جوان آنلاین: کانال تلگرامی «تعالی منابع انسانی» نوشت: دانشمندان آزمایش جالبی را درباره مکانیسم پاداش انجام دادند. آنها دو کبوتر را به گونهای شرطی کردند که بعد از نوکزدن به یک میله، دانه دریافت کنند، اما با یک تفاوت: کبوتر اول، بعد از آنکه سه بار نوک میزد دانه میگرفت، اما کبوتر دوم، گاهی بعد از دو بار نوکزدن دانه میگرفت، گاهی بعد از سه دفعه و گاه بعد از پنج مرتبه نوکزدن به میله و بیشتر. بعد از آن، دانشمندان تصمیم گرفتند بعد از نوکزدنهای کبوتران، دیگر دانهای به آنها ندهند، فکر میکنید چه شد؟
کبوتر اول، چندین بار بخت خود را با سه بار نوکزدن به میله آزمود و، چون دید خبری از دانه نیست، به زودی از خیر نوکزدن گذشت. اما کبوتر دوم- که به طور منظم دانه نگرفته بود- زمان بیشتری را صرف نوکزدن به میله کرد. او بارها و بارها سراغ میله رفت، یک بار دومرتبه نوک زد، دفعه دیگر پنج نوک زد و زمانی سه بار.
دانشمندان با انجام آزمایشهای متعدد روی کبوترها و سپس انسانها، کوشیدند بهترین سیستم پاداشدهی در محیطهای کاری را بیابند. برآیند همه این پژوهشها این بود: «پاداش را به صورت نامنظم ارائه دهید.» بدیهی است پاداش در قبال «ایده یا عمل عالی کارمند» داده میشود، اما دانشمندان علوم رفتاری میگویند، نباید در قبال «تعداد مشخصی ایده یا عمل عالی» پاداش داده شود، همچنین نباید ایدهها و اعمال عالی، بیپاداش بمانند.
در صورت اول (پاداش در قبال تعداد مشخصیایده یا عمل عالی) دو اتفاق میافتد: آنچه امروز به عنوان پاداش به کارمندتان میدهید و برای او دلچسب و انگیزهبخش است، بعد از چند بار تکرار، به یک «حق مسلم» تبدیل میشود و قدرت انگیزشیاش را از دست میدهد، در صورتی که وقفهای در ارائه پاداش پیش بیاید، «کارمند شرطیشده به پاداش مشخص» از ادامه فعالیتهای مثبت خویش دست برمیدارد. کبوتر اول که یادتان هست؟ در صورت دوم (ندادن پاداش) نیز مشخص است که انگیزه بعدی برای ادامه کارکرد مثبت وجود نخواهد داشت، بنابراین به مدیران توصیه میشود سیستم پاداشدهیشان را «غیرمنظم» کنند، یعنی ممکن است یک کارمند یک بار بعد از انجام «پنج کار مثبت» پاداش بگیرد، دفعه بعد دو بار پشت سر هم و هر بار برای «یک کار مثبت» پاداش بگیرد و بار دیگر بعد از انجام «سه کار مثبت».
در چنین صورتی، اولاً مرز بین حقوق و پاداش برای کارمندتان شفاف میشود، ثانیاً در صورتی که به هر علتی وقفهای در نظام پاداش دهی رخ دهد، کارمند از ادامه عملکردهای مثبت باز نمیایستد. فراموش نکنید که به عنوان یک مدیر، باید به نیروهایتان انگیزه دهید و «پاداش غیرمنظم» یکی از راههای علمی این انگیزهبخشی است.