جوان آنلاین: چند روز بعد از انتشار گزارش روزنامه «جوان» در مورد اتفاقات عجیب و غریبی که در اداره کل هنرهای نمایشی در حال وقوع است (از جمله تنزل جایگاه اداره کل هنرهای نمایشی در چارت جدید وزارت ارشاد و عدم تعیین دبیر جشنواره تئاتر فجر)، مدیرکل هنرهای نمایشی با اعلام بی‌اطلاعی و در جریان قرار نگرفتنش از سوی مدیران بالادستی، این اقدام را تقلیل جایگاه هنرهای نمایشی دانست. البته مدیرکل هنرهای نمایشی در پاسخ به پیگیری مطالبات هنرمندان عرصه تئاتر، خبرنگار «جوان» را به قطع کردن تلفن و پاسخ ندادن به سؤالات تهدید و پاسخ دادن به تماس تلفنی رسانه را به نوعی لطف به آنها تعبیر کرد. این در حالی است که روزنامه «جوان» همواره با لحاظ کردن جانب انصاف در بزنگاه‌های خاص و به شهادت اغلب مدیران، همه مساعی و ظرفیتش را برای حل مشکلات مختلف فرهنگی و هنری و فعالان محترم بی‌تریبون این عرصه به کار بسته است.
سه روز پیش و پس از انتشار اخبار نگران‌کننده در حوزه تئاتر، روزنامه «جوان» گزارشی را در مورد برخی حواشی از جمله تنزل جایگاه اداره کل هنرهای نمایشی در چارت جدید وزارت ارشاد به دفتر، عدم تعیین دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر و همچنین انتشار نامه سرگشاده فعالان تئاتر عروسکی خطاب به وزیر ارشاد منتشر کرد.
ما بی‌خبر بودیم
تغییر جایگاه اداره کل به دفتر از منظر هنرمندان به معنای کاهش اهمیت تئاتر در ساختار رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلقی می‌شود و نگرانی‌هایی را درباره آینده حمایت‌های مالی، مدیریتی و اجرایی ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، این اقدام بدون مشورت با بدنه مدیریتی و جامعه هنری صورت گرفته و همین مسئله باعث شده حساسیت‌ها افزایش یابد. در واقع، تنزل جایگاه سازمانی می‌تواند بر روند تصمیم‌گیری‌های کلان، اختیارات مدیران و حتی ارتباط ایران با نهاد‌های بین‌المللی در حوزه تئاتر اثرگذار باشد؛ بنابراین این موضوع صرفاً یک تغییر اداری ساده نیست، بلکه دربردارنده پیامد‌های فرهنگی، اجتماعی و هنری گسترده‌ای است که توجه و واکنش جامعه هنری کشور را برانگیخته است.
رضا مردانی، مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش به این تغییرات و در گفتوگو با مهر گفت: نه او و نه معاونت امور هنری در جریان چنین تصمیمی نبوده‌اند. به گفته وی، این موضوع از طریق رسانه‌ها و سامانه وزارتخانه اطلاع‌رسانی شده و حتی در دستور کار مدیریتی نیز قرار نداشته است.
وی ادامه داد: این تغییر مسیر نه قبلاً به معاونت یا اداره کل اعلام شده بود و نه اینکه در دستور کار بود. این در حالی است که به‌زعم ما، حتی تبدیل «مرکز هنرهای نمایشی» به «اداره کل» در سال‌های دور هم تنزلی در جایگاه تئاتر به حساب می‌آمد و حالا تغییر همین «اداره کل» به «دفتر» به نوعی کاهش رتبه هنرهای نمایشی است. البته گاهی در سال‌های گذشته بحث ایجاد سازمان هنرهای نمایشی نیز مطرح شده بود.
مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: براساس آنچه توضیح داده شد، فقدان رضایت از این تغییر، طی نامه‌ای به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد. در همین چارچوب اداره کل هنرهای نمایشی در احقاق حق تئاتر از طریق اداری این موضوع را تا حصول نتیجه دنبال می‌کند و مجدانه پیگیر بازگشت جایگاه اداره کل به ساختار اداری تئاتر است.
تشتت در وفاق
مردانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود توضیح داد: همانطور که اشاره کردم، جامعه تئاتری حتی در گذشته خواهان ایجاد سازمان تئاتر کشور شده بود، اما این تغییر ناگهانی نه تنها کمکی به نظام تئاتری کشور نمی‌کند، بلکه موجب تشتت در وفاق، همدلی و انسجام ایجاد شده در جامعه هنرمندان خواهد شد. از سوی دیگر بررسی عملکرد چند سال گذشته اداره کل هنرهای نمایشی نشان‌دهنده این است که نه تنها حوزه وظایف و مسئولیت‌ها کم نشده، بلکه به دلیل افزایش جمعیت و به‌تبع آن افزایش مخاطبان تئاتر، افزایش دانشگاه و مؤسسات آموزشی، افزایش فارغ‌التحصیلان تئاتر، افزایش مؤسسات خصوصی و به دنبال آن افزایش سالن‌های خصوصی تئاتر و آموزشگاه‌های آزاد نمایشی و برگزاری جشنواره‌هایی در سطح بین‌المللی و اعزام گروه‌های نمایشی به کشور‌های مختلف شرایط به‌گونه‌ای شده که مدیریت تئاتر در حوزه‌های گسترده‌ای برنامه‌ریزی شود.
وی در پایان صحبت‌هایش تصریح کرد: بنده تأکید می‌کنم، وظایف اداره کل هنرهای نمایشی صرفاً محدود به یک «دفتر تخصصی» نیست و حجم بسیار زیادی از امور اجرایی تئاتر کشور، گروه‌ها و تالار‌های نمایشی را شامل می‌شود؛ بنابراین براساس شرح وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این اداره کل مسئولیت گسترده‌تری را نسبت به یک دفتر تخصصی به عهده دارد و نیازمند نهادی قدرتمند برای هدایت، آموزش و نظارت بر کم و کیف فعالیت‌ها در جامعه هدف است.
چند ساعت بعد از این اظهارات مردانی، رئیس مرکز نوآوری و هوشمندسازی وزارت فرهنگ از بازتعریف سلسله مراتب سازمانی در این وزارتخانه خبر داد. سعید پورابوالقاسم گفت: در ساختار جدید وزارت فرهنگ، سطوح مدیریتی در چهار سطح اصلی طراحی شده است. سطح اول شامل وزیر و سطح دوم معاونت‌هاست که سیاست‌گذاری‌های کلان را برعهده دارند. وی افزود: تغییر مهم این ساختار در سطح سوم رخ داده است، جایی که «دفتر» و «اداره کل» هم‌سطح شناخته شده‌اند و هیچ‌کدام بر دیگری ارجحیت ندارند.
تهدید خبرنگار
«می‌توانستم تلفن را رویتان قطع کنم»، این جمله مدیرکل هنرهای نمایشی در پاسخ به پیگیری‌های خبرنگار «جوان» در مورد سرنوشت اداره کل هنرهای نمایشی در چارت جدید منتشر شده وزارت ارشاد و اتفاقات ناخوشایند چند وقت اخیر در عرصه تئاتر است! اگرچه دوران این نوع ادبیات و پاسخگو نبودن به رسانه‌ها سال‌هاست که به موزه و تاریخ پیوسته، ولی جای تأسف عمیق دارد که مدیرکل هنرهای نمایشی به جای استقبال از پیگیری سرنوشت این اداره که متولی امور هزاران نفر از هنرمندان فرهیخته و محترم تئاتر است، با زبان تهدید به رسانه‌هایی که دغدغه سرنوشت یکی از ایرانی‌ترین عرصه‌های هنر را دارند، برخورد می‌کند! این هم از عجایب روزگار ماست که به‌خاطر پیگیری علت عدم توجه مدیران ارشاد به اوضاع و مطالبات گروه‌های فعال هنری مانند فعالان تئاتر عروسکی، دلیل عدم تعیین دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در فاصله زمانی کمتر از شش ماه تا برگزاری آن و همچنین تنزل جایگاه اداره کل هنرهای نمایشی به دفتر، خبرنگاران و رسانه‌ها باید با تهدید مدیرکل هنرهای نمایشی روبه‌رو شوند! مردانی پس از ابراز مجدد حرف‌هایی که با برخی رسانه‌های دیگر مطرح کرده بود، آنها را صرفاً مصاحبه غیررسمی می‌خواند که نباید منتشر شوند!
