جوان آنلاین: ازدواج و تشکیل خانواده، پیمانی مقدس و آسمانی است که مابین زن و شوهر بر اساس فطرت الهی و دستور خداوند صورت میپذیرد و نوعی تکامل روانی و زمینه ساز نیل به تمامیت شخصیت است. بهترین تعبیر از ازدواج را در آیه ۱۰ سوره روم میتوان یافت که از نشانههای آن این است که «همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنها آرامش یابید و در میان شما مودت و رحمت قرار داد».
زندگی مشترک گرچه در آغاز غالباً از میل جنسی ریشه میگیرد، اما به تدریج به نوعی همبستگی عمیق روحی، عاطفی و اقتصادی بین زوجین منتهی میشود که از آن به پیوند زناشویی تعبیر میشود. این پیوند آنچنان از اهمیت برخوردار است که زمینهساز بنیان نخستین محیط زندگی نوزاد انسانی است که بر جسم، روح، اندیشه، عمل و آینده او اثر میگذارد.
مهمترین اهداف ازدواج رسیدن به سکون و آرامش، شکوفایی احساسات، حفظ نوع و نسب، جلوگیری از انحرافات اخلاقی، بیماریها و تکامل است که نیل به آنها با تولد فرزند تسهیل شده و امکانپذیر است. با تجرد، خانوادهای تشکیل نمیشود و با عدم تشکیل خانواده، به تدریج از ارزش آن کاسته و به تبع آن، زمینه آسیبهای اجتماعی فراهم میشود.
مقوله ازدواج و فرزندآوری به رغم تغییرات سریع و وسیع همچنان در بیشتر کشورها مورد توجه قرار دارد، با این حال ورود به این دوره مدرن زندگی، شهرنشینی، مهاجرت و اشتغال زن به دلیل تخصص یا اجبار ناشی از تنگناهای اقتصادی و معیشتی، زمینه را برای تغییر سبک زندگی برخی خانوادهها فراهم ساخته است، به گونهای که بعضیها را در اهمیت داشتن فرزند با تردید روبهرو کرده است و عدم تمایل به داشتن فرزند را درست یا غلط، نگرانی از آینده او به خاطر شرایط اقتصادی، سیاسی و تربیتی میدانند.
با این حال، با علم به همه مشکلات معیشتی، اقتصادی و شغلی چه کسی میتواند برکات و آثار فرزندآوری را انکار کند؟ یا کسی موافق نباشد خانوادههایی که از نعمت وجود فرزند برخوردارند، بیشتر از خانوادههای بدون فرزند از زندگی خود لذت میبرند؟ وجود فرزند در حوزههای مختلف و جایجای زندگی از جمله غلبه بر مشکلات، سلامت روحی و جسمی والدین و قوام خانواده نقشی بسیار مؤثر دارد. جمعیت خانواده را یکی از پایههای اصلی قدرتمندی هر خانواده میدانند و قطعاً رشد جمعیت خانواده، به جوانی، خلاقیت و رشد جامعه میانجامد.
فرزندآوری حلقهای از زنجیره تداوم حیات و بیانگر تمایل والدین به جاودانگی است. تولد نوزاد نشانهای از معجزه عشق است؛ عشقی بین والدین که پیوند آنها را مستحکمتر میکند.
واقعیت این است که هنوز سبک زندگی ایرانی- اسلامی فرزند را عامل اقتدار و بازوی توانا برای والدین در شرایط سخت زندگی معرفی میکند. امام رضا (ع) فرمودهاند: از برکات ازدواج، اندوختن فرزند برای رویارویی با سختیهای روزگار و پیامدهای زمانه است.
در خاتمه باید گفت، نمیشود بدون بسترسازی لازم برای تغییر فرم زندگی در سایه بهبود شرایط اقتصادی و روانی و در نهایت نگرش صحیح و منطقی اجتماعی، انتظار تغییر رفتار را داشت. حتماً و بدون شک تغییر رفتار در پی تغییر نگرش صورت میپذیرد و این مهم بار مسئولیت متولیان را سنگینتر میکند.
* جامعهشناس