محمدفرهاد کلینی در گفتگو با جوان آنلاین, در کمتر از یک روز مانده به زمن مذاکرات ایران و ۱+۵ با اشاره به روند رفتارهای دیپلماتیک در مدت اخیر از سوی چین در مواجه با تحریم های یکجانبه آمریکا درباره ایران و تاثیرگذاری این مسئله روی مذاکرات اظهار داشت: موضع اتخاذی چین و «نه» بزرگی که در بحث تحریمهای یکجانبه به آمریکا گفته است در نوع خود کمنظیر میباشد و کمتر پیش آمده که چین چنین موضع قدرتمندانهای را پیرامون مسایل بینالمللی از خود بروز دهد. از طرف دیگر، روسیه مواضع خود را به خصوص طی ماههای اخیر بسیار جدیتر و قاطعانهتر در زمینهی موضوع هستهای ایران بیان کرده و هیچ ابایی نداشته است که در این خصوص فاصلههای خود را با غرب به جامعهی جهانی نشان دهد.
وی افزود: بنابراین ما شاهد این هستیم که در حال حاضر درون (۱+۵) ، مسیری وجود دارد که بتوانند بر اساس یک سری تفاهمهای متناسب، وارد مذاکرهها شوند. در گذشتهای نزدیک ما شاهد طرح موضوع سیاست حل گام به گام روسیه بودیم که در این خصوص کشورهای غربی همراه با سکوت و بعضاً با نارضایتی و تلاشهای پنهان به دنبال این بودند تا بتوانند ماهیت این طرح را تضعیف نمایند و به نحوی حرکت کنند که روسیه در خصوص موضوع هستهای ایران پرچمدار یک ابتکار نباشد.
این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: این مسأله البته چندان هم به موضوع هستهای ایران بر نمیگشت، بلکه معطوف به رقابتهایی بود که در حال شکلگیری است. امروز روسیه برای صلح، ثبات و پیشرفت جهانی ایدهسازی میکند و این موضوع که روسیه به عنوان یک کشور مولد ایدهساز برای ثبات و صلح مطرح شود، چندان برای برخی از کشورها، به خصوص اروپاییها، خوشایند نیست. به همین خاطر تلاش میکنند تا به نحوی ماهیت طرح گام به گام روسیه را تضعیف نمایند.
کلینی بیان داشت: البته اگر چه ایران هم آمادگی خود را برای بررسی این طرح (گام به گام) مطرح کرد، به نظر میرسد شرایطی که امروز میتواند در مذاکرهها به صورت مفید استفاده شود، ترکیبی از طرح گام به گام روسیه با توجه به پیشرفت مختصات فنی ایران و همچنین وجود ارادهای همراه با حسن نیت برای به وجود آوردن یک فضای تعامل برانگیز است.
به اعتقاد کلینی با این مسیر سهضلعی، یعنی درک از ماهیت طرح گام به گام روسیه، توجه به پیشرفتها و تواناییهای ایران در موضوع فنآوری هستهای و همچنین وجود حسن نیت متقابل، میتواند شرایط را به سمت سیاست برد- برد تغییر داد. در واقع ظرفیت مذاکرههای آینده، چه در عراق صورت گیرد و چه در جایی دیگر، میتواند یک مسیر چشماندازی را تعریف کند.
این کارشناس مسائل استراتژیک تاکید کرد: مشوق ایران به سمت تولید سوخت، خود غرب بود. در حقیقت وادار کردن ایران به سمت مسیرهای جدید، اشتباه بسیار مهمی بود که غرب به آن دچار شد. جمهوری اسلامی ایران علاقهای به ماندن در حوزهی ابهام منفی ندارد و اساساً حرکت به سمت ابهام را شایستهی خود نمیداند. به همین خاطر در این حوزه شاهد مواضع آشکار رهبری بودیم که اعلام نمودند جهتگیری هستهای ایران نظامی نیست
وی در خصوص نگاه غربی ها در خصوص ۱۱۰ کیلوگرم سوخت و برنامه ایران در این خصوص تصریح کرد: طبیعتاً غرب علاقهای ندارد که ایران، ذخیرههای (H.E.U) داشته باشد. آنها به دنبال این هستند که ایران توانایی تولید سوخت با درجهی بالای غنیسازی را نداشته و به سمت آن حرکت نکند. این مسأله همواره از موضوعاتی بوده که در پشت عینک بد بینانه غرب نسبت به ایران وجود داشته است. طبیعی است وقتی ایران در گذشته پیشنهاد تبادل را برای تأمین سوخت راکتور تهران مطرح کرد و با عدم استقبال و آن بازیهای سیاسی مواجه گردید و به نتیجهی قابل تفاهم نرسید، خود دست به کار شده و به سمت تولید (H.E.U) حرکت کند. با این وصف بر همگان مسلم است که مشوق ایران به سمت تولید سوخت با غنای بالا، خود غرب بوده است و این مسأله نوعی اشتباه تاکتیکی به شمار میرود که غرب از خود بروز داده است.
کلینی گفت: در حقیقت وادار کردن ایران به سمت مسیرهای جدید، اشتباه بسیار مهمی بود که غرب به آن دچار شد. جمهوری اسلامی ایران علاقهای به ماندن در حوزهی ابهام منفی ندارد و اساساً حرکت به سمت ابهام را شایستهی خود نمیداند. به همین خاطر در این حوزه ما شاهد مواضع آشکار رهبر انقلاب بودیم که در این ارتباط اعلام نمودند جهتگیری هستهای ایران نظامی نیست و در این خصوص باید گفت مواضعی بالاتر از مواضع ایشان در جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد.
وی بیان داشت: طرفین بایستی تلاش کنند به همان اندازه که ایران قابلیت هستهای خود را افزایش داده است، مذاکرهها را نیز غنیسازی کنند و قابلیت تفاهم برای ثبات و پیشرفت را افزایش دهند تا طرفین بتوانند ار این مسیر به نقاط تفاهم جدیتری در عرصه های مشترک بزرگتر دست یابند. همان طور که جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده است، نگاه او به مذاکرهها، تاکتیکی نیست؛ در حالی که غرب همواره نگاه تاکتیکی به مذاکرهها داشته و تمام تلاشش این بوده است که بتواند از مسیر فشار و مسیر مذاکره به صورت همپوشانی استفاده کند و در همین راستا تا کنون فشار برای مذاکرهها و مذاکرهها برای فشار را دنبال کرده است. طبیعتاً اگر غرب در مذاکرههای آینده هم همین سیاست را دنبال کند، نمیتوان با قاطعیت به آینده نگاه کرد. به نظر میرسد که شرایط بایستی با توجه به محاسبات جدی به خصوص توسط اعضای غربی (۱+۵) صورت پذیرد.
این کارشناس مسائل استراتژک یادآور شد: در گذشته در حدود یک سال پیش در مصاحبه با برهان اعلام کردم که پذیرش ایران هسته ای ” اجبار استراتژیک غرب ” است و باید مجددا اشاره کنم که جمهوری اسلامی ایران دارای عقلانیت راهبردی است و مذاکرات آتی محل نصحیت واتهام زنی به جمهوری اسلامی نیست و غرب بایستی محاسبات خود را بدرستی سامان دهد تا از مسیر چالش تاکتیکی به درک مشترک استراتژیک نایل گردد.
وی افزود: نادیده گرفتن پیشرفت و جایگاه ایران صرفا در سطح حذف در ذهن است و واقعیت نشان داده که ایران امروزه برای جهان شناسایی شده است وسیاست انزوا سازی ایران هدیه بیش از شدت بخشیدن به بحران اقتصادی غرب به ارمغان نیاورده است و ماندگاری مواضع غرب در به چالش کشیدن ایران یک شمشیر دو لب است و برنده ای نخواهد داشت.
کلینی گفت که در این میان آنچه با اهمیت است اتبکار سازی طرفین برای رسیدن به برد – برد است وجعبه ابزار ان نیز روی میز مذاکره بدست میاید . بنظرم غرب نبایستی فرصت موجود را کم ارزش کند و حفظ تعادل در حرکت شاخصه موفقیت سیاست رو به جلو است.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر با توجه به نشان دادن بازی های خودسر رژیم تل اویو هر گونه اخلال در مذاکرات بعهده این رژیم است ونتیجه آن آشفتگی بزرگ ژئوپلیتیکی در منطقه ونظام بین الملل است لذا خط ونشان دادن و کسب نتایج با فضاسازی قبل از مذاکرات محصول مفیدی تولید نمی کند و بایستی گام های درست و متوازن و ملموس و با تضمین را در نظر گرفت و غرب تعهد خود را به حفظ رویکرد تعاملی ونه تقابلی به ظهور برساند تا بر اساس گفتگوی سازنده مسیر مذاکرات شکل گیرد.