«تراز سیاست» عنوان یکی از آثار تاریخی پژوهشی مورخ خبیر، زنده‌یاد حجت‌الاسلام والمسلمین استاد علی ابوالحسنی (منذر) است، که مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، آن را نشر داده است. اهمیت این اثر در آن است که در ورای مکانت والای علمی شیخ اعظم، زمانه و تدبیر‌های وی را مد نظر داده و شواهد تاریخی موجود در این باره را، به اهل نظر عرضه داشته است. سبک زنده‌یاد ابوالحسنی در نگارش این اثر بسان دیگر آثار او، موشکافانه و نکته‌سنجانه است و اطلاعات را با دقت و تیزبینی، به خواننده عرضه می‌دارد و کمتر جای ابهام و نقطه تاریکی را، باقی می‌گذارد. از جمله نکاتی که از دیرباز درباره شیخ اعظم مطرح شده، منظر وی در باب ولایت فقیه است، که عده‌ای آن را دستاویز تحلیل‌های نادرست خویش، درباره این موضوع ساخته‌اند. مؤلف فقید در بخشی از این اثر، به گونه‌ای بایسته به این امر پرداخته و دیدگاه‌های خویش را در این فقره، عرضه داشته است. ناشر در دیباچه خویش بر این اثر گران، در باب ضرورت پرداخت به این دست موضوعات، ممیزات این اثر و موضوعات مورد بررسی در آن، چنین آورده است:
«تا به حال بیشتر آنچه راجع به شیخ اعظم فقاهت، آیت‌الله حاج شیخ مرتضی انصاری (۱۲۸۴-۱۲۱۴ ق) شنیده‌ایم، وجاهت کم‌نظیر ایشان در عرفان، اخلاق، کلام، فقه و افاضات علمی بوده است. ایشان در ۱۵ سال پایانی عمر خویش، سرآمد علمای شیعه و زعیم بی‌همتای جهان تشیع محسوب می‌شدند و مقبولیت و مشروعیتشان در بین عوام و علما، زبانزد بوده است. با این تفاسیر، شیخ انصاری بی‌شک یکی از دانشمندان شناخته شده تاریخ هستند، اما وجهه و بینش متعالی شیخ مرتضی در عرصه سیاست و مدیریت جامعه اسلامی، کاملاً ناشناخته باقی مانده و مؤلف با دغدغه بررسی و واکاوی این وجوه ناشناخته و همچنین توجه دادن اهل علم به کاردانی، بصیرت و وجاهت کم‌نظیر سیاسی- مدیریتی ایشان در تاریخ تشیع، دست به نگارش این کتاب ارزشمند زده و جدا از موضوع متفاوت و پرداخته نشده آن، این اثر از آن رو که در نگارش ۲۷۴ صفحه آن، از ۲۷۲ رفرنس معتبر مطالعاتی نام برده شده، حقیقتاً از لحاظ مستند بودن در نوع خود کم‌نظیر است. کتاب در شش بخش و ده‌ها فصل تنظیم یافته است. بخش ششم با عنوان «ضمائم»، ارائه مجموعه مقالات و مباحث پراکنده‌ای است در بصیرت سیاسی شیخ انصاری و برخورد هوشمندانه ایشان با پدیده‌هایی، چون استعمار، استبداد و سایر بحران‌های سیاسی و اعتقادی زمانه خویش.
بخش اول و دوم کتاب، به تعریف از شرایط و اسلوب صحیح مدیریت در جامعه اسلامی می‌پردازد و علل شایستگی شیخ برای زعامت بر جهان تشیع را، بر اساس شواهد تاریخی بررسی می‌کند.
بخش سوم ابعادی از زندگی متعالی، اسلامی، عرفانی و اخلاقی شیخ انصاری را، به نظاره می‌نشیند و منشور چند بعدی «سیاست و تدبیر» ایشان را، تحقیق و بررسی کرده است.
در بخش چهارم و پنجم هم- که شاید دغدغه اصلی مؤلف از نگارش این کتاب بوده است- به مباحثی، چون اندیشه سیاسی و راهبرد عملی شیخ انصاری، نظریه ولایت فقیه شیخ انصاری، تفسیر شیخ از همبستگی دین و سیاست در همه شئون، بینش عمیق منطبق بر زمان ایشان، تعامل ایشان با علما و نخبگان و موارد دیگری از این دست، اشاره خواهد شد».
