تروییکای اروپایی (دولت‌های آلمان، انگلیس و فرانسه) در اقدامی فرافکنانه و با بهره‌گیری از القائات محیطی ناشی از برگزاری جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیانیه مشترکی را در تقابل با فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان صادر کرده‌اند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «ایران از انجام تعهدات خود وفق توافق سال ۲۰۱۵ میلادی (برجام) دور شده است! یادآور می‌شویم که به‌دنبال مذاکرات مدیرکل آژانس و معاون رئیس‌جمهور ایران و همچنین با توجه به تلاش‌های مدیرکل آژانس، ایران به آژانس اجازه می‌دهد تا فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارتی بیشتری را صورت دهد.»
ارائه روایت یک‌طرفه اروپاییان درخصوص تعهدات برجامی ایران تازگی نداشته و در طول سال‌های اخیر نیز مسبوق به سابقه بوده است، اما گره زدن توافق اخیر ایران و آژانس به این روایت‌سازی کاذب، نشان‌دهنده اوج وقاحت تروییکای اروپایی محسوب می‌شود. تروییکای اروپایی در سال ۲۰۱۸ میلادی، زمانی که ترامپ ازتوافق هسته‌ای با ایران خارج شد در پیام‌هایی که در قالب دیپلماسی پنهان و آشکار به تهران مخابره کردند، بر توانایی خود جهت استمرار تعلیق تحریم‌های ضد ایرانی تأکید کرده و حتی با صدور بیانیه‌ای در بروکسل (موسوم به بیانیه ۱۱ ماده‌ای بروکسل) خواستار باقی ماندن تهران در برجام در ازای بهره‌مندی از منافع اقتصادی برجام شدند. مقامات اروپایی نه تنها ذره‌ای به تعهدات خود در بیانیه بروکسل پایبند نماندند، بلکه با خلق منظومه‌ای ساختگی و غیرعملیاتی به نام اینستکس و با وعده عملیاتی شدن معاملات کلان و مستمر اقتصادی در آن، تلاش کردند ایران را به صورت یک‌طرفه نسبت به تعهدات مندرج در برجام پایبند نگاه دارند.
در چنین شرایطی مقامات اروپایی نسبت به دور شدن ایران از تعهدات برجامی خود در سال ۲۰۱۵ میلادی ابراز نگرانی کرده و بر همکاری کشورمان با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در راستای رسیدن به همان نقطه (پایبندی یک‌طرفه ایران به برجام) تأکید می‌کنند! واقعیت این است که بازگشت به سال ۲۰۱۸ میلادی، یعنی زمانی که ایران با وجود عدم رفع تحریم‌ها هنوز به تعهدات برجامی خود پایبند بود، به سر آمده و اکنون تنها «احیای واقعی توافق هسته‌ای از طریق رفع عملیاتی تحریم‌ها» است که منجر به انجام تمامی تعهدات پادمانی و فراپادمانی جمهوری اسلامی ایران (وفق سند برجام) خواهد شد. مقامات اروپایی بار‌ها با صدور بیانیه‌هایی دروغین، ایران را به‌واسطه اصرار بر دو مؤلفه مهم «لزوم ارائه تضمین‌های اعتباری از سوی امریکا» و «لزوم مختومه‌سازی موارد ادعایی آژانس قبل از اجرایی شدن برجام» مسبب شکست در مذاکرات دانسته‌اند! این در حالی است که نمایندگان تروییکای اروپایی بار‌ها پشت میز مذاکرات، منطق جمهوری اسلامی ایران را بابت لزوم تحقق این دو مؤلفه پذیرفته و در برابر آن نتوانسته‌اند پاسخی دهند. این تناقض‌گویی آشکار اروپاییان، ریشه در سیاست‌های توسعه‌طلبانه و غیرمنطقی آن‌ها در نظام بین‌الملل دارد. در هر حال، دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان باید بار دیگر این گزاره مطلق و صحیح را خطاب به افکار عمومی دنیا بازگو کند؛ اینکه اتحادیه اروپا در این معادله نه تنها یک طرف مطالبه‌گر و طلبکار محسوب نمی‌شود، بلکه به واسطه همراهی با استراتژی حداکثری دولت‌های ترامپ و بایدن در تقابل با کشورمان، بدهکار محسوب می‌شود. بدون شک نظام و ملت ایران این بدهی را هرگز به اتحادیه اروپا و خصوصاً تروییکای اروپایی نخواهند بخشید! مسیر تسویه این بدهی را ایران در طول برگزاری مذاکرات دو سال اخیر احیای برجام برای طرف اروپایی مشخص کرده و هر اندازه آن‌ها در بازگشت از مسیر خطرناکی که در پیش گرفته‌اند تعلل کنند، بر میزان این بدهی افزوده می‌شود! در چنین فضایی، بیانیه اخیر تروییکای اروپایی نوعی وارونه‌نمایی نخ‌نما و مضحکانه از سوی آن‌ها با هدف فریب افکار عمومی دنیا در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان و لاپوشانی بی‌تعهدی محض اروپاییان صورت گرفته و ارزش دیگری ندارد.
* دکترای روابط بین‌الملل
