورد پذیرش واقع شود، دسترسی داده می‌شود.
اجرا با محوریت شورای عالی امنیت ملی
عراقچی در بخشی از گفتوگو توضیح داد که در توافق صورت گرفته یک قسمت مربوط به تأسیسات بمباران نشده است که مورد به مورد، اجرای آن با تصویب شورای امنیت انجام خواهد شد: «هر مورد توسط شورای عالی امنیت ملی بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود.» وزیر خارجه گفت: «در خصوص تأسیسات هسته‌ای بمباران شده، آژانس قبول دارد که نگرانی‌های امنیتی ایران نسبت به این تأسیسات مشروع است و قبول دارد باید این نگرانی‌ها را مورد توجه قرار دهد. در حال حاضر یک مجموعه اقدامات محیط زیستی و ایمنی باید در این تأسیسات صورت بگیرد. براساس این توافق فعلاً هیچ اقدامی صورت نمی‌گیرد تا ایران اقدامات مربوط به محیط زیست و ایمنی را انجام دهد.» رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: «بعد از آن ایران گزارش خود را از وضعیت این تأسیسات نه به آژانس بلکه به شورای عالی امنیت ملی ارائه می‌دهد و این شورا همه دغدغه‌های امنیتی را در نظر می‌گیرد و آنجا تصمیم می‌گیرد که این گزارش به چه شکلی ارائه شود. بعد از آن برای راستی‌آزمایی این گزارش که آن موقع بحث دسترسی‌ها و بازرسی‌ها مطرح می‌شود، باید مذاکرات جداگانه‌ای صورت بگیرد که به چه شکلی این دسترسی‌ها داده شود و بعد نتیجه مذاکرات باید به شورا برود و شورای عالی امنیت ملی مورد به مورد درخواست‌های بررسی را بررسی می‌کند و تصمیم می‌گیرد.» وزیر خارجه معتقد است که توافقی که امضا شده «عصاره تجربیاتی است که در این مدت به دست آوردیم و امیدواریم تجربیات تلخ گذشته تکرار نشود»، موضوعی که به نظر می‌رسد او اشاره ضمنی به تجربه برجام دارد.
تا الان اجازه هیچ بازرسی داده نشده
به گفته عراقچی تا الان اجازه «هیچ بازرسی نه‌تنها داده نشده، بلکه حتی قرار آن هم گذاشته نشده است و تا زمانی که مراحلی که مجلس مشخص کرده طی شود و مسیر شورای عالی امنیت ملی طی شود، آنجا تصمیم‌گیری می‌شود.» وی گفت: «همه نگرانی‌های امنیتی ایران در اینجا مورد ملاحظه قرار می‌گیرد و همه اینها در متن آمده و آژانس هم پذیرفته که مسیر همکاری جدید ایران در مورد اماکن بمباران شده به این شکل است.» وزیر خارجه گفت که قانون مجلس در این توافق جدید کاملاً رعایت شده است. نگرانی‌های امنیتی ایران مورد توجه واقع شده و حتی آژانس هم به آن اعتراف کرده است. اینکه شکل همکاری، شکل جدیدی خواهد بود، مورد پذیرش واقع شده و براساس همه اینها ما توافقی کردیم که از الان به بعد چگونه با هم همکاری کنیم. عراقچی افزود: هیچ بازرسی الان در دستورکار نیست. البته اگر از گروسی سؤال کنید می‌گوید بازرسی در این توافق هست، ولی هست، چگونه هست، با طی مراحلی که در آن همه ملاحظات شورای عالی امنیت ملی و مجلس در آن لحاظ شده است. رئیس دستگاه دیپلماسی تأکید کرد که «اعتبار این توافق تا وقتی است که هیچ عمل خصمانه‌ای علیه ایران صورت نگیرد به شمول اسنپ‌بک. اگر فعال‌سازی این مکانیسم نهایتاً صورت بگیرد این توافق دیگر اعتبار ندارد.» او در بخشی دیگر از مصاحبه نیز بار دیگر تأکید کرد که «اگر اسنپ‌بک صورت بگیرد واکنش ما قطعی خواهد بود و این واکنش در شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری می‌شود و در حیطه صلاحیت این شوراست.» وزیر خارجه گفت که ایده‌هایی مطرح شده است و نمی‌خواهم الان باز کنم و ادامه داد: «خروج از ان. پی. تی یکی از گزینه‌هاست ولی گزینه‌های ما محدود به خروج از ان. پی. تی نیست. باید دید چه گزینه‌هایی بهتر منافع ملی و مصالح ما را تأمین می‌کند. در جلسات شورای عالی حضور دارم. گزینه‌های مختلفی توسط اعضا در شورای عالی بحث شده و اگر این اقدام از سوی سه کشور صورت بگیرد شورای عالی امنیت ملی یکی از گزینه‌ها را انتخاب خواهد کرد.»
زیر آوار است
عراقچی با اشاره به بحث اسنپ‌بک و رابطه آن با توافق با آژانس گفت که «همکاری ما با آژانس بحث جداگانه‌ای است و ربطی هم به شروط آنها ندارد.» وی بیان کرد: «حتی قبل از اینکه اروپایی‌ها بخواهند چنین چیزی را مطرح کنند، ما رایزنی‌های‌مان را با آژانس شروع کرده بودیم. حرف ما با آژانس این است که در شرایط جدید همکاری‌های ما به شکل سابق نمی‌تواند باشد. به دو دلیل یکی اینکه تغییرات میدانی صورت گرفته و برخی از تأسیسات هسته‌ای ما مورد حمله واقع شده و شرایط در میدان عوض شده و دوم ما قانونی را در مجلس داریم که دولت موظف و ملزم به اجرای آن است.» رئیس دستگاه دیپلماسی درباره اورانیوم غنی شده ایران که دولت‌های غربی به دنبال رد پای آن هستند، گفت که «آنچه از مواد (غنی‌شده) ما هست زیر آوار‌های مربوط به تأسیسات بمباران شده است. اینکه آیا این مواد قابل دسترسی است یا نیست این توسط سازمان انرژی اتمی در حال بررسی است و بعد به شورای عالی امنیت ملی ارائه می‌شود و پس از آن شورا تصمیم‌گیری می‌کند.» عراقچی در پاسخ به این پرسش که آیا مکان مواد غنی‌شده را باید به اطلاع آژانس برسانیم، اظهار داشت: این برای الان نیست. هر موقع گزارش ما آماده شد، شورای عالی امنیت ملی تصمیم می‌گیرد که چه کار باید بکند و این عین خواسته مجلس است که از این به بعد درخواست‌های آژانس توسط شورای عالی امنیت ملی بررسی می‌شود و از آن مسیر می‌رود. شورا به موقع خود تصمیم می‌گیرد که چه کاری باید انجام دهد. وی گفت: نوع همکاری هم متفاوت می‌شود. اینکه ما گزارش نهایی خود را چگونه به اطلاع آژانس برسانیم در شورای عالی امنیت ملی بررسی می‌شود که البته زمان آن هم به این زودی‌ها نخواهد بود و توسط شورا تصمیم‌گیری می‌شود.
منتظر زدن خودروی‌مان بودیم
عراقچی با اشاره به تجربه دستگاه دیپلماسی طی ماه‌های اخیر گفت حتی در جنگ ۱۲ روزه واقعاً شب‌هایی بود که هر شب چندین ساعت در ماشین در شهر همین‌طور دور می‌زدیم و با تلفن با وزرای خارجه مختلف صحبت می‌کردم و هر لحظه احتمال می‌دادیم ممکن است موشکی به ماشین بخورد، ولی دیپلماسی و مذاکره ادامه داشت، با همین کشور‌های اروپایی برای جلب حمایت آنها از مردم ایران و حقوق مردم ایران و از مظلومیت مردم ایران و نتیجه آن هم همان شد که دیدیم. وی افزود: من به لبنان و سوریه رفتم و دفاع کردیم و در جنگ امتحان خود را پس دادیم. الان هم وقتی وارد مذاکره با کشور‌های اروپایی و آژانس می‌شویم حتماً از منافع مردم ایران ذره‌ای کوتاه نمی‌آییم، حتماً اجازه نمی‌دهیم کوچک‌ترین خدشه‌ای به امنیت مردم ایران و امنیت تأسیسات ما وارد شود. عراقچی بیان کرد: تعجب می‌کنم وقتی می‌گویند قرار است بازرسان بیایند، قرار است همه جا را ببینند، کجا قرار است؟ ما محکم ایستادیم، همان‌طور که نیرو‌های مسلح ایستادند، دیپلمات‌های ما هم محکم ایستادند و از منافع مردم دفاع می‌کنند، همه چیز هم در هماهنگی با مراجع ذی‌ربط است، همه چیز طبق دستورالعمل‌ها و مأموریت‌هایی است که داریم و بر عهده ما گذاشته شده و ان‌شاءالله هرگز از آن کوتاه نمی‌آییم.
