جوان آنلاین: سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در جلسه پنجم آذر ماه هیات دولت در گزارشی عملکرد سامانه نظارت مردمی در بخش توزیع نان را خوب ارزیابی کرده و گفته با اجرای این طرح میزان مصرف آرد یارانه‌ای امسال برغم افزایش مصرف نان از سوی مردم، به میزان مصرف ۵ سال پیش رسیده که معادل ۲۷ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی برای دولت در این بخش داشته است. رئیس جمهور نیز بعد از استماع گزارش، این اقدام را گامی موثر در بهینه‌سازی ثروت کشور برشمرد.
محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی در امور هوشمندسازی یارانه آرد نیز شب گذشته در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان به اندازه نیاز ۲۰ میلیون نفر در مصرف نان صرفه‌جویی ایجاد کرده است.
سریال «نان‌های گم شده» و هدر رفت یارانه ها
با همه صرفه جویی‌ها و تمامی مزایای هوشمند سازی توزیع نان، برخی کلک‌های بازاری همچنان حریف طرح هوشمندسازی نشده و سریال «نان‌های گم شده» همچنان ادامه دارد.
به عنوان مثال، مسعود امرالهی، مدیرکل بازرسی و نظارت بر کالا‌های اساسی و محصولات کشاورزی در برنامه‌ای تلویزیونی از فروش غیر قانونی ۱۴ هزار قرص نان فقط در یک نانوایی خبر داد و گفت: از ۲۳ کارت ثابت برای خرید این تعداد نان استفاده شده بود.
همچنین فروش نان در فروشگاه‌ها با قیمت‌های بالا نیز از دیگر مواردی است که نشان دهنده وجود برخی چالش‌ها در مسیر اجرای طرح هوشمندسازی نان است. در شرایطی که قیمت نان لواش یارانه‌ای ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان است همین نان در فروشگاه‌ها بیش از ۹۰۰ تومان به فروش می‌رود که منجر به هدررفت یارانه نان می‌شود.
طبق تصمیم دولت قیمت هر کیلو گندم در سال ۱۴۰۲ از کشاورزان ۱۵ هزار تومان خریداری می‌شود، اما قیمت آن برای نانوایان بین ۱۲۴۰ تا ۱۲۵۰ تومان است.
بر اساس اطلاعات صورت مالی شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران، طی سال ۱۴۰۱ دولت با تخفیف ۸۰ درصدی قیمت آرد، حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان زیان از محل خرید تضمینی گندم و فروش یارانه‌ای آن متحمل شده است.
در هر صورت هوشمند شدن نانوایی‌ها مشخص کرده به طور قطع بخشی از نان یارانه‌ای از مجرای نانوایی‌ها ناپدید می‌شود که عدد کوچکی هم نخواهد بود.
رئیس پیشین اتحادیه نانوایان سنتی تهران در پاسخ به سوال مهر درباره گم شدن آرد در نانوایی‌ها گفته که یکی از علت‌های این امر عدم همراه داشتن کارت بانکی که منجر شده آمار فروش خارج از شبکه هوشمند اضافه شود.
بیژن نوروزی مقدم همچنین کمبود اوزانی کیسه‌های آرد را موضوع دیگری دانسته که منجر به عدم تناسب آمار‌ها در این زمینه شده است.
به گفته این فعال بازار نان، هنگام صدور حواله برای سهمیه هر نانوایی وزن کیسه ۴۰ کیلو گرم فاکتور می‌شود، اما در ۹۰ درصد این کیسه‌ها وزن آرد کمتر است.
قاچاق آرد هم موضوع دیگری است که درباره کاهش تولید نان با توجه به آرد توزیع شده در بین نانوایی‌ها به آن اشاره می‌شود.
پرداخت یارانه بر اساس عملکرد نانوایان
بر همین اساس دولت در نظر دارد تا فاز دوم طرح هوشمندسازی را اجرا کند. کوروش نجم آبادی، مدیر طرح هوشمندسازی کارت‌خوان‌های نانوایی‌های کشور از تغییر پرداخت یارانه نان خبر داده و گفته، در آینده نزدیک احتمالاً در یک تا دو هفته آینده قرار است هر نانوا به میزان فروش خود از دولت یارانه دریافت کند.
باید دید دستگاه‌های هوشمند ارتقا یافته آیا می‌توانند ترفند‌های فعلی را خنثی کنند یا خیر؟ اما مساله مهم دیگر علاوه بر ماجرای گمشدن نان، به گرانی آن بازمی گردد. وزیر جهاد کشاورزی به صراحت اعلام کرده که در هیچ مرجعی مجوز افزایش قیمت نان داده نشده است و دولت برنامه‌ای برای افزایش قیمت نان ندارد. با این حال مردم در بسیاری از نانوایی‌ها نان را گران‌تر از قیمت مصوب خریداری می‌کنند.
در صورتی که دولت مخالف این رویه است انتظار می‌رود تا دستگاه‌های نظارتی عملکرد مطلوب تری در این خصوص داشته باشند.
