جوان آنلاین: برخی از نانوایان بربری و سنگک از ابتدای ماه مبارک رمضان قیمت نان را گران کردند. این اقدام نانوایان در حالی اتفاق افتاد که مردم درگیر خرید‌های شب عید بودند و بعد از آن در ایام تعطیلات نوروزی دیگر کسی به فکر دلایل گرانی نان یا پیگیری آن نبود. نکته قابل تأمل غیبت یک ماهه بازرسان اتحادیه نانوایان و تعزیرات است که همواره از نظارت میدانی دم می‌زنند. در این ایام که از ۲۰ اسفند شروع شد، قیمت سنگک و بربری ساده و کنجدی به ۱۰ و ۱۵ تومان افزایش یافت و مشتریان برای خرید یک نان ساده باید دو بار گزینه ۵ هزار تومانی را می‌زدند. ظاهراً حتی با هوشمندسازی یارانه آرد و نان نیز همچنان راه‌های تخلف برای نانوایان باز است و در سایه نبود نظارت به راحتی یک ماه پرفروش خود را گرانفروشی کردند.
از اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ و با تصمیم دولت طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان با استقرار دستگاه‌های کارتخوان هوشمند در واحد‌های نانوایی به منظور تقسیط هوشمند سهمیه آرد نانوایی‌ها آغاز شد. در گذشته سهمیه ثابتی برای هر واحد نانوایی مشخص شده بود و واحد‌های نانوایی تا سال ۱۴۰۱ سهمیه ثابتی را دریافت می‌کردند. با توجه به زیرساختی که در سال ۱۴۰۱ فراهم شد، مقرر شد تخصیص آرد یارانه‌ای براساس داده‌های کارتخوان‌های هوشمند انجام شود. فاز اول، استقرار کارتخوان‌های هوشمند در واحد‌های نانوایی بود که تا شهریور ماه ۱۴۰۱ ادامه داشت.
فاز دوم، تخصیص آرد یارانه‌ای به واحد‌های خبازی و فاز سوم، مرحله مردمی‌سازی بود. اگر به‌طور متوسط در هر سال حدود ۳ درصد مصرف آرد یارانه‌ای افزوده می‌شد، این روند تا سال ۱۴۰۱ ادامه داشت، اما با اجرای طرح هوشمندسازی، نه تنها شاهد رشد مصرف آرد یارانه‌ای نبودیم، بلکه شاهد افت مصرف آن هم بودیم. اگر همان رشد سالانه ۳درصدی مصرف آرد یارانه‌ای را در نظر بگیریم، در بازه دو ساله اخیر به اندازه مصرف یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن آرد یارانه‌ای صرفه‌جویی شد. اگر بخواهیم ارزش این میزان صرفه‌جویی را در نظر بگیریم باید بگوییم که حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی شده است.
این اقدام دولت با اعتراض برخی نانوایان مواجه شد. برخی با تراکنش‌های غیرواقعی تلاش می‌کردند میزان نان پخته شده را بالاتر نشان دهند تا سهمیه بیشتری دریافت کنند. البته دولت تراکنش‌های تقلبی را با هوش مصنوعی شناسایی و سهمیه نانوایان متخلف را کم کرد، اما همواره برای سودجویان راه‌هایی برای تخلف وجود دارد.
از ابتدای ماه رمضان (۲۲ اسفند ۱۴۰۲) با افزایش تقاضای مردم برای نان بربری و سنگک برخی نانوایان متخلف به افزایش خودسرانه قیمت نان اقدام کردند. در این ایام مردم گرفتار خرید‌های آخر سال بودند و بعد از آن در تعطیلات نوروزی نیز کسی پیگیر دلایل گرانی نان نبود. از این‌رو متخلفان با سوءاستفاده از فضای به وجود آمده قیمت نان بربری و سنگک را خودسرانه گران کردند. البته مانند قبل قد و قواره نان بربری نیز در این مدت به اصطلاح آب رفته، اما قیمتش به دو برابر افزایش یافته است.
پیش از این نان سنگک ساده ۳ هزار تومان و نان یک‌رو کنجدی ۵هزار تومان بود، اما از ابتدای ماه رمضان قیمت نان ساده و کنجدی به ۱۰ و ۱۵ هزار تومان افزایش یافت. به عبارتی یک خانواده پرجمعیت که ۱۰ نان سنگک یا بربری ساده می‌خواستند باید ۱۰۰ هزار تومان کارت می‌کشیدند.
این نانوایان مشتری را مجاب می‌کردند که برای خرید یک قرص نان ساده، گزینه ۵ هزار تومانی را دو بار بزنند. مشاهدات میدانی خبرنگار ما حاکی از آن است که این نانوایان در اعتراض به گرانی نان از سوی مشتریان تأکید می‌کردند که به‌خاطر ماه رمضان و سال جدید دولت نان را گران کرده، اما هنوز در سامانه هوشمند اعمال نشده است.
براساس این گزارش، اغلب نانوایان دولتی در پایتخت قیمت نان را گران کردند. همچنین در برخی از استان‌ها و شهر‌های بزرگ نیز قیمت نان گران شده است.
بازدید میدانی بازرسان تعطیل شد
اتحادیه نانوایان و بازرسان تعزیرات تصور می‌کنند با هوشمندسازی آرد و نان توسط دولت و دستگاه‌های پوز هوشمند باید بازرسی‌های میدانی تعطیل شود، به همین دلیل از آغاز ماه مبارک رمضان و عید نوروز این بازرسان به تعطیلات رفته‌اند و هیچ خبری هم از نظارت نیست.
حتی تلاش خبرنگار ما برای ایجاد ارتباط و طرح پرسش‌هایی مبنی بر دلایل افزایش قیمت نان و افت کیفیت آن با اتحادیه‌های مربوطه پس از تعطیلات نوروزی بی‌ثمر ماند. به نظر می‌رسد ماهیت وجودی اتحادیه‌های نانوایان از بین رفته و کاملاً خنثی شده است. این همان صنفی بود که ادعا داشت دولت امور نظارت را به آن‌ها واگذار کند و کنار برود.
