جوان آنلاین: تهران، هر روز با شلوغی خیابانها و نفسهای سنگین بیدار میشود، شهری که مردمش میان ازدحام و آلودگی، چشم به راه روزنهای برای بهبود اوضاع ماندهاند. برخی برای فرار از ترافیک و شلوغی شهر به مترو پناه میبرند، اما زیرزمین هم، دستکمی از روی آن ندارد! مسافران زیادی، با چهرههای خسته و نگاههای منتظر در ایستگاههای مترو ایستادهاند و چشم چشم میکنند تا قطاری را ببینند و این قصه تلخ هر روز، با هر قطار دیررس یا واگن شلوغ، بارها و بارها تکرار میشود.
در چنین شرایطی اما، امیدی تازه روی ریل افتاده، امیدی که از دل تلاش شبانهروزی مهندسان ایرانی بیرون آمدهاست. روز گذشته، آیین بهرهبرداری از دو رام قطار ساخت داخل برگزار شد، قطارهایی که به خطوط ۶ و ۷ اضافه میشوند و قرار است بخشی از بار کمبود ناوگان در خطوط ریلی مترو را سبک کنند، چراکه هر واگن جدید، یعنی چند دقیقه انتظار کمتر و قطاری خلوتتر.
برای مادری که هر روز با فرزندش در ازدحام مترو دستوپنجه نرم میکند، برای کارگری که باید به موقع سر کار برسد و برای دانشجویی که هر صبح با اضطراب دیر رسیدن وارد ایستگاه میشود، خبر ورود قطارهای ملی به خطوط مترو خبری، خوشحالکننده است. البته اگر در آینده نزدیک، مسیر ساخت قطارهای ملی ادامه یابد و موانع کنار برود، این خوشحالی به واقعیتی همیشگی تبدیل میشود.
آغاز استقلال ریلی
روز گذشته، آیین بهرهبرداری از دو رام قطار ساخت داخل در کارخانه واگنسازی تهران برگزار شد. مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران با حضور در این مراسم، از توان مهندسان داخلی و رؤیای خودکفایی گفت: «آنچه امروز اتفاق افتاد این است که دو رام قطار مترو با توان متخصصان، وارد خدمترسانی به مردم تهران خواهد شد و امیدواریم روزی برسد که تمامی واگنهای مترو را خودمان بسازیم.»
او با اشاره به شرایط دشوار پایتخت ادامه داد: «در هوای آلوده تهران و جریانات مشکلدار شهری، اگر بتوانیم ظرفیت مترو را افزایش دهیم، قاعدتاً به همان میزان از تردد خودروهای شخصی کاهش پیدا میکند.»
چمران در ادامه توضیح داد که اکنون فاصله رسیدن قطارها به ایستگاهها حدود شش دقیقه است و اگر با تأمین واگن بتوان این زمان را به نصف کاهش داد، ظرفیت جابهجایی مترو عملاً دو برابر خواهد شد.
رئیس شورای شهر تهران این اقدام را تنها نقطه شروع دانست: «بهکارگیری دو رام قطار ملی تازه ابتدای راه است. معتقدم با توان و دانش مهندسان داخلی شرکت واگنسازی تهران و همکاری سایر شرکتهای دانشبنیان، باید سالی ۳۰۰ دستگاه واگن ساخته شود. هوای آلوده تهران نیازمند چنین اقدامی است و باید هرچه زودتر این ظرفیت شکل عملیاتی به خود بگیرد.»
او همچنین به موضوع واردات واگن از خارج اشاره کرد و با لحنی انتقادی، بیان کرد: «البته بیش از یکهزار دستگاه واگن از کشور چین به تهران خواهد رسید، اما وقتی ما میتوانیم خودمان را بسازیم، چرا باید محتاج کشورهای دیگر شویم؟ در این مسیر نیازمند همکاریهای لازم هستیم.» چمران همچنین ابراز امیدواری کرد که همه دستگاهها و نهادها برای تحقق این هدف دست به کار شوند: «باید حداقل روزی یک واگن وارد چرخه شود. در خصوص اتوبوس هم باید چنین رویهای صورت بگیرد، ساخت اتوبوس داخلی نیز باید سرعت بگیرد.»
ثمره خودباوری ایرانی
پس از سخنان رئیس شورای شهر، نوبت به مدیرعامل شرکت واگنسازی تهران رسید تا از مسیر طولانی و پرچالش ساخت قطار ملی صحبت کند، مسیری که به گفته او امروز جان تازهای گرفتهاست.
شیخ طاهری، مدیرعامل شرکت واگنسازی تهران با یادآوری سابقه این پروژه گفت: «حدود هفت سال از انعقاد قرارداد قطار ساخت داخل میگذرد و در حال حاضر این قرارداد جان تازهای پیدا کردهاست. مجموعه تولیدات ما از سال گذشته با ورود قطار ملی به خط تهران–پرند توسعه پیدا کرد.»
او با تأکید بر اهمیت تلفیق دانش جهانی با اعتمادبهنفس ایرانی اظهار داشت: «اعتقاد راسخ داریم که الگوبرداری درست از دانش و تکنولوژی روز دنیا، زمانی که با خودباوری و اعتمادبهنفس ایرانی همراه میشود، نتیجهای ارزشمند و قابل احترام در سطح بینالمللی بهدنبال خواهد داشت.»
مدیرعامل واگنسازی تهران توضیح داد قطاری که امروز به خدمت مردم درآمده، حاصل تلاش متخصصان ایرانی است: «این قطار ضمن گذر از مراحل مختلف پایش و سنجش عملکرد، از کیفیت بالا و در شأن مردم ایران برخوردار است. محصول مطابق آخرین استانداردهای حوزه ریلی تولید شده و حتی زودتر از موعد مقرر در قرارداد، با دقت و وسواس فراوان تقدیم شهروندان گرانقدر تهران شدهاست.»
او در پایان با قدردانی از تلاشهای شبانهروزی نیروهای متخصص این مجموعه، از سایر شرکتها و نهادهایی که در پیشبرد پروژه نقش داشتهاند نیز تشکر کرد و این دستاورد را نمادی از همدلی و همکاری ملی دانست.
از روزهای بیپروژه تا پشتوانهای مطمئن
در این مراسم، روایت معاون شهردار تهران از این دستاورد، تفاوت داشت. او از روزهایی گفت که واگنسازی تهران در سکوت و بیپروژگی فرو رفته بود و کارگرانش دست از کار کشیده بودند، اما امروز همان مجموعه، به پشتوانهای مطمئن برای صنعت ریلی کشور تبدیل شدهاست.
محسن هرمزی، معاون شهردار تهران، با یادآوری آن دوران گفت: «در ابتدای این دوره از مدیریت شهری شرکت واگنسازی هیچ پروژهای در دست نداشت. همکاران اعتصاب داشتند و حال مجموعه خوب نبود.»
او ادامه داد: «حتی تست قطاری که در پرند فعالیت میکند گرفته نشدهبود، اما امروز توسعه مجموعه واگنسازی را به میزان ۴۴ درصد رساندهایم. توجه مدیریت واگنسازی باعث شد ظرفیت افزایش پیدا کند و اکنون واگن تهران در مجموعه کشور به یک نقطه اتکا تبدیل شدهاست.»
هرمزی با اشاره به چالشهای آغازین پروژه ادامه داد: «روزی که ما شروع کردیم واگن ملی دچار مسائلی بود. تلاشهای بسیاری شد تا بتوانیم گواهی سیر ایمن را بگیریم. دولت شهید رئیسی بسیار کمک کرد.»
او همچنین درباره مشکلات مالی پروژه توضیح داد: «بعد از اینکه تست اول پروژه گرفته شد، متأسفانه پروژه دچار مشکل مالی شد. تزریق ۷۷ میلیون یورو جزو تکالیفی است که دولت باید کمک کند تا این امر پیش برود.»
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری تهران تصریح کرد: «شهرداری پای کار بود و پایهای براساس پلتفرم واگن ملی را در پیش گرفت. خواهش من از شورا این است که منابع پایدار این پروژه، چه دولت چه شهرداری، مهیا بشود. این نیاز فوری است. ما اکنون به نقطهای رسیدیم که ظرفیت را میتوانیم گسترش بدهیم. از هفته آینده تحویل ۶۳۰ دستگاه نیز آغاز خواهد شد و بناست به ۸۵درصد تولید داخل برسیم. این نوید را میدهیم.»
او در پایان با اشاره به نیازهای فنی و مهندسی پروژه گفت: «در ابتدای دیماه ایستگاه تختی را تحویل شهروندان میدهیم. همه اینها با کمک مجموعههای مختلف انجام گرفتهاست که جای قدردانی از همه حامیان و دستاندرکاران دارد.»
افق تازه متروی تهران
در پایان مراسم، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، سخنان خود را با اشاره به ورود دو رام قطار جدید به خطوط ۶ و ۷ آغاز کرد، قطارهایی که به گفته او فاصله حرکت در این خطوط را دو تا سه دقیقه کوتاهتر میکنند و ظرفیت جابهجایی مسافران را به شکل محسوسی افزایش میدهند.
زاکانی سپس به مرور دستاوردهای چهار سال و سه ماه گذشته مدیریت شهری ششم پرداخت: «در ابتدای فعالیت ما، خطوط تحویلی مترو ۲۵۹ کیلومتر در هفت خط با ۱۴۱ ایستگاه بود. امروز طول خطوط به ۳۱۰کیلومتر و تعداد ایستگاهها به ۱۶۱ ایستگاه رسیدهاست. تا پایان سال نیز سه ایستگاه دیگر و بخشی از خط جدید در جنوب خط ۶ افتتاح خواهد شد تا مترو به قبله تهران (شهرری) برسد.»
او افق پنجساله متروی تهران را چنین ترسیم کرد: «۳۱۰کیلومتر خطوط فعلی باید به حدود ۴۹۸ کیلومتر برسد و ۱۶۱ ایستگاه کنونی به ۳۳۰ ایستگاه افزایش یابد. قراردادهای تکمیل خطوط ۲، ۴، ۶ و ۷ در حال انجام است و قراردادهای ساخت خطوط ۷، ۸، ۹ و ۱۰ نیز بسته شدهاست. تونلزنی خط ۱۰ در جریان است، خط ۹ تجهیز کارگاه شده و زمینهای خط ۸ تحویل داده شدهاند. تفاهمنامه خط ۱۱ نیز امضا شده و بهزودی قرارداد آن منعقد خواهد شد.»
شهردار تهران دستاوردهای گذشته را حاصل همت مجموعه مترو و حمایت شورای شهر دانست: «با مدلهای جدید تأمین مالی توانستیم سرعت کار را افزایش دهیم. نقش بانکها به ویژه بانک شهر در این مسیر بسیار مهم بوده و خواهد بود.»
زاکانی در ادامه به توسعه ناوگان مترو پرداخت: «۱۳۸۱ واگن طی ۲۵ سال گذشته در خطوط مترو تهران مورد استفاده قرار گرفتهاند. قراردادهای ۶۳۰ دستگاه در سال ۹۷ و ۱۱۳ دستگاه در سال ۹۸ به سرانجام نرسید، اما از دو سال پیش عملیاتی شدن آنها آغاز شد. امروز قرارداد ۶۳۰ دستگاه با ۲۵ درصد افزایش و اضافه شدن ۲۸۰ واگن دیگر پیگیری شدهاست. سهم داخلیسازی واگنها که پیشتر ۳۰ تا ۳۵ درصد بود، اکنون به ۵۵درصد رسیده است.»
او با افتخار از این ارتقا یاد کرد: «کار جدی در دو سال پیش با سفر به چین و ایجاد زمینه مشارکت در انتقال تکنولوژی آغاز شد و امروز خطوط تولید هوشمند در کشور آماده شدهاست. سال آینده ۲۱ رام قطار تحویل میشود و دو سال پس از آن این تعداد دو برابر خواهد شد. آینده ما این است که هزارو۷۱ واگن بهعلاوه ۱۱۳واگن به ناوگان متروی تهران اضافه شود و واگنهای تهران طی دو تا پنج سال دو برابر شوند.»
زاکانی همچنین از ابتکار عمل مجموعه واگنسازی تهران در کاهش زمان تولید خبر داد: «بر اساس برنامه اولیه، تحویل واگنها از آبان سال آینده آغاز میشد، اما با خلاقیت مهندسان داخلی توانستیم این زمان را یک سال جلو بیندازیم. تا پایان سال نیز قطار سوم تولید داخل وارد خطوط مترو میشود.»
او این دستاورد را حاصل همدلی و همافزایی دانست و خاطرنشان کرد: «همانطور که در قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن با طرف چینی زمان تحویل را از ۲۷ ماه به ۱۴ ماه کاهش دادیم، امروز هم با تکیه بر توان متخصصان کشور روند تولید شتاب گرفتهاست. همه طرحها بر اساس قراردادهای مشخص و پیشپرداختهای انجامشده عملیاتی شدهاند و هیچ برنامه موهوم و ذهنی در کار نیست.» شهردار تهران در پایان از عقد تفاهمنامه جدید برای تولید ۷۰ واگن اضافی خبر داد: «این طرح نیز با تعهد مدیریت شهری در حال نهایی شدن است و نشان میدهد وقتی دستگاههای مختلف اختلافسلیقهها را کنار میگذارند و به نیروی کارگر و مهندس داخلی تکیه میکنند، چه تحول عظیمی رخ میدهد.»
به گزارش «جوان»، توسعه مترو در تهران، فقط یک پروژه حملونقلی نیست، بلکه راهی است به سوی کم کردن آلودگی هوا، صرفهجویی در وقت شهروندان و ساختن زیرساختی که کیفیت زندگی در پایتخت را تغییر میدهد. حالا، با ورود دو رام قطار ملی به خطوط مترو، فصلی تازه، آغاز شدهاست، فصلی که در آن ریلهای آهنی، تنها قطارها را حرکت نمیدهند، بلکه امید و اعتماد به توان ایرانی را هم روی ریل میگذارند و جابهجا میکنند.
