جوان آنلاین: کاهش شدید جریان آب در رودخانه قزل‌اوزن بیجار موجب تلف شدن هزاران قطعه ماهی شد؛ رخدادی که به گفته مسئولان محیط زیست، نتیجه کمبود حقابه زیست‌محیطی و برداشت‌های بی‌رویه کشاورزان است. رودخانه قزل‌اوزن، شریان حیاتی شرق استان کردستان و شهرستان بیجار، این روز‌ها حال خوشی ندارد. صد‌ها ماهی مرده بر سطح آب شناورند و صحنه‌ای تلخ و نگران‌کننده در نزدیکی روستای کمرزرد رقم خورده است. روستاییان می‌گویند سال‌هاست چنین حجمی از تلفات آبزیان را ندیده بودند. تلف شدن هزاران قطعه ماهی تنها یک حادثه طبیعی نیست، بلکه نشانه‌ای از خشکسالی و سوءمدیریت منابع آبی است. سرپرست حفاظت محیط زیست بیجار می‌گوید: «کاهش سطح آب رودخانه به دلیل خشکسالی و کمبود حقابه زیست‌محیطی عامل اصلی این تلفات بوده است.»
حبیب‌الله رجب‌زاده با بیان اینکه اگر جریان طبیعی رودخانه حفظ شود، چنین رویداد‌هایی رخ نمی‌دهد، ادامه می‌دهد: «یکی از راهکار‌های پیشگیری، تخصیص به موقع حقابه زیست‌محیطی از سد سیاراخ از سوی امور آب منطقه‌ای است و این موضوع بار‌ها تذکر داده شده است، اما همچنان نیاز به توجه جدی دارد.»، اما ماجرا تنها به خشکسالی ختم نمی‌شود، رجب‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود به برداشت‌های غیرمجاز اشاره می‌کند و می‌گوید: «کشاورزان در حاشیه رودخانه محصولات آب‌بری مانند سیب‌زمینی و هندوانه کشت می‌کنند و این کشت‌ها به دلیل نیاز بالای آبی باعث کاهش بیشتر سطح آب شده و فشار مضاعفی بر رودخانه و حیات آبزیان وارد می‌کند.» به گفته کارشناسان، در سال‌های اخیر تغییر الگوی کشت به سمت محصولات پرمصرف بدون در نظر گرفتن ظرفیت آبی منطقه، مشکلات فراوانی ایجاد کرده و این در حالی است که استان کردستان با مشکل کمبود منابع آبی به ویژه در شرق استان روبه‌روست.
پیامد‌های اکولوژیک و اجتماعی
مرگ هزاران ماهی تنها به معنای از بین رفتن بخشی از آبزیان نیست، کارشناسان هشدار می‌دهند چنین رخداد‌هایی زنجیره غذایی رودخانه را مختل می‌کند و حتی بر سایر گونه‌ها مانند پرندگان و پستانداران وابسته به آبزیان تأثیر می‌گذارد. از سوی دیگر، جوامع محلی که بخشی از معیشت خود را از صید یا گردشگری مرتبط با رودخانه تأمین می‌کنند، با مشکلات اقتصادی مواجه خواهند شد. اهالی روستای کمرزرد معتقدند رودخانه قزل‌اوزن منبع حیات برای این روستا بود، حالا با این حجم از تلفات، انگار رودخانه هم جانش به لب رسیده است. رودخانه قزل‌اوزن که از کوه‌های زنجان سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از استان کردستان وارد گیلان می‌شود، یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های شمال‌غرب کشور است و این رودخانه همواره زیستگاه گونه‌های مختلف ماهیان بوده و نقش مهمی در حفظ تعادل زیست‌محیطی منطقه داشته است.
کارشناسان معتقدند تکرار حوادثی مانند مرگ دسته‌جمعی ماهیان می‌تواند آینده این رودخانه را به خطر بیندازد و حتی موجب کاهش تنوع زیستی در مقیاس ملی شود. برای جلوگیری از تکرار این حوادث، متخصصان حوزه آب و محیط زیست چند راهکار اساسی پیشنهاد می‌دهند که شامل تخصیص به موقع حقابه زیست‌محیطی به رودخانه‌ها به‌ویژه در فصل گرما، نظارت جدی بر برداشت‌های غیرمجاز آب ازسوی کشاورزان، تغییر الگوی کشت به سمت محصولات کم‌آب‌بر و سازگار با اقلیم منطقه و افزایش آگاهی جوامع محلی درباره اهمیت منابع آبی و نقش آنها در حفظ محیط زیست است.
