از دل دغدغهمندی و روحیه ایثار، گروهی از نوجوانان در استان همدان دور هم جمع شدهاند؛ گروهی که نامش را از نابغهای ارزشمند در دوران دفاع مقدس وام گرفته است. نام این گروه، گروه جهادی دانشآموزی شهید طوسی است؛ گروهی که حالا پس از سالها تلاش، یکی از گروههای شاخص کشور در حوزه جهاد دانشآموزی شده است. در گفتوگویی با علی زنگنه، مسئول این گروه از تأثیر اردوهای جهادی برنوجوانان و برنامههای این گروه شنیدیم. آقای زنگنه بیش از ۱۵سال است در اردوهای جهادی دانشآموزی استان همدان فعال است و از نزدیک شاهد رشد و شکوفایی نسل جوان و البته روحیه جهادی نسلهای جدید در این مسیر بوده است. متن این گفتوگو به شرح زیر است.
گروههای جهادی چه تأثیری بر شخصیت و رشد اجتماعی دانشآموزان دارند؟
من اعتقاد قلبی دارم با روحیه جهادی، بسیاری از کارها تسهیل میشود. اجازه دهید با یک مثال پاسخ دهم. یکی از دانشآموزانی که همراه ما در اردوی جهادی بود، از خانوادهای میآمد که خیلی در رفاه به سر میبرد. رفتارهای او قبل از اردو به اصطلاح لوس و متوقعانه بود، اما بعد از یک ماه حضور در فضای جهادی، پدر و مادرش آمدند در خانهما و از این همه تغییر شگفتزده بودند. میگفتند حالا خودش کارهایش را انجام میدهد، به خانواده کمک میکند و خیلی مسئولیتپذیر شده است. این تنها بخشی از ماجراست. وقتی وارد مناطق محروم میشویم، تأثیر بچهها فراتر از خودشان است. مثلاً در آخرین اردوی ما در چهارمحالوبختیاری، مدرسهای با ۱۵۰دانشآموز دیدیم که در حد یک آلونک بود. وقتی کار بچهها شروع شد و اهالی تغییرات را دیدند، خودشان هم پای کار آمدند، مطالبهگر شدند و حتی پیگیر مسائل آب و فاضلاب روستا شدند.
با توجه به افزایش حضور دانشآموزان و نسلهای جدید در فضای مجازی و الگوگیری سبک زندگی متفاوت، آیا شرکت در اردوی جهادی روی سادهزیستی دانشآموزان هم تأثیر دارد؟
قطعاً. بچهها در اردوی جهادی با غذایی ساده، پوششی معمولی و جای خوابی متفاوت از خانهشان کنار میآیند. خیلیها برای اولین بار کارهای شخصیشان را خودشان انجام میدهند. این تجربهها بهمرور از آنها انسانهایی خودساخته و مستقل میسازد. من یادم است ۱۵سال پیش، دانشآموزانی در اردو همراه ما بودند که حالا افراد موفقی در جامعه هستند. تفکر جهادی باعث میشود افراد به کار، تلاش و مسئولیتپذیری عادت کنند. این بچهها وقتی برمیگردند، دیگر فقط دنبال راحتی نیستند، دنبال اثرگذاری هستند.
چه چیزی باعث شده گروه شهید طوسی بهعنوان گروه برتر و شاخص میان سایر گروههای جهادی شناخته شود؟
شعار ما این است میسازیم تا ساخته شویم. نیروی محرک ما نیت خالص و تلاش بدون چشمداشت دانشآموزان است. ما به استعداد بچهها توجه میکنیم و بهتناسب تواناییها به آنها نقش میدهیم. مثلاً اگر کسی فنی است، او را در امور فنی به کار میگیریم، نه در کار سخنرانی یا راهبردی و برعکس اگر کسی در حوزه تدریس یا سایر موارد توانمندی دارد از او در همان زمینه استفاده میکنیم، یعنی استعداد و انگیزه را همسو با انگیزه و نیاز پیش میبریم. این کار باعث میشود انگیزه و کارایی بالا برود. جالب است بدانید حتی دانشآموزان نخبه سمپادی هم با ما همکاری دارند. برخی از آنها در طول اردو به بچههای دیگر درس میدهند، از فیزیک گرفته تا ریاضی.
روز هشتم آبان یادآوری رشادت نوجوانی به نام شهید حسین فهمیده است. چگونه آموزهها و دستاوردهای نوجوانان بسیجی دوران دفاع مقدس را به نسلهای نوجوان امروز انتقال میدهید؟
مهمترین کار، ملموس کردن الگوها برای نوجوانان است. نباید شهدا را خیلی رؤیایی و دور از دسترس نشان دهیم. اتفاقاً باید بگوییم آنها هم شبیه خود ما بودند. شهید فهمیده، شهید بهنام محمدی و شهید حججی همهشان در دل همین مردم رشد کردند. هرچه این ارتباط واقعیتر و نزدیکتر باشد، تأثیرش بیشتر است. از دید یک جهادگر هر قدر ارتباطگیری نوجوان با شهید آسانتر و عمیقتر شود، الگوبرداری راحتتر است.
چه پیشنهادی برای دانشآموزان و والدین دارید تا نوجوان خود را با ارزشها و مفاهیم جهادی آشنا سازند؟
والدین نباید از فضای جهادی غافل شوند، حتی اگر امکان شرکت در اردوی ما را ندارند، در شهر خودشان با گروههای جهادی همکاری کنند. بچهها باید از خودشان در برابر هجمههای فضای مجازی مراقبت و محتوای شبکههای اجتماعی را گلچین کنند و به جای مصرفگرایی، به کنشگری اجتماعی روی بیاورند. در دل اردوهای جهادی، ساختن انسانهایی با دغدغه، مسئولیتپذیر، خلاق و آماده ساختن آینده وجود دارد.