عوامل شكست داعش و الزامات پساموصل

به دنبال سفر حيدر‌العبادي نخست‌وزير عراق به موصل وزير كشور عراق نيز از مناطق آزادشده غرب موصل بازديد كرد. اين بازديدها نشان مي‌دهد داعش در غرب موصل به آخر خط رسيده و به نوعي شمارش معكوس براي آزادي كامل اين منطقه آغاز شده است. الان تنها بخش‌هاي محدودي از غرب موصل در زير اشغال عناصر داعش باقي‌مانده و اغلب مناطق اين شهر از جمله مناطق شرقي آن به همراه ديگر استان‌هاي سني نشين كه زماني زير اشغال داعش بودند به طور كامل از داعش بازپس گرفته شده و تقريباً از عناصر داعش پاكسازي شده است. اغلب سران داعش يا از عراق فرار كرده يا كشته و به اسارت در‌آمده‌اند،  بنا‌بر‌اين به نظر مي‌رسد در بخش‌هايي از غرب موصل عناصر محلي داعش باقي‌مانده‌اند كه با استفاده از ابزارهاي ضد انساني از جمله ايجاد سپر انساني از ساكنان محلي يا سوء استفاده از تدابير دولت و ارتش عراق در ممنوع كردن ورود نظاميان به خانه‌ها براي پاكسازي خانه‌ها از عناصر داعش همچنان به مقاومت خود ادامه مي‌دهند يا گاه و بي‌گاه به حملات انتحاري دست مي‌زنند.

از اين‌رو در مجموع مي‌توان گفت كه دولت و ارتش عراق با مشاوره دوستان منطقه‌اي خود يكي از موفق‌ترين تجارب را در عرصه مبارزه با داعش رقم زد كه مي‌تواند به الگويي براي مبارزه با تروريسم تكفيري در ديگر مناطق جهان تبديل شود. چند عامل در اين موفقيت مؤثر بوده‌اند: يكي از اين عوامل مهم اين است كه دولت عراق ابتكار عمل را خود در دست گرفت و در موارد نياز از كمك كشورهاي خارجي در حملات هوايي استفاده كرد. تا پيش از اين امريكا ابتكار عمل را در اختيار داشت و به جاي مبارزه با داعش و عناصر تكفيري، داعش و ديگر نيروهاي تكفيري را در راستاي اهداف و منافع خود و متحدانش و در رأس آن رژيم صهيونيستي مديريت مي‌كرد. از ديگر عوامل مؤثر اين بود كه دولت عراق از ظرفيت‌هاي نيروهاي بومي و محلي بسيج مردمي موسوم به حشد‌الشعبي كمك گرفت. اين نيروها كه براي اولين بار بنا به فتواي مراجع نجف و در رأس آن آيت‌الله سيستاني وارد عمل شدند، بيش از هر نيروي ديگري در مبارزه با تروريسم تكفيري و احياي حاكميت ملي و تماميت ارضي عراق موفق بوده‌اند. باز از ديگر عوامل مؤثر داخلي در موفقيت ارتش و دولت عراق در مبارزه با تروريسم تكفيري و بازپس‌گيري اراضي عراق از جمله موصل از داعش وحدت گروه‌هاي سياسي داخلي و مواضع مشترك آنها در خطرناك بودن داعش براي امنيت و منافع ملي عراق بوده است. با توجه به اين عوامل مي‌توان گفت حفظ پيروزي‌هاي جاري در قبال داعش و تروريسم تكفيري تا زماني اطمينان ساز خواهد بود كه همين عوامل در مرحله پسا داعش نيز حفظ و حتي تقويت شود چراكه داعش داخلي رنگ عوض مي‌كند و منتظر زمان مناسب مي‌ماند و حاميان خارجي آن نيز به اين زودي دست از استفاده ابزاري از تروريسم تكفيري برنخواهند داشت و سعي خواهند كرد در عرصه‌هاي ديگر شكست‌هاي نظامي را به زعم خود جبران كنند، بنا‌براين مديريت پسا‌داعش در حفظ دستاوردهاي عمليات موصل بسيار تعيين‌كننده خواهد بود.