سرویس جامعه جوان آنلاین: تصمیم به ازدواج گرفته و دل به یک دیگر داده‌اند. می‌خواهند زندگی مشترکشان را بسازند و خانه و لوازم زندگی را تهیه کنند، اما برای تعیین مهریه بحث و جدل می‌شود چرا که عروس و خانواده‌اش مهریه بالا و عجیب و غریب می‌خواهند و خانواده داماد آن را نمی‌پذیرند. متاسفانه تعداد زیادی از پیوند‌های زناشویی به‌دلیل عدم تفاهم برای تعیین مهریه شکل نگرفته یا اگر هم تشکیل شده، ضمانتی برای تداوم زندگی مشترک نبوده است.
یکی از سنتهای بسیار کهن اجتماعی رایج در جوامع بشری که قدمتی بسیار طولانی دارد، پرداخت مهریه در پیوند ازدواج است؛ به عبارت دیگر از گذشتههای بسیار دور تا امروز، رسم بر آن است که مرد هنگام ازدواج و به‌ویژه زمانی که خواستگاری او با پاسخ مثبت از سوی نامزد موردنظر همراه می‌شود، مبلغی را به عنوان مهریه برای زن در نظر میگیرد؛ اما سنت پرداخت مهریه، همانند سایر سنتهای اجتماعی، طی روزگار گذشته، تحولات و دگوگونیهای زیادی را پشت سر گذاشته و دچار تغییرات مختلفی شده است تا جایی که امروز مهریه‌های عجیب و غریب و غیرقابل باوری از داماد طلب می‌شود و در نهایت نیز به ثبت می‌رسد!
مهریه‌های سنگین و کمرشکن
برخی از افراد معتقدند که با تعیین مهریه‌های سنگین می‌توانند زندگی مشترکشان را حفظ کنند در صورتی که زندگی‌های زیادی از هم پاشیده شده و مهریه‌های سنگین هم نتوانسته آن‌ها را حفظ کند. یکی از این مهریه‌های سنگین تعیین تعداد سکه طلا به میزان سال تولد عروس است. یعنی اگر عروس متولد سال ۱۳۷۰ باشد، داماد باید همین تعداد سکه را به عنوان مهریه او بپذیرد! البته برخی از خانواده‌ها فراتر از این‌ها رفته‌اند تا جایی که سال تولد دخترشان به میلادی را به عنوان مهریه طلب می‌کنند! این در حالی است که تعدادی از ازدواج‌ها با مهریه‌های بالا به طلاق منجر شده و عروس و خانواده‌اش تصمیم گرفته‌اند تا مهریه را ببخشند طلاق بگیرند!
مهریه‌های عجیب و غریب که ثبت شده‌اند
در کنار مهریه‌های سنگین که در دفاتر ازدواج به ثبت می‌رسد مهریه‌هایی عجیب و غریبی نیز با اهداف مختلف تعیین و ثبت شده است. «۱۰۰ هزار لیتر بنزین»، یکی از همین مهریه‌های عجیب است. البته این مهریه نیز درصورت مطالبه از سوی زوجه، اگر نظام اقتصادی بنزین یک منطقه را با مشکل مواجه کند می‌تواند از سوی دادگاه باطل شود.
همچنین ۱۱۰ کیلوگرم گل‌یاس، ۱۰۰ هزار لیتر بنزین، سفر به ۱۲۰ پایتخت جهان، هزار بار سفر به کربلا با پای پیاده، اعضای بدن داماد، دریافت یک و نیم تن گل مریم، ۲ هزاﺭ قطعه شکلات و تهیه یک کتابخانه پر از کتاب‌های فلسفی نمونه‌ای از این نوع مهریه‌هاست که با انگیزه‌های متفاوتی مطالبه شده‌اند. هرچند به لحاظ حقوقی مهریه‌های عجیب و غریب ارزشی ندارند چرا که مهریه باید ارزش مالی داشته باشد، قابل تملک باشد، مجهول و مبهم نباشد و مرد توانایی انجام آن کار را داشته باشد.
مجرد ماندن به دلیل تعیین مهریه‌های نجومی
در رابطه با مهریه‌های سنگین و عجیب و غریب که در دفاتر ازدواج ثبت شده است، مجید ابهری رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی به خبرنگار «جوان آنلاین» می‌گوید: «در بعضی جوامع مهریه به عنوان تضمین دوام زندگی بوده و براساس آداب و سنن متفاوت است. در کشور‌هایی مثل ایران، افغانستان و بعضی از ممالک آسیای جنوب شرقی نیز مهریه وجود دارد و بسیاری از خانواده‌ها آن را عامل بقای زندگی قلمداد می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «در کشور ما از دیرباز تاکنون مهریه و شیربها وجود داشته و متاسفانه تبدیل به یکی از اصلی‌ترین دلایل امتناع از ازدواج جوانان شده است، چرا که بسیاری از افراد به دلیل از ترس تعیین مهریه‌های نجومی و پرداخت شیربها، مجرد می‌مانند.»
مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته است؟!
ابهری به مهریه‌های عجیب نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «گاهی تعیین برخی از مهریه‌ها باعث تعجب و حتی خنده می‌شود. هر چند از دیرباز گفته شده: «مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته است؟!»، اما این فقط برای دلخوشی است. باید بگویم کسانی که این حرف را می‌زنند باید سری به زندان‌ها بزنند و با ارزیابی آمار زندانیان در مورد مهریه به اشتباه خود پی ببرند.»
این رفتارشناس به رسومات قدیمی بابت تعیین مهریه اشاره می‌کند و می‌گوید: «مادران ما مهریه‌ای بسیار سبک و منطقی داشتند و شیربها را برای تهیه جهیزیه کمک می‌گرفتند، اما در سال‌های اخیر تعیین «سه کیلو بال مگس»، «یک خرمن گل سرخ»، «دست راست داماد» و «فاصله از زمین تا ماه، سکه طلا» به مهریه‌هایی جدید و شگفت‌انگیز اضافه شده است.»
فقر فرهنگی جامعه در تعیین مهریه
ابهری اظهار می‌دارد: «تعیین مهریه‌های سنگین و همچنین عجیب و غریب ناشی از فقر فرهنگی در جامعه است و این گونه حرکات ایجاد رفتار‌های نو و ابداع آداب غیرمنطقی می‌شود. به نظر من که ۴۰ سال از عمر خود را در مشاوره خانواده سپری کرده‌ام «شناخت طرفین از یکدیگر»، «اعتماد متقابل»، «صداقت»، «وفاداری» و مهمتر و قابل اعتناتر از تعیین مهریه سنگین یا عجیب و غریب است.»
او با بیان اینکه «چشم و هم‌چشمی و رقابت‌های نادرست بین برخی از خانواده‌ها یکی از اصلی‌ترین دلایل تعیین مهریه‌های غیرمعقول است» می‌گوید: «باید خانواده‌ها، رسانه‌ها و نهاد‌های متولی برای آگاهی جوانان و خانواده‌ها به آموزش و فرهنگسازی در این زمینه‌ها اقدام کنند و اجازه ندهند کاهش آمار ازدواج از سطح فعلی پایین‌تر برود.»
