جوان آنلاین: کانال تلگرامی اندیشکده تهران مطلبی با عنوان آینده جنگ اوکراین در پرتو عملیات تار عنکبوت منتشر کرد:
حمله غافلگیرانه پهپادی اوکراین به پایگاههای هوایی روسیه با نام عملیات تار عنکبوت، که نتیجه بیش از یک سال تلاشهای اطلاعاتی عنوان شده گرچه رویدادی مهم در جنگ اوکراین بوده و روابط روسیه با کشورهای ناتو را به سمت تنش بیشتری پیش میبرد، اما میزان تأثیرگذاری آن بر آینده مذاکرات و جنگ شاید آنطور که تصور میشود تحولبرانگیز نباشد.
جزئیات عملیات
در این عملیات پنج پایگاه هوایی روسیه که در فاصله ۴۰۰۰ کیلومتری مرز اوکراین با استفاده از ۱۱۷ پهپاد هدف قرار گرفتند که البته حمله به برخی از این پایگاهها ناموفق بود. علاوه بر این، حملات به یک بندر و سایر مناطق مختلف روسیه نیز گزارش شده است. این حمله خسارات قابل توجهی به نیروی هوایی روسیه وارد کرد. سازمان اطلاعات اوکراین (SBU) ابتدا مدعی شد که بیش از ۴۰ فروند هواپیما و بمبافکن را نابود کرده، اما تصاویر ماهوارهای و ارزیابی کارشناسان نشان از آن دارد که تعداد هواپیماهای نابود شده در حدود ۱۴ عدد است. برخی کارشناسان خسارت ناشی از این حمله را از ۲ تا ۷ میلیارد دلار تخمین زدهاند. این حمله گرچه موجب آسیب به یکی از ارکان بازدارندگی متعارف روسیه شد، اما این خسارت، جبرانناپذیر و تهدیدی برای بازدارندگی متعارف تهاجمی روسیه نیست.
تأثیر بر آینده جنگ
بر اساس دکترین دفاع ملی روسیه، در صورت هجوم تهدیدآمیز یگانهای هوایی دشمن، بررسی استفاده از سلاحهای تاکتیکی یا راهبردی هستهای آغاز خواهد شد. با این حال انتظار میرود با افزایش تنشها صرفاً احتمال تداوم حملات با استفاده از سلاحهای مخوفتر و به نقاطی که کاربرد دوگانه مدنی-نظامی دارد بیشتر شود.
تا پیش از این، نیروی زمینی روسیه با پیشروی پیوسته در خاک اوکراین، پس از بازپسگیری منطقه کورسک، به سمت تصرف مناطق جدیدی همچون سومی در شمال شرق اوکراین حرکت میکرد. به نظر میرسد این عملیات میتواند مانع موقتی در روند پیشروی روسیه ایجاد کرده باشد. ممکن است روند تهاجم با افزایش روحیه سربازان اوکراینی، احتیاط بیشتر روسیه در استفاده از ظرفیت هوایی خود و فشار روانی مضاعف بر نهادهای اطلاعاتی-امنیتی کند شود؛ با این حال این عملیات مانع جدی برای پیشروی روسیه ایجاد نخواهد کرد.
چشمانداز صلح و راهبرد کشورهای اروپایی
این حمله که دقیقا پیش از شروع مذاکرات آتسبس و با حمایت همهجانبه سرویسهای اطلاعاتی چند کشور بزرگ اروپایی انجام شده نشاندهنده تلاش این کشورها برای قرار دادن اوکراین در موضع قدرت برای مذاکره میباشد. با این حال، این مسئله هیچ تأثیری در روند و نتیجه مذاکرات نخواهد داشت و طرف روسی همچنان بر خواستههای پیشین تأکید میکند. آتسبس موقت اخیر برای تبادل اسرا نیز طرحی از پیش صحبت شده بود و عملیات هیچ تاثیری بر آن نداشته است.
در مقابل این حمله باعث تشدید تنشها بین روسیه و اروپا خواهد شد. فعلا انگشت اتهام به سوی بریتانیاست و ممکن است این عملیات منجر به افزایش اقدامات خرابکارانه روسیه علیه این کشور شود. اگرچه این حمله شاید برتری نسبی موقتی را برای اوکراین فراهم کند، اما در میانمدت تغییر چندانی در موقعیت ضعیف اوکراین نسبت به روسیه ایجاد نخواهد کرد؛ زیرا تجربه نشان داده که در شرایط میدانی زمان به نفع روسیه و به ضرر اوکراین است.
بازیگری آمریکا پس از این حمله
دولت ترامپ میداند که روسیه تمایلی به کوتاه آمدن ندارد و تنها راه رسیدن به صلح، سازشگری اوکراین خواهد بود. از طرف دیگر، روسیه بسیار قدرتمند نیز برای روند صلح مخرب است و در نتیجه با وجود اطلاع مانع از انجام این عملیات نشد. در تماس تلفنی وزرای خارجه روسیه و آمریکا پس از این عملیات، موضوع بررسی جنایات جنگی اوکراین در مناطق کورسک و بریانسک مطرح شد که نشاندهنده تمایل آمریکا برای امتیازدهی ظاهری به روسیه به منظور برقراری صلح و کاهش تنش بین دو قدرت است.
حمله پهپادی اوکراین به پایگاههای هوایی روسیه منجر به وارد آمدن ضربهای غافلگیرانه و پرهزینه به این کشور شد. با این حال، این ضربه، اما نه به قدری قوی بوده که توان هوایی روسیه را فلج کند و نه به قدری پرهزینه که اقتصاد جنگی روسیه را تحت فشار شدید قرار دهد. بنابراین، این حمله تنها یک کارت کوتاهمدت برای برتر نشان دادن اوکراین در مذاکرات صلح محسوب میشود. در میانمدت، انتظار میرود که روسیه با انجام ضربات سهمگینتر جایگاه برتر خود را تثبیت کند و با احیای وجهه خود به دنبال کسب امتیازات بیشتر برای دستیابی به صلح باشد.