جوان آنلاین: رئیس قوه قضائیه استفاده صحیح از هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین را یک الزام دانست و گفت: نخبگان و فعالان حوزه هوش مصنوعی کمک کنند بتوانیم با بهره‌گیری از ابزار‌های نوین، زمان رسیدگی به پرونده‌های قضایی را کاهش دهیم و بر دقت رسیدگی‌ها بیفزاییم.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در نشست هم‌اندیشی با جمعی از فعالان و کنشگران حوزه هوش مصنوعی با تأکید بر نقش فرافناوری‌ها و فناوری‌های نوین در بهبود و ارتقای کیفیت زیست بشری در ساحت‌های مختلف اظهار کرد: باید کارگزاران نظام و جامعه نخبگانی کشور و به طور کلی عموم مردم، به درک درست و روشنی نسبت به کاربرد‌های بهینه هوش مصنوعی نائل شوند. همگان بدانند که دیگر استفاده صحیح از هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین، یک انتخاب نیست بلکه یک الزام است و اگر از این فرافناوری بهره نگیریم، زیستن و حکمرانی ما، پیشرفت و استقلال و زیر سلطه نبودن ما، با مشکل و مانع مواجه می‌شود.
برای توسعه استفاده از هوش مصنوعی باید تعجیل کنیم
رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه باید در توسعه استفاده صحیح از هوش مصنوعی تعجیل داشته باشیم، تصریح کرد: در حوزه کاربرد هوش مصنوعی، نسبت به کشور‌های پیشرو بسیار عقب هستیم، باید بر این عقب‌ماندگی فائق آییم. در اینجا زمان به ضرر ما در حال سپری شدن است، بنابراین باید تعجیل کنیم و کوچک‌ترین درنگ و تعللی نداشته باشیم. باید دقیقه به دقیقه را قدر بدانیم و گسترش استفاده از هوش مصنوعی را معطل برخی امور زاید نکنیم. رئیس قوه قضائیه ادامه داد: چنانچه می‌خواهیم در مقوله هوش مصنوعی به سطح کشور‌های پیشرو برسیم، باید با سرعتی بالاتر از حد متعارف در این عرصه حرکت کنیم و سرمایه‌گذاری بیشتری را در این حوزه انجام دهیم. رئیس عدلیه با اشاره به تکلیف نخبگان حوزه هوش مصنوعی برای آگاهی‌سازی عموم درخصوص اهمیت کاربرد این فرافناوری گفت: نخبگان و متخصصان حوزه هوش مصنوعی، تکلیف دارند کارگزاران حکومتی، فعالان بخش خصوصی و به طور کلی عموم مردم را به این درک و بینش برسانند که توسعه استفاده از هوش مصنوعی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و باید به میزان اهمیت آن، وقت و سرمایه صرف کرد.
قاضی‌القضات افزود: در قوه قضائیه، درصد کمی از اعتبارات به حوزه توسعه به‌کارگیری هوش مصنوعی تخصیص می‌یابد، دلیل این امر، می‌تواند آن باشد که ما مسئولان قوه قضائیه هنوز آنچنان که باید و شاید به آن درک درست و روشن نسبت به اهمیت کاربرد هوش مصنوعی در حوزه حکمرانی قضایی نائل نیامده‌ایم. شما متخصصان و نخبگان این حوزه، ما را یاری کنید و ما را به آن درک درست و روشن رهنمون سازید.
اهمیت تبیین‌گری در حوزه کاربرد‌های هوش مصنوعی
محسنی‌اژه‌ای به اهمیت تبیین‌گری در حوزه کاربرد‌های هوش مصنوعی در دنیای جدید اشاره کرد و افزود: رسانه‌ها و به‌ویژه رسانه ملی باید در حوزه تبیین اهمیت کاربرد هوش مصنوعی در زندگی بشری، آگاهی‌بخشی مضاعف داشته باشند و ضروری است شیوه‌ها و اسلوب آموزشی در این عرصه تقویت شود، حتی مدیران و مسئولان نیز قبل از احراز سمت‌ها و پست‌ها، در حوزه کاربرد هوش مصنوعی، آموزش‌های لازم را دریافت کنند. رئیس قوه قضائیه در ادامه ضمن تبیین و تشریح آسیب‌هایی که ممکن است به‌واسطه به‌کارگیری هوش مصنوعی عارض شود، گفت: در حوزه هوش مصنوعی، یکی از آسیب‌هایی که ممکن است در حال یا آینده عارض شود، مسئله درز داده‌هاست، شاید دغدغه بسیاری از مدیران در مواجهه با هوش مصنوعی و مُتفرعات آن، همین بحث احتمال درز داده‌ها باشد. در قبال این چالش، ضروری است به یک راه‌حل منسجم دست پیدا کنیم تا هم امنیت داده‌های خود را تضمین کنیم و هم از مواهب و مزایای هوش مصنوعی بهره‌مند شویم.
الزامات توسعه هوش مصنوعی در کشور
رئیس دستگاه قضا با اشاره به الزامات توسعه هوش مصنوعی در کشور گفت: همانطور که تأکید کردم در حوزه هوش مصنوعی با عقب‌ماندگی مواجهیم، برای غلبه بر این عقب‌ماندگی، در وهله نخست شما متخصصان و نخبگان این حوزه، فهرستی جامع و کامل از الزامات توسعه هوش مصنوعی و موانع رشد آن در کشور و آسیب‌های احتمالی که به واسطه آن عارض می‌شود، تهیه و تدوین کنید و آن فهرست را در اختیار مسئولان و عموم مردم قرار دهید.
رئیس عدلیه در ادامه با تأکید بر ضرورت تحکیم ارتباط متقابل میان قوه قضائیه و نخبگان و فعالان حوزه هوش مصنوعی تصریح کرد: در حمایت از شما نخبگان و فعالان حوزه هوش مصنوعی تردید به خود راه نمی‌دهیم، در مقابل از شما کمک و مساعدت می‌خواهیم. شما به ما کمک کنید کاری کنیم پرونده‌های قضایی و حقوقی مردم با سرعت و دقت بیشتری مورد رسیدگی قرار گیرند.
محسنی‌اژه‌ای افزود: یکی از مسائل قوه قضائیه که برای مردم و مراجعان به دستگاه قضایی نیز در برخی موارد مشکل‌ساز می‌شود، مسئله اطاله دادرسی‌هاست. شما به ما کمک کنید بتوانیم با بهره‌گیری از ابزار‌های هوش مصنوعی، زمان رسیدگی به پرونده‌های قضایی را کاهش دهیم و بر دقت رسیدگی‌ها بیفزاییم. قاضی‌القضات افزود: در حوزه کارشناسی پرونده‌های قضایی نیز با مسائلی مواجهیم و یکی از دلایل عمده اطاله دادرسی‌ها، وجود ایراد‌ها و نواقص در برخی کارشناسی‌هاست. مبنای برخی کارشناسی‌ها مشخص نیست؛ فی‌المثال، زمین گودبرداری‌شده‌ای که می‌خواست وثیقه شود، از سوی اعضای مشهور یک هیئت کارشناسی در ابتدا، ۲۹۵میلیارد تومان قیمت خورد و همان زمین در فاصله زمانی ۱۱ماهه با وجود آنکه نوسانات قیمتی در بازار زمین، چندان محسوس نبود، از سوی هیئت کارشناسی آخر، ۸هزارمیلیارد تومان قیمت خورد! یعنی هم ۱۱ماه طول کشید فرایند کارشناسی آن زمین تمام شود و هم آنکه اختلاف کارشناسی فاحش در قیمت آن زمین به‌وجود آمد.
محسنی‌اژه‌ای گفت: اینها از مشکلات و مسائل ماست. در سال تعداد معتنابه و کثیری، زمین و ملک برای وثیقه‌گذاری کارشناسی می‌شود، برای هر تصادف حداقل سه کارشناسی صورت می‌گیرد، برای مزایده‌ها و مناقصه‌ها، کارشناسی صورت می‌گیرد. رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: ما از یک طرف، با این همه کارشناسی مواجهیم و از سویی دیگر، نواقصی در فرایند‌های کارشناسی وجود دارد، برای مرتفع کردن این نواقص، ما از شما متخصصان و نخبگان حوزه هوش مصنوعی یاری می‌طلبیم.
محسنی‌اژه‌ای اظهار کرد: سالانه مناسبت‌هایی برای عفو محکومان واجد شرایط مقرر است. ما برای تدوین فهرست نهایی این محکومان، در سراسر کشور نیروی انسانی و زمان قابل‌توجهی را صرف می‌کنیم، از سویی دیگر وقتی این فهرست برای من ارسال می‌شود، من خود را مقید می‌دانم در باب آن فهرست، دقت و امعان‌نظر داشته باشم، از این رو از شما می‌خواهیم به ما کمک کنید با به‌کارگیری ابزار‌های هوش مصنوعی بتوانیم شاخص‌های معین مرتبط با مقوله عفو‌های مناسبتی را بهینه‌تر و کارآمدتر تجویز کنیم و فرایند مربوط را سریع‌تر پیش ببریم.
موانع حقوقی توسعه هوش مصنوعی را برمی‌داریم
رئیس دستگاه قضا در ادامه با اشاره به کمک‌هایی که قوه قضائیه می‌تواند داشته باشد تا حوزه هوش مصنوعی در کشور توسعه یابد، تصریح کرد: به سازمان بازرسی کل کشور تکلیف کرده‌ایم اجرای قوانین مرتبط با توسعه استفاده از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در دستگاه‌ها را پیگیری کند، از سویی دیگر تلاش خواهیم کرد با همکاری قوای مجریه و مقننه و با بهره‌گیری از نقطه‌نظرات نخبگان حوزه هوش مصنوعی، قوانینی را در راستای توسعه استفاده از این فرافناوری وضع و سایر قوانین مربوط را نیز در صورت لزوم اصلاح کنیم. رئیس عدلیه با اشاره به افزایش بهره‌مندی از ظرفیت هوش مصنوعی در قوه قضائیه افزود: استفاده از ابزار‌های هوش مصنوعی در قوه قضائیه توسعه پیدا کرده است، اما این میزان توسعه کافی نیست و در این عرصه نیاز به شتاب بیشتر داریم.
رئیس قوه قضائیه در ادامه با اشاره به شباهت‌های مقوله هوش مصنوعی با مقوله فضای مجازی از حیث فراگیری و اهمیت نوع بینش و نگاه مسئولان به این فناوری‌ها و فرافناوری‌ها بیان داشت: مقوله هوش مصنوعی از جهاتی مشابه مقوله فضای مجازی است. در اوایل سال۱۳۹۰، یعنی بیش از ۱۴سال پیش، رهبر معظم انقلاب مسئولان کشور را به مقوله فراگیری و توسعه کاربرد فضای مجازی توجه و التفات دادند، اکنون پس از ۱۴سال باید آسیب‌شناسی مدون و جامع انجام دهیم تا بررسی کنیم چقدر توانسته‌ایم از فضای مجازی و مزایا و مواهب قابل‌توجه آن در راستای منافع و مصالح کشور و مردم بهره بگیریم. چنانچه در این عرصه، اشکالاتی وجود داشته، آیا همه این اشکالات متوجه تحریم، دشمن و کمبود بودجه است یا اینکه در مقولات دیگر مرتبط با فضای مجازی نیز اشکال و ایراد داشته‌ایم؟
باید تکلیف خود را با بخش خصوصی روشن کنیم
رئیس دستگاه قضا با اشاره به اهمیت تقویت بخش خصوصی در کشور خاطرنشان کرد: در حوزه توسعه هوش مصنوعی باید به بخش خصوصی فضا و امکان عرض‌اندام بیشتری دهیم. بار‌ها تأکید کرده‌ام در کشور باید تکلیف خود را با بخش خصوصی روشن کنیم؛ چنانچه به ترتیب فعلی عمل شود، نفع، پیشرفت و توسعه کشور، اجرای عدالت، کاهش فاصله طبقاتی و... حاصل نمی‌شود.
