در حالي كه حسن روحاني دبير سابق شوراي عالي امنيت ملي رسما در مجتمع آدينه در غرب تهران با اولويت هسته‌اي وارد رقابت‌هاي انتخاباتي سال ۹۲ شد، معاون دبيرشوراي امنيت ملي ايران در يك گفت و گوي تلويزيوني گفت كه هنوز زماني براي دور بعدي مذاكرات ايران با ۱+۵ مشخص نشده است. برخي منابع حدس مي‌زنند به فاصله ۶۰ روز مانده به ۲۴ خرداد ماه، دور بعدي مذاكرات عملاً به بعد از انتخابات موكول خواهد شد و در اين فاصله دو ماهه، طرف‌هاي امريكايي و اروپايي تلاش خواهند كرد مسئله هسته‌اي ايران را بيشتر از دريچه انتخابات نگاه كنند.
به گزارش «جوان»، حدس و گمان‌ها درباره موكول شدن دور بعدي مذاكرات ايران با ۱+۵ به خصوص بعد از قطعي شدن ورود حسن روحاني دبيرسابق شوراي امنيت ملي ايران به رقابت‌هاي انتخابات سال ۱۳۹۲ بيشتر شده است. حسن روحاني در آخرين روز كاري هفته‌اي كه گذشت در گردهمايي حاميان خود كه با عنوان «همايش دعوت ازروحاني» در مجتمع آدينه در شمال غرب تهران برگزار شد، رسماً با شعار «دولت تدبير و اميد» ورود به انتخابات را كليد زد. پيش از اين، بازگشت حسين موسويان عضو بلند‌پايه تيم مذاكره كننده ايران با تروئيكاي اروپا (EU۳) تا ۱۳۸۴، حدس و گمان هايي در اين باره ايجاد كرده بود كه دبير شوراي امنيت ملي ايران با تيم هسته‌اي سابق، به رقابت‌هاي انتخاباتي وارد خواهد شد.
موسويان كه بعد از تغيير تيم هسته‌اي ايران به امريكا رفت و به عنوان پژوهشگر در دانشگاه پرينستون مشغول بود، در ماه‌هاي اخير و به خصوص بعد از بي‌نتيجه ماندن مذاكرات ايران و ۱+۵ در مسكو در ارديبهشت ماه ۱۳۹۱، مقالات و يادداشت‌هاي مختلفي در اين باره در روزنامه‌ها و مطبوعات غربي از جمله نيويورك تايمز، ال مانيتور و كريستين ساينس مانيتور نوشت؛ مقالاتي كه اغلب اوقات رويكردي بينابيني در پيش گرفتند.
بازتاب ورود
ورود حسن روحاني به رقابت‌هاي انتخاباتي كه روز پنج‌شنبه تقريباً قطعي شد، از روز جمعه انعكاس نسبتا گسترده‌اي در مطبوعات و رسانه‌هاي غربي داشت. اغلب رسانه‌ها ورود او را از منظر هسته‌اي نگاه كردند و عنوان مشترك بيشتر آنها اين بود: «مذاكره كننده سابق ايران به رقابت‌هاي انتخاباتي پيوست». برخي گزارش‌ها به طور جزئي‌تري وارد بحث‌هاي انتخاباتي روحاني شده‌اند و سعي كرده‌اند بين ورود او و رويكرد منعطف‌تر ايران در مذاكرات رابطه برقرار كنند. آسوشيتدپرس با اشاره به نامزد شدن روحاني، در گزارشي كه واشنگتن پست هم آن را نقل كرده تيتر زد: «نامزد انتخابات ايران متعهد شد اگر انتخاب شود، رويكردي سازنده را در قبال غرب در پيش بگيرد».
در اين گزارش آمد است: «مذاكره كننده هسته‌اي سابق ايران كه حالا نامزد انتخابات رياست جمهوري شده، روز پنج‌شنبه متعهد شد كه اگر انتخاب شود، مناسبات پر سنگلاخ با غرب را تقويت خواهد كرد. » اين روزنامه از قول محمود واعظي معاون كنوني وزير امور خارجه نقل كرد: « روحاني از حل و فصل موضوع هسته‌اي از طريق گفت و گو حمايت مي‌كند. او ثابت كرده كه قادر است حقوق هسته‌اي ايران را در تعامل با كشورهاي خارجي حفظ كند.»
رويترز هم در گزارشي موازي كه برخي ديگر از مطبوعات غربي آن را پوشش دادند، روايتي تقريباً مشابه از نامزد شدن حسن روحاني ارائه كرد و از قول يك سفير سابق غربي در ايران كه با روحاني هم برخورد كاري داشته، او را فردي «قابل نزديك شدن» توصيف كرده كه « غير‌منطقي» برخورد نمي‌كند. در توصيف اين سفير سابق غربي در تهران، اين مشخصه‌ها هم براي دبيرسابق شوراي امنيت ملي در دوره اصلاحات فهرست شده است: « آرام، راست آيين، كارآمد، داراي كاريزماي كم و مدير رك و بي‌پرده»
نقطه تعالي پرونده هسته‌اي...
شايد بتوان دو روز پاياني هفته‌اي را كه گذشته نقطه آغاز بحث‌هاي انتخاباتي درباره پرونده هسته‌اي ايران قلمداد كرد، نقطه‌اي كه برخي ناظران از چند ماه قبل آن را پيش بيني مي‌كردند. در فاصله دو ماه مانده به انتخابات رياست جمهوري در تهران، شواهدي كه نشان مي‌دهد طرف‌هاي غربي قبل از ورود به دور جديد مذاكرات ترجيح مي‌دهند منتظر تغييرات در تهران بمانند در حال افزايش است.
مذاكرات آلماتي - ۲ بدون نتيجه موضوعي خاصي تمام شد و طرفين بر سر زمان و مكان دور بعدي مذاكرات هيچ توافقي نكردند. تجربه مذاكرات قبلي ايران با ۱+۵ نشان داده كه در چنين حالتي، طرفين لااقل دو ماه براي تعيين تعيين زمان و مكان جديد رايزني مي‌كنند. با لحاظ اينكه دولت‌ها اغلب در فاصله چند هفته‌اي قبل از انتخابات آماده مذاكره نيستند، مي‌توان حدس زد كه دور بعدي مذاكرات احتمالاً به بعد از ۲۴ خرداد ماه موكول خواهد شد. از طرف ديگر، خبرهايي هم كه در فاصله روز‌هاي مذاكرات و بعد آن منتشر شد نشان داد كه طرف غربي تمايل چنداني به تعيين زمان دور بعدي مذاكرات نداشته است؛ موضوعي كه منابع نزديك به تيم هسته‌اي ايران هم آن را تأييد مي‌كنند. منابع نزديك امريكايي نزديك به مذاكرات آلماتي ۲ مي‌گويند كه مذاكرات آلماتي هر چند به نتيجه‌اي نرسيد، ولي به شكست هم منجر نشده است.
به اين ترتيب، با ادامه مذاكرات امكان برون‌رفت وجود دارد. بنابراين، به نظر مي‌رسد طرف غربي با اين پيش‌فرض كه تهران قبل از انتخابات قادر به يك توافق نيست، ترجيح مي‌دهد فاصله فعلي تا انتخابات ۲۴ خرداد ماه را منتظر بماند تا شايد در سياست‌هاي تهران تغييري به وجود بيايد. برخي تحليلگران حتي گام از اين هم فراتر گذاشته و مي‌گويند كه هم تهران و هم طرف غربي «وضع موجود (Status qu)» را ترجيح مي‌دهند. شوراي آتلانتيك روز گذشته در تحليلي به قلم بنيامين آلتر و ادوارد فيشمن با عنوان «چرا بن‌بست هسته‌اي ايران به اين زودي‌ها حل نخواهد شد؟» نوشت: «با وجود لفاظي‌هاي موجود درباره بحران، بن بست بر سر برنامه هسته‌اي ايران به يك وضعيت تعادل رسيده است.» اين دو نوشتند: «همه بحران‌هاي بين‌المللي به سمت توازن يا جنگ حركت مي‌كنند و در عالم واقع، ثبات اغلب اوقات چيزي بين اين دو است. وقتي به دوران جنگ سرد برگرديد، مي‌بينيد كه تهديد رويارويي هسته‌اي بيش از هر چيز ديگري مانع رويارويي امريكا و شوروي شد. به‌رغم لفاظي‌هايي كه درباره بحراني شدن پرونده ايران مي‌شود، بن‌بست بر سر آن احتمالاً به يك تعادل- البته ناقص و ترسناك- رسيده است كه مطمئناً بهبود پذير است.»
معاون جليلي: زمان اصلاحات پيشنهادات را به طرف هيئت ايراني پرت كردند
در عين حال معاون امور بين‌الملل و سياست خارجي دبير شوراي عالي امنيت ملي پنج‌شنبه شب در برنامه گفت‌وگوي ويژه خبري گفت: نشست آلماتي ۲ نشستي بود كه جمهوري اسلامي ايران طرف مقابل را وادار كرد وارد عرصه گفت‌وگو و مذاكره شود و از اين نظر گفت‌وگوها يك نقطه عطف بود و هم‌اكنون توپ در زمين ۱+۵ است. به گزارش مهر، علي باقري افزود: نشست آلماتي ۲ نيز از يك جهت نقطه عطف جدي بود و آن اينكه طرف مقابل ديد چاره‌اي جز اينكه وارد مذاكره با ايران شود ندارد اما طرف ايراني با يك منطق روشن، واضح، قابل فهم و متكي بر مباني حقوقي و منطقي اين را مطرح كرد كه ما برخي از محورهاي پيشنهادي شما را مي‌پذيريم، مشروط به اينكه ما به ازاي آن را پرداخت كنيد. باقري تصريح كرد: بهانه‌هايي كه در ۱۰ سال گذشته همه از آن مطلع هستند براي تثبيت حق ما مانع‌تراشي مي‌كنند و سپس مي‌گويند مذاكره مي‌كنيم ما مي‌گوييم از مذاكره فرار نمي‌كنيم اما در مذاكرات اين حق بايد تثبيت شود و بايد در تقابل با هم دشمني را برداريم آقاي جليلي نيز در آلماتي تأكيد كرد كه اگر حق غني‌سازي را به رسميت بشناسيد و تحريم‌ها را رفع كنيد مسئله قابل حل است.
باقري با اشاره به اينكه در گذشته با پذيرش محدوديت‌هايي كه اروپايي‌ها فراهم كرده‌اند بخش فني را از دست داده بوديم، بيان كرد: اروپايي‌ها در انتهاي آن مقطع گفتند بايد كليه تاسيسات و تجهيزات را تخريب كنيد سپس نيز با پررويي تمام در بسته پيشنهادي خود مطرح كردند كه براي دانشمندان هسته‌اي در داخل ايران كار پيدا مي‌كنيم. وي افزود: در عرصه حقوقي با پذيرش برخي از محدوديت‌ها بهانه‌هايي را به دست غربي‌ها داديم. آنها پرونده را به شوراي امنيت بردند، چون مي‌گفتند ايران تعليق غني‌سازي را شكسته است و اين در حالي بود كه تعليق يك امر خودخواسته بود. باقري خاطرنشان كرد: در عرصه سياسي نيز چنين وضعي را داشتيم و خود را خلع سلاح كردند و با صلابت كامل وارد گفت‌وگوها نمي‌شديم. بر اساس مدارك موجود در يكي از گفت‌وگوها طرف غربي متني را كه درباره آن صحبت مي‌كردند با بي‌ادبي پرت مي‌كند و مي‌گويد ما در اين موضوعات گفت‌وگو نمي‌كنيم. باقري تصريح كرد: اكنون ما در عرصه ديگري گفت‌وگو مي‌كنيم. ما در اين مقطع در عرصه فني و حقوقي و سياسي دستاوردهاي زيادي داشته‌ايم. چرخه هسته‌اي كامل شده و دستاوردهاي ديگر را مردم به خوبي احساس مي‌كنند.
