جوان آنلاین: معاملات بورس تهران برای در امان ماندن از ریسک‌هایی که متأثر از حمله رژیم موقت صهیونیستی به خاک کشورمان بود، به مدت دو هفته به حالت تعطیل درآمد و بر این اساس طولانی‌ترین توقف در بورس تهران ثبت شد. حالا با توقف جنگ میان ایران و اسرائیل، فعالان بازار سرمایه چشم‌انتظار آن هستند که احتمالاً بازگشایی بازار سرمایه از هفته آینده نه صرفاً به قصد آغاز معاملات بلکه با احیای اعتماد عمومی، تمهیدات ویژه و راهکار‌های حمایتی بالا صورت گیرد.
پس از تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان و آغاز جنگ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سهامداران بازار سرمایه تعیین تکلیف وضعیت بازار بود.
در همین راستا هم پس از تعطیلی بازار در روز معاملاتی ۲۵خرداد ماه هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: به دلیل تداوم شرایط قبلی، بورس تهران، فرابورس ایران، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران در تمامی بخش‌ها در روز‌های ۲۶ و ۲۷خردادماه۱۴۰۴ فعالیت نخواهند داشت، سپس فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت هم اظهار کرد: در راستای حفظ سرمایه‌های مردم و تا بازگشت ثبات و آرامش، بازار سرمایه بورس تا اطلاع ثانوی تعطیل خواهد بود، اما مؤسسات مالی به کار خود ادامه می‌دهند.
در ادامه هم بر اساس مصوبه شورای‌عالی بورس، تمام معاملات اوراق بهادار در بورس تهران، فرابورس ایران و تمامی معاملات اوراق مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران، طی روز‌های چهارشنبه ۲۸ خرداد، شنبه ۳۱ خرداد و یک‌شنبه اول تیرماه ۱۴۰۴ متوقف شد.
بعد از آن نیز بر اساس پیشنهاد سازمان بورس و اوراق بهادار و مصوبه شورای‌عالی بورس، همه معاملات سهام و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس تهران، فرابورس ایران و تمامی معاملات اوراق مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران، از روز دوشنبه دوم تیرماه تا پایان روز کاری چهارشنبه چهارم تیرماه ۱۴۰۴ متوقف شد.
شارژ امیدواری در بورس با توقف جنگ
در طول سابقه فعالیت بورس تهران تعطیلی دو هفته‌ای بورس بی‌سابقه بود. در هر صورت با توجه به اینکه صندوق‌های درآمد ثابت یکی از ابزار‌های بدون ریسک بازار هستند، تصمیم بر این گرفته شد معاملات این صندوق‌ها از سر گرفته شود. توصیه کارشناسان برای بازگشایی معاملات این صندوق‌ها آن بود که اعتماد سرمایه‌گذاران نسبت به نقدشوندگی سرمایه هایشان از بین نرود.
در هر صورت، اما بازگشایی این صندوق‌ها نیز شگفتی به بار آورد. در اولین روز بازگشایی این صندوق‌ها ۱۷ هزارمیلیارد تومان از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شد که البته با توجه به هیجانات کاذب، این وضعیت قابل پیش بینی بود، اما پس از آن از شدت هیجانات بازار کاسته شد و خروج پول از صندوق‌های درآمد ثابت در روز‌های بعد به ۵ هزارمیلیارد تومان و در روز دوشنبه به ۲ هزارمیلیارد تومان کاهش یافت، اما بعد از اعلام توقف جنگ، روند خروج پول از این صندوق‌ها معکوس شد تا جایی که روز سه‌شنبه هزارو ۲۰۰ میلیارد تومان به این صندوق‌ها وارد شد و روز گذشته نیز روند ورود پول ادامه یافت.
رأی فعالان بازار به محدودیت در دامنه نوسان بورس
پیش از تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران نیز وضعیت بسیاری از نماد‌های بورس قابل قبول نبود و بسیاری از نماد‌ها ریزش داشتند. در حال حاضر، بخش قابل توجهی از نماد‌های بورسی در محدوده زیان قرار دارند و بسیاری از سهامداران خرد سال ۱۳۹۹ با افت شدید ارزش پرتفوی خود مواجه شده‌اند. با توجه به اثر بازده بازار سهام بر سلامت روانی و تأثیر آن بر سایر بازارها، به گفته کارشناسان ضروری است بازگشایی بورس با اتخاذ تصمیمات حمایتی صورت گیرد.
در یک نظرسنجی، فعالان بازار سرمایه روز گذشته رأی خود را در خصوص سناریو‌های مناسب برای بازگشایی بورس اعلام کردند. بر این اساس ۳۱ درصد از فعالان بازار به دامنه مثبت و منفی ۳ درصد، ۳۱ درصد به دامنه مثبت و منفی یک درصد، ۲۵ درصد به عدم بازگشایی بازار و ۱۳ درصد به دامنه مثبت و منفی ۳ درصد به همراه افزایش حجم مبنا رأی دادند.
احیای اعتماد در بورس
تجربه‌های گذشته در شرایط ویژه مانند برهه‌هایی که تنش‌های بین‌المللی شدت می‌گرفتند، فشار فروش در بازار سهام و هیجان در بازار زیاد بوده است. بر این اساس ضروری است بازگشایی بازار سرمایه با کمک ابزار‌هایی کنترلی برای مدیریت بازار صورت گیرد.
زهرا عرب، کارشناس بازار سرمایه در این باره گفت: بازار در مواجهه با اتفاقات خیلی سریع و احساسی واکنش نشان می‌دهد، در حالی که برنامه حمایتی مشخص و قوی ندیدیم.
وی افزود: باید شرایطی فراهم شود که حداقل بخش درآمدثابت‌ها از فضای مبهم خارج شوند؛ چون وقتی صندوق‌های باثبات هم منفی معامله می‌شوند، یعنی باید اعتماد زایی کرد.
فرزین آقابزرگی، از دیگر کارشناسان بازار سرمایه نیز ضمن تأکید بر ضرورت حمایت و اعتمادآفرینی از سوی سیاستگذار گفت: هر گونه بازگشایی باید با حمایت و اعتمادآفرینی همراه باشد.
وی با اشاره به برخی از نماد‌های زیان‌دیده ادامه داد: در میان نماد‌های زیان‌دیده، بسیاری از شرکت‌ها نیز از نظر بنیادی در شرایط ارزنده‌ای قرار دارند. نسبت قیمت به درآمد (P/E) پایین، ثبات تولید، سودآوری پایدار و دارایی‌های مولد، موجب شده است کارشناسان از این نماد‌ها به‌عنوان فرصت‌های نهفته یاد کنند. به‌ویژه اگر در روز‌ها و هفته‌های آینده نشانه‌هایی از پایداری کاهش تنش‌های سیاسی و امنیتی بروز کند، می‌توان انتظار داشت که بازار نسبت به نماد‌های ارزنده واکنش مثبت نشان دهد و آنها پیشتاز روند بازگشت اعتماد شوند.
وی تأکید کرد: بازار سرمایه نیازمند تصمیماتی است که نه تنها از منظر فنی و مالی، بلکه از بعد روانی نیز بتوانند سرمایه‌گذاران را نسبت به آینده امیدوار نگه دارند، همچنین اطلاع‌رسانی شفاف درباره وضعیت شرکت‌های بزرگ بورسی، به‌ویژه آنهایی که دارایی‌های ارزی و صادراتی دارند، می‌تواند در کاهش جو روانی منفی مؤثر باشد.
ضرورت اتخاذ راهکار‌های حمایتی از سوی نهاد ناظر
کارشناسان بازار سرمایه تأکید دارند که در چنین فضایی، نقش فعالانه نهاد‌های ناظر بازار و سیاستگذاران اقتصادی ضروری‌تر از همیشه است.
به نظر می‌رسد نهاد ناظر برای بازگشایی بازار سرمایه، باید تمهیدات ویژه و راهکار‌های حمایتی بالایی را تدارک ببیند و این بسته‌های حمایتی عملیاتی را به‌طور مستمر در بازار سهام اجرا کند تا این تصمیمات بتواند اعتماد حداقلی را به بازار سرمایه برای فعالان بورسی ایجاد کند. این تمهیدات که شامل بسته‌های حمایتی و عملیاتی است، می‌تواند شامل محدودیت دامنه نوسان باشد تا بازار سرمایه پس از گذشت چند روز به روال عادی خود بازگردد.
اکنون زمان آن رسیده است که دولت و نهاد‌های مالی، با در نظر گرفتن شرایط واقعی بازار و به‌کارگیری ابزار‌های روانی، فنی و نقدینگی، از فرصت‌های ارزنده موجود حفاظت کنند و زمینه را برای احیای تدریجی اعتماد و سرمایه فراهم سازند.
