اختصاصی جوان آنلاین، رهبر معظم انقلاب در دیدار با میهمانان کنفرانس وحدت، مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی فرمودند: «رژیم غاصب صهیونیستی رفتنی است. دولتهایی که سراغ قمار عادیسازی رفتهاند بدانند به قول اروپاییها دارند روی اسب بازنده شرطبندی میکنند».
به نظر میرسد یکی از چالش تحقق شروط اتمی- نظامی عربستان، برای عادی سازی، دستیابی این کشور به تسلیحات و توان اتمی در حاشیه خلیج فارس، خلیج عدن و دریای سرخ است. براساس قانون «برتری کیفی نظامی – ۱۹۷۳»، آمریکا از پنجاه سال پیش تاکنون متعهد است تا برتری نظامی- هوایی رژیم صهیونیستی در خاورمیانه حفظ شود. در آخرین تغییرات تقنینی کنگره، دول آمریکا (جمهوری خواه یا دموکرات) اگر قصد فروش سلاح به کشورهای خاورمیانه را داشته باشند؛ ابتدا باید با کابینه و فرماندهان نظامی اسرائیلی مشورت کنند. به عبارت دیگر صهیونیستها از «حق وتو» برای جلوگیری از فروش تسلیحات آمریکایی به دولتهای منطقه برخوردارند. به عنوان مثال در جریان انعقاد پیمان آبراهام، اماراتیها خواستار دریافت جنگنده نسل پنجم اف -۳۵ بودند که پس از چراغ سبز تلآویو، قرارداد آن در روزهای پایانی دولت ترامپ به امضا رسید. البته این توافق تا به امروز به مرحله اجرا نرسیده است.
رژیم صهیونیستی به عنوان تنها بازیگر منطقه که دارای زرادخانه اتمی است، مخالف دریافت حق غنیسازی از سوی کشورهای خاورمیانه و حرکت آنها به سمت ایجاد «سپر هستهای» است. به عبارت دیگر صهیونیستها با تاکید بر حق انحصاری سلاح هستهای، به دنبال حفظ برتری راهبردی در سراسر جغرافیای منطقه هستند. بر همین اساس مقامات اسرائیلی مانند نخست وزیر و رهبر اپوزیسیون مخالف اعطای چنین امتیازی به ریاض هستند. به نظر میرسد صهیونیستها نگران این مسئلهاند که ریاض در سالهای آتی به سمت گزینه ساخت سلاح هستهای حرکت کند.
دیگر مطالبه ریاض حلوفصل مسئله فلسطین بر اساس قاعده «دو دولت، دو ملت» است. با آنکه این شرط از خواسته اصلی مردم فلسطین فاصله زیادی دارد؛ اما اعلام موجودیت دولت مستقل فلسطینی این اجازه را به ریاض خواهد داد تا بتواند ضمن توجیه افکار عمومی داخل عربستان، جایگاه خود را به عنوان میزبان حرمین الشریفین در جهان اسلام حفظ نماید. برای تحقق این خواسته، اما سعودیها با مانع جدی به نام «کابینه راست افراطی» در سرزمینهای اشغالی مواجه هستند. حضور افراد همچون بنگویر و اسموتریچ در کابینه نتانیاهو و طرحهای نژادپرستانه آنها در داخل سرزمینهای فلسطینی موجب کمرنگ شدن دورنمای صلح میان ریاض- تلآویو شده است. مجموع این ملاحظات سبب شده است تا واشنگتن- تلآویو برای دادن این امتیازات کلیدی به عربستان سعودی دچار تردید شوند.
انتشار اخبار ضدونقیض در خصوص مذاکرات سعودی با آمریکا و رژیم صهیونیستی، نشان دهنده روند پرفشار چانهزنی میان طرفین برای تحقق شروط عربستان شده است. نخست وزیر سعودی برای تحقق اهداف سند چشم انداز قصد دارد تا روابط متوازنی با تمام قطبهای قدرت در منطقه برقرار کند. برای ریاض گام اول در مسیر توسعه اقتصادی تأمین حداکثری امنیت و تنش صفر با همسایگان است.
مجموع اقداماتی همچون سفر هیأتهای سیاسی، ورزشی و فرهنگی اسرائیل به عربستان سعودی و شرکت در رویدادهای بینالمللی، نشان از تلاش حکام عربستان برای شکستن تابو رابطه با صهیونیستها را دارد. عدم تمایل آمریکاییها برای تحقق کامل شروط ریاض و نزدیکی زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور، مقامات سعودی را به این نتیجه میرساند که عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را حداقل تا بعد از نوامبر ۲۰۲۴ به عقب بیندازند. با این حال محمد بن سلمان در جریان مصاحبه با فاکس نیوز با به کار بردن لحنی مثبت و به دور از ناامیدی گفت: سعودی و رژیم صهیونیستی روز به روز در حال نزدیکتر شده به مرحله عادیسازی روابط هستند.
متغیرهایی همچون تعهد آمریکا به حفظ برتری نظامی استراتژیک رژیم صهیونیستی در خاورمیانه، مخالفت مقامات اسرائیلی با غنیسازی اورانیوم در داخل خاک عربستان، نزدیک بودن زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر و عادیسازی روابط سعودی- ایران موجب عدم تمایل سعودیها به عادیسازی روابط با تلآویو در کوتاه مدت شده است؛ بنابراین گزارهها به نظر میرسد پیوستن ریاض به پیمان آبراهام فعلاً به حالت تعلیق درآمده باشد. با این حال اصل پروژه «تطبیع» و «صلح گرم» میان سعودی و رژیم صهیونیستی همچنان در جریان است و به نظر نمیرسد تغییر راهبردی در اراده رهبران سعودی و اسرائیلی به وجود آمده باشد. برخی تحلیلگران تنها عاملی که میتواند موجب عادیسازی روابط ریاض- تلآویو پیش از نوامبر ۲۰۲۴ شود را تن دادن صهیونیستها به شروط محمد بن سلمان میدانند؛ بنابراین هفته گذشته یک مسئول در دفتر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفت که ریاض به اطلاع واشنگتن رسانده است که هرگونه مذاکره در ارتباط با عادی سازی روابط با تل آویو یا هرگونه اقدامی در قبال آن را متوقف میکند.
پیشتر نیز یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفتگو با روزنامه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» تأیید کرده بود که با وجود تلاشهای فشرده و زیادی که طی چند ماه گذشته از سوی دستگاه وزارت خارجه و دیپلماتهای آمریکایی دنبال شد، اما احتمال کمی در دستیابی به توافق عادی سازی بین تل آویو و ریاض وجود دارد.
گزارش روزنامه صهیونیستی «اسرائیل هیوم» اعلام میکند که «اسرائیل» و عربستان سعودی در حال حاضر به توافق عادی سازی نزدیک نیستند.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پی دیدار «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا و «ران درمر»، وزیر امور استراتژیک رژیم صهیونیستی به روزنامه صهیونیستی گفته بود که «اسرائیل» و عربستان سعودی برای رسیدن به یک توافق عادی سازی به هیچ عنوان نزدیک نیستند و اختلافات همچنان در جای خود باقی است.