جوان آنلاین: اقتصاد روستایی به عنوان اقتصاد ملی، بخش‌های مختلفی، چون کشاورزی، دامپروری، صنایع تبدیلی و دستی را در برمی‌گیرد که هرکدام به نوعی در سلامت جامعه و البته رونق اقتصادی و اجرای اصول مهم و کاربردی اقتصاد مقاومتی، نقش بسزایی دارند. حالا بسیج سازندگی با راه‌اندازی دهکده‌های اقتصاد مقاومتی در مناطق مختلف کشور، درصدد توانمند کردن این مناطق و ایجاد مشاغل مختلف و پایدار است درست مثل دهکده اقتصاد مقاومتی قم که می‌تواند به الگویی برای استان‌های دیگر تبدیل شود.
بذری که به درستی کاشته شد
سال ۱۳۵۹ بود که هسته اولیه بسیج همگانی و مردمی برای سازندگی روستا‌ها تشکیل شد. یعنی ۴۵ سال پیش بعد از فرمان امام خمینی (ره) این نیرو پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی به طور قانونی تشکیل شد و رسمیت یافت، اما بعد‌ها و با پایان جنگ تحمیلی دور جدیدی از فعالیت‌های بسیج در عرصه سازندگی شروع شد و برای بهره‌گیری از ظرفیت نیرو‌های جوان کشور و سازمان‌دهی مطلوب نیرو‌های بسیج سازندگی، تشکیلات منسجم‌تری به وجود آمد. در سال ۱۳۷۹ و به فرمان مقام‌معظم‌رهبری بسیج سازندگی تشکیل شد و در مسیر ساختن ایرانی آباد به حرکت درآمد. از آن زمان تاکنون بسیج سازندگی در بیشتر حوزه‌ها ورود کرده و فعالیت‌های متنوعی داشته که نتایج آنها گره‌های زیادی از مناطق مختلف و زندگی هموطنان در نقاط مختلف کشور باز کرده است. اگر قرار باشد تنها به بخشی از فعالیت‌های این تشکیلات اشاره کنیم می‌توان از راه‌سازی، خدمات کشاورزی، منابع طبیعی، آبخیزداری و همچنین اقدامات علمی، آموزشی و پژوهشی، خدمات بهداشتی و درمانی، بهسازی مدارس و زیباسازی آن به ویژه در مناطق محروم، اجرای طرح‌ها و برنامه‌های حمایتی و فعالیت در عرصه‌های فنی‌و‌حرفه‌ای و اعزام برای ارائه خدمات عمرانی و آبادانی در روستا‌های محروم نام برد.
«۱۴۰۳» سال طلایی اشتغالزایی
بسیج سازندگی سپاه امام علی‌بن ابی‌طالب (ع) استان قم در سال ۱۴۰۳ بیش از ۲ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال با سقف ۴۰۰ میلیون تومان پرداخت کرده که منجر به ایجاد هزار و۸۰۰ شغل مستقیم و ۲هزار و۵۰۰ شغل غیرمستقیم شده است. این در حالی است که اقدامات عمرانی و فرهنگی و ارائه خدمات بهداشتی به صورت ثابت انجام می‌شود.
مسئول بسیج سازندگی سپاه قم با بیان اینکه تعمیر و مرمت هفت باب منزل شهدا و ۲۲۳ منزل محروم، آسفالت معابر، جاده‌های بین روستایی و مراکز درمانی به میزان ۴۰۰ هزار متر مربع، تعمیر لوازم خانگی بیش از هزار عدد و اهدای لوازم‌التحریر، نذر قربانی و... از جمله فعالیت‌هایی است که توسط خیران، مردم و بسیج سازندگی در سال ۱۴۰۳ صورت گرفته است، می‌گوید: «راه‌اندازی یک مگاوات نیروگاه تجمیعی خورشیدی، اجرای پروژه لایروبی قنات‌ها، احداث کانال و اصلاح شبکه آب روستایی، احداث شبکه برق متوسط و راه‌اندازی قرارگاه نصر که با هدف ساماندهی آوارگان سوری و لبنانی تشکیل شد و بیش از ۳۰۰ هزار دلار در شهر نبطیه خرج شد کارکمیته مالی با بسیج سازندگی قم و مشهد بود.»
سرهنگ علیرضا ایراندوست تصریح می‌کند: «کاشت ۴۳ هزار اصله نهال در کانون ریزگردها، تهیه ۲۴۰ هزار بسته پک افطاری ساده به روزه‌داران در ماه مبارک رمضان، تهیه ۵۰ هزار بسته یلدانه، اهدای ۱۴ ویلچر برقی و تمام اتوماتیک به ارزش ۱۵ میلیارد به معلولان، برپایی موکب‌های خدمت‌رسان در طریق المهدی، از جمله فعالیت‌ها در سال گذشته است.»
وی عنوان می‌کند: «تعمیر، مرمت، رنگ‌آمیزی و شاداب‌سازی ۱۵۵ مدارس در قالب طرح شهید عجمیان و بیش از ۲ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال داده شد که این امر باعث ایجاد مستقیم هزار و ۸۰۰ و غیر مستقیم ۲ هزار و ۵۰۰ شغل شد.»
این مسئول توضیح می‌دهد: «در هفته بسیج امسال هم علاوه بر دیدار با خانواده شهدای جهادگر و مدافع حرم، آیین بهره‌برداری از ۱۱۰ پروژه کشاورزی، عمرانی و افتتاح نیروگاه خورشیدی برگزار شد و اختتامیه جشنواره روایت هنری- ادبی جهاد، اجرای طرح شهید رهنمون به مدت ۱۰ روز و میز خدمت با حضور استاندار با محور بسیج ادارات در این هفته انجام شد.»
سرهنگ ایراندوست درباره جشنواره روایت جهاد هم می‌گوید: «هزار و ۸۵۰ اثر به دومین دوره جشنواره هنری، ادبی و خبری روایت جهاد رسید که ۶۵۶ اثر را افراد غیر عضو در گروه‌های جهادی و هزار و ۱۹۴ اثر را جهادگران ارسال کرده بودند. ۹۴۷ اثر توسط آقایان و ۹۰۳ اثر از سوی خانم‌ها ارسال شد که ۶۲۷ نفر شرکت کننده در این دوره از جشنواره بودند که هر نفر مجاز به ارسال حداکثر سه اثر بودند که باید از فروردین ۱۴۰۲ به بعد تولید شده بود. با همکاری شرکت گاز استان قم، صدا و سیمای مرکز قم، سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری قم و اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم آیین اختتامیه برگزار شد.»
دهکده‌هایی برای تولید و شکوفایی اقتصاد
در میان استان‌های ایران، قم از جمله استان‌هایی است که برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای راه‌اندازی دهکده‌های اقتصاد مقاومتی دارد. کارنامه بسیج سازندگی سپاه علی‌بن‌ابی‌طالب نشان می‌دهد اقدامات مهم اقتصادی، محرومیت‌زدایی و برنامه‌های فنی و عمرانی و حتی فراهم کردن زمینه‌های اشتغال و زیرساخت‌های مناسب برای بروز مهارت و ایده‌های جوانان جویای کار در دستور کار بوده و بسیاری از آنها عملیاتی شده است.
در همین راستا، فرمانده سپاه علی بن ابی‌طالب قم به بخشی از کار‌های انجام شده در سازمان بسیج سازندگی استان اشاره و مهم‌ترین عملکرد این نیرو را ایجاد دهکده‌های اقتصاد مقاومتی عنوان می‌کند و می‌گوید: «دهکده‌های اقتصاد مقاومتی قم از جمله اماکنی هستند که در آنها زیرساخت و هر آنچه جوانان جویای کار دنبال آن هستند، مهیا شده تا در یک فرصت بلندمدت به توانایی خود متکی و وارد بازار کار شوند.»
سرتیپ‌دوم پاسدار محمدرضا موحد به روز‌های نخست راه‌اندازی دهکده‌های اقتصاد مقاومتی و اهداف و فلسفه ایجاد آنها گریزی می‌زند و توضیح می‌دهد: «در واقع دهکده‌های اقتصاد مقاومتی موتور محرک تولید، اشتغال و اقتصاد هستند. این دهکده‌ها با هدف حمایت از تولیدات داخلی و حمایت از تولیدکنندگان در فضای رقابتی فعالیت دارند و فلسفه آن الگوسازی در حوزه اشتغال و زمینه‌سازی اشتغال دانش بنیان و فراهم‌سازی زمینه‌ها برای یک شغل پایدار است.»
این مسئول می‌افزاید: «این دهکده‌ها با توجه به شرایط و وضعیت اقتصادی کنونی می‌توانند به رونق اشتغال و تولید کمک کنند و بازدهی اقتصادی بالایی نیز داشته باشند. در این دهکده‌ها از هر نوع حرکتی که منجر به کارآفرینی و اشتغال باشد حمایت می‌شود، بنابراین در این دهکده‌ها زیرساخت‌ها برای افراد جویای کار آماده است تا آنها از این فرصت برای تولید و کشف توانمندی خود استفاده کنند. این دهکده‌ها کانون حمایت از ایده‌پردازی و مرکز توسعه کسب و کار‌های اقتصاد مقاومتی است.»
وی با بیان اینکه در دهکده‌های اقتصاد مقاومتی زمینه پرورش ماهیان زینتی با ایجاد استخر‌های ویژه و زمینه تولید طیور و عسل با پرورش زنبور عسل فراهم است، می‌گوید: «در این دهکده‌ها به عرصه‌های مختلف و کار‌های متنوع توجه می‌شود. در زمینه کشاورزی، باغات و زیرساخت‌هایی برای کشاورزان، جوانان و بسیجیان علاقه‌مند به این حوزه مهیاست.»
به گفته سردار موحد، سعی می‌شود تا تمام مباحث مورد ارزیابی و توجه باشند و در صورت نیاز روی آنها سرمایه‌گذاری شود. مثل ایجاد کارگاه‌های کوچک برای مشاغل خرد و خانگی که ما زیرساخت و انرژی لازم برای آنها را مهیا کرده‌ایم و تا زمانی که فرد بتواند روی توانایی خود متکی شود از وی حمایت می‌کنیم.
فرمانده سپاه علی‌بن‌ابی‌طالب قم درباره ماهیت اصلی این دهکده‌ها می‌گوید: «اصل و ماهیت این دهکده‌ها جلوگیری از تصدی‌گری است. به این صورت که بسیج سازندگی، تفاهمنامه‌ای بلندمدت با متقاضی امضا می‌کند تا فرد روی پای خود بایستد و منبع درآمدی برای خودش داشته باشد. ضمن اینکه در این دهکده‌ها طرح جایگزین‌شدن سیستم آبیاری نوین با شیوه سنتی با توجه به محدود بودن منابع آبی استان قم در پروژه‌های کشاورزی اجرا شده و متقاضیان به شدت از این کار راضی هستند.»
کارآفرینی در روستا‌ها با کمک جوانان
بسیج در دهکده‌های اقتصاد مقاومتی برای رفاه جوانان نیز برنامه‌ریزی کرده است. وقتی وارد دهکده اقتصاد مقاومتی قم می‌شویم، مشاهده می‌شود خدمات زیادی ارائه می‌شود. در این مکان با فراهم‌کردن مکان مناسب برای اسب‌سواری و ساخت استخر و راه‌اندازی قایقرانی زمینه تفریح و نشاط برای بیشتر اقشار و به خصوص جوانان ایجاد شده است.
با توجه به نامگذاری‌هایی که در سال‌های اخیر از سوی مقام معظم رهبری صورت گرفته و با فراهم کردن شرایط رشد، ایده‌پردازی، فعالیت علمی و دانش بنیان، سعی شده است زمینه تولید و اشتغال فراهم شود.
در همین راستا مسئول سازمان بسیج سازندگی سپاه استان قم می‌گوید: «با نظر به اینکه ما زیرساخت لازم را در این دهکده‌ها برای تولید، اشتغال و اقتصاد در همه حوزه‌های کشاورزی، فنی و... فراهم کرده‌ایم و تفاهمنامه‌ای با افراد و جویندگان کار به مدت ۱۰سال منعقد می‌کنیم، به جرئت می‌توان گفت این دهکده‌ها نقش مهمی در بالا بردن میزان تولیدات داخلی و حمایت از آن و مهار تورم خواهند داشت.»
سرهنگ علیرضا ایراندوست به نقش بسیج سازندگی در جهت محرومیت‌زدایی در روستا‌های استان قم و جلوگیری از مهاجرت به شهر‌ها هم اشاره و تأکید می‌کند: «در زمینه عمران و آبادانی مناطق روستایی استان در بخش‌های مختلف همچون احداث جاده و آبرسانی، فعالیت‌های خوبی داشتیم. به نظر مهم‌ترین عامل و سد برای جلوگیری از مهاجرت‌های روستاییان تأمین آب روستاهاست، بنابراین ما در رفع نیاز‌های روستا‌های زیادی در محور قم- تهران مشارکت داریم و در سال‌های اخیر در زمینه تأمین آب روستا‌های بخش کهک و خلجستان نیز شش مخزن را احداث کردیم و منتظر تکمیل خطوط انتقال هستیم.»
وی تصریح می‌کند: «بسیج برای اشتغالزایی روستاییان برنامه‌های مهمی در دستور کار دارد و اقدامات شایسته‌ای داشته است. ما تعدادی کارگاه برای مشاغل کوچک، خرد و حتی خانگی ایجاد کردیم که این کارگاه‌ها به همت پایگاه‌های بسیج روستا‌ها شکل گرفته است. برای روستا‌های زیر ۲۰خانوار در محور جاده قدیم قم - تهران هم برنامه‌های محرومیت‌زدایی و آبرسانی را اجرا کردیم و در شش روستا عملیات آبرسانی به اتمام رسیده و ساکنان از نعمت آب شرب بهره‌مند شده‌اند.»
قرارگاه جوانان خوشفکر و ایده‌پرداز
دهکده‌های اقتصاد مقاومتی قم از جمله اماکنی هستند که در آنها زیرساخت و هر آنچه جوانان جویای کار دنبال آن هستند، مهیا شده تا در یک فرصت بلندمدت به توانایی خود متکی و وارد بازار کار شوند. از زمانی که مقام معظم رهبری موضوع اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند، تلاش‌های زیادی در جهت محقق کردن این موضوع شروع شد.
شاید دهکده‌های اقتصاد مقاومتی یکی از بهترین طرح‌هایی بوده باشد که در این رابطه از سوی سپاه و نیروی بسیج استان‌ها عملیاتی شده است و حالا در بسیاری از نقاط ایران شاهد به نتیجه رسیدن و ثمرات عالی آنها هستیم.
بهترین تعریف درباره دهکده‌های اقتصاد مقاومتی این است که این نقاط، میدانی برای تولید و اشتغال به شمار می‌آیند و ویژگی بارز آنها هم حضور جوانان، نخبگان بسیجی و کارآفرین و انجام کار‌های بزرگ از سوی آنهاست. در میان استان‌های مختلف ایران، سپاه علی بن‌ابی‌طالب قم با بازوی توانمندش یعنی بسیج سازندگی استان، با ایجاد «دهکده‌های اقتصاد مقاومتی» شرایط مطلوبی برای جویندگان کار مهیا کرده تا زمینه حضور کارآفرینان و استفاده از نیرو‌های متخصص در جهت تولید و اشتغال با بازده اقتصادی بالا فراهم شود. حالا مسئولان این نیرو معتقدند در این دهکده‌ها از تمام برنامه‌ها و طرح‌هایی که منجر به کارآفرینی و اشتغال باشد، حمایت می‌شود. این دهکده‌ها کانون پشتیبانی از ایده‌پردازی و مرکز توسعه کسب و کار‌های اقتصاد مقاومتی است.
