از آنجا که قم یکی از استان‌های مذهبی وپرتردد کشور به لحاظ مسافرداخلی وخارجی به شمار می‌رود، لذا این مهم می‌طلبد تا برخی از زیر ساخت‌ها را که مورد نیاز گردشگران است افزایش داده وبه حد استاندار‌های جهانی برساند. دراین میان داشتن مراکز درمانی با بهترین امکانات یکی از مهمترین نیاز‌های قم است که سعی شده تا در سال‌های اخیر در این زمینه اقدامات خوب وموثری انجام پذیرد. این مهم باعث شد تا رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم اعلام کند: «کمبود تخت‌های بیمارستانی در قم طی ۴ سال آینده تامین می‌شود.» در حال حاضر یک هزار و ۴۰۰ تخت بیمارستانی در بخش دولتی و ۴۵۰ تخت در بخش خصوصی و خیریه استان قم فعال است.
بر اساس استاندارد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به ازای هر یک هزار تن باید ۲.۷ تخت در استان قم موجود باشد که در این صورت باید تعداد تخت‌های بیمارستانی قم باید به چهار هزار تخت افزایش یابد. با این حال قرار است باساخت و راه اندازی چند بیمارستان ومرکز درمانی در استان تا سال ۱۴۰۲ تعداد تخت‌های درمانی در قم به ۴ هزار تخت برسد.
افزایش تخت‌های درمانی
از آنجا که استان قم علاوه بر جمعیت خود سالانه پذیرای تعداد بالایی از زائران است لذا این مهم موجب شده تا به زیر ساخت‌های مختلفی نیازمند باشد، که در این میان می‌توان به ایجاد مراکز درمانی وتخت‌های بیمارستانی باید اشاره کرد. در حال حاضر سرانه تخت بیمارستانی در قم ۱.۹ به ازای هر یک هزار تَن است که با بهره برداری از بیمارستان‌های درحال ساخت، این رقم به ۲.۶ ارتقا می‌یابد. رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم در این خصوص می‌گوید: «کشور ایران در بسیاری از شاخص‌های زیرساختی، درمانی، آموزشی و پژوهشی در راس کشور‌های جهان است و از نظر دسترسی به خدمات درمانی و مقوله بهداشتی حتی از تعدادی از کشور‌های اروپایی و برخی مناطق آمریکای مرکزی وضعیت بهتری داریم.»
دکتر ابوالفضل ایرانی‌خواه می‌افزاید: «مراقبت‌های اولیه بهداشتی و دسترسی عادلانه به خدمات سلامت بحث بسیار مهمی است، متاسفانه در ایران هنوز بحث بهداشت، پیشگیری و مراقبت‌های اولیه و نقش بسیار محوری آن در ارتقای سلامت به درستی تبیین و تدوین نشده است.» وی ادامه می‌دهد: «زمانی که صحبت از سلامتی می‌شود، در ذهن همه اقشار جامعه بیمارستان، جراحی، دارو و ... مجسم می‌شود، در حالیکه این مسائل در جایی که بیماری رخ بدهد، مهم است که البته هزینه‌های هنگفتی را هم در پی دارد، در اصل بحث ارتقا سلامت باید به مسائل زیرساختی، محوری و مراقبت‌های اولیه بهداشتی توجه کرد، این مسئله هنوز به عنوان یک فرهنگ غالب در کشور ما تکوین نشده است.»
بررسی‌ها نشان می‌دهد هم اکنون نیمی از مردم جهان از خدمات اولیه بهداشتی محروم هستند، به طور مثال در کشوری مانند هند که در برخی علوم پیشرفت‌های قابل توجهی دارند، هنوز جمعیت زیادی از مردم این کشور از خدمات اولیه بهداشتی محروم هستند. این درحالی است که کشور ایران در بسیاری از شاخص‌های زیرساختی، درمانی، آموزشی و پژوهشی در راس کشور‌های جهان است، از نظر دسترسی به خدمات درمانی و مقوله بهداشتی حتی از تعدادی از کشور‌های اروپایی و برخی مناطق آمریکای مرکزی وضعیت بهتری دارد. این مسئول درمانی قم در خصوص آخرین امکانات درمانی استان می‌گوید: «در چهار سال آینده هیچ کمبودی در حوزه تخت بیمارستانی و نیروی انسانی نخواهیم داشت، در حال حاضر کمبود‌هایی وجود دارد، اما تا چندسال آینده این کمبود‌ها برطرف می‌شود، الان از امکانات مدرن برخی بیمارستان‌ها مانند شهدا و فرقانی به دلیل کمبود نیروی انسانی نتوانستیم استفاده کنیم.»
ایرانی‌خواه تصریح می‌کند: «در حال حاضراولویت بحث زیرساخت‌های بهداشتی است؛ در ۱۸۰ پایگاه و مرکز بهداشتی پرونده سلامت تشکیل شده و در حال حاضر ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت استان دارای پرونده سلامت هستند.» وی تاکید می‌کند: «اهمیت کارکردن و برنامه‌ریزی جهت فرهنگ سازی اهمیت مراقبت‌های بهداشتی بسیار بیشتر از بیمارستان هزار تخت‌خوابی و مگاهاسپیتال است، ولی این مسئله هنوز برای مردم جا نیفتاده است.» دراین میان پرفشاری خون و بیماری قند دو عامل مهم در بیماری‌های نوپدید هستند، پرفشاری خون هیچ علائمی ندارد و فقط از طریق مراقبت‌ها و خدمات اولیه قابل شناسایی و درمان است که این خدمات به صورت رایگان در مراکز بهداشت قم در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
در کنار این مهم واکسیناسیون بخشی از خدمات اولیه بهداشتی است، در ایران بیماری سرخک به وسیله واکسیناسیون در حال رسیدن به نقطه صفر است در حالیکه این بیماری در بسیاری از کشور‌های دنیا باعث مرگ و میر می‌شود. رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم با بیان اینکه نظام ارجاع مورد تاکید وزارت بهداشت و شخص وزیر است، می‌گوید: «نظام ارجاع یعنی شخص وقتی دچار یک بیماری شد، ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کند و بعد طبق تشخیص پزشک عمومی به متخصص ارجاع داده شود، اما در ایران به دلیل دسترسی راحت، بسیاری از مردم برای ساده‌ترین بیماری‌ها به متخصص یا فوق تخصص مراجعه می‌کنند، این کار نه از نظر علمی و نه از نظر مقرون به صرفه بودن، مورد تایید نیست، ان شاءالله از هفته آینده نظام ارجاع الکترونیکی در قم اجرا می‌شود.»
فعالیت ۲۲۰۰ پزشک در تعطیلات نوروزی
با وجود اینکه درایام نوروز بسیاری از مراکز خدمت رسانی در تعطیلات به سرمی برند، اما مراکز درمانی قم فعال بوده ودر تمامی طول این مدت به خدمت رسانی مشغول هستند، به طوری که این مهم موجب شد تا مراجعین از خدمات ارائه شده راضی باشند. رئیس دانشگاه علوم پزشکی قمدراین خصوص می‌گوید: «نوروز امسال با هماهنگی‌های منسجم، شاهد کاهش گلایه‌های مردم در مراجعه به مراکز درمانی بودیم، ارائه خدمات از سطح عمومی تا فوق تخصصی و وجود ۲۲۰۰ پزشک، دندانپزشک و داروساز در سطح استان باعث ایجاد رضایت شده بود.»
ایرانی‌خواه می‌افزاید: «این انسجام در ایام تعطیلات نوروز، در ایام نیمه شعبان با ارائه خدمات شایسته به زائرین به ویژه بحث امداد و درمان هم دیده می‌شد، یک بیمارستان سیار در جمکران دایر شد و ۱۶۰ بیمار اورژانسی ویزیت شدند که از این تعداد فقط شش بیمار به مراکز درمانی داخل شهر فرستاده شدند.» این درحالی بود که در تمامی مدت تعطیلات، اتوبوس آمبولانس، خودرو‌های اورژانس و موتورلانس در مراکز درمانی اطراف جمکران مستقر بودند و این مسئله باعث ایجاد آرامش خاطر بین زائرین شده بود. وی در خصوص نقش دانشگاه علوم پزشکی قم در بحران سیل اخیر، تصریح می‌کند: «استان‌های مختلف در این زمینه ماموریت‌های ویژه داشتند، دانشگاه علوم پزشکی قم معین استان‌های لرستان، خوزستان و همدان بود که به هر استان بنا به درخواست و اعلام نیاز مسئولین استانی، خدماتی ارائه می‌شد.»
ایرانی‌خواه ادامه می‌دهد: «از جمله این خدمات می‌توان به اعزام یک دستگاه اتوبوس آمبولانس با کادر و تجهیزات کامل به خوزستان اشاره کرد، یکی از دندانپزشکان استان با گروهی از دانشجویان دندانپزشکی و تعدادی دیگر از پزشکان به صورت داوطلبانه و خودجوش و در قالب درخواست استان همدان به این استان رفته و به ارائه خدمات پرداختند.» این درحالی است که این گروه‌های دانشجویی که در قالب اردو‌های جهادی و در ایام عید، در مناطق محروم استان سیستان و بلوچستان به ارائه خدمات پرداختند و بلافاصله بعد از بازگشت از اردوی جهادی، به همدان اعزام شدند.
طب سنتی، ریشه پزشکی نوین
از آنجا که طبابت نوین ریشه در پزشکی قدیم دارد لذا این مهم موجب شده تا این مهم به شدت مورد استقبال قرار بگیرد. رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم در خصوص مسئله طب سنتی می‌گوید: «طب سنتی، بنیان طب نوین است و ما در قم دانشکده طب سنتی داریم، افرادی که از این دانشکده فارق‌التحصیل می‌شوند، دارای مجوز طبابت هستند و طب سنتی را به صورت اصولی و زیر نظر اساتید آموخته‌اند، ما برای فعالیت این افراد هیچ منعی نداریم.» وی تصریح می‌کند: «طب سنتی، بنیان طب نوین است و ما در قم دانشکده طب سنتی داریم، افرادی که از این دانشکده فارق‌التحصیل می‌شوند، دارای مجوز طبابت هستند و طب سنتی را به صورت اصولی و زیر نظر اساتید آموخته‌اند، ما برای فعالیت این افراد هیچ منعی نداریم.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم در خصوص توریست درمانی در قم مب گوید: «بیمارستان فرقانی اولین بیمارستان دارای مجوز اینترنشنال در قم است که بحث توریست درمانی در این بیمارستان دنبال می‌شود، هزینه بیمارانی که از کشور‌های دیگر مراجعه می‌کنند با هزینه بیماران ایرانی متفاوت است و طبق تعرفه‌های وزارت بهداشت محاسبه می‌شود، طرح توریست درمانی در بیمارستان‌های دیگر از جمله بیمارستان هزار تخت‌خوابی هم اجرا می‌شود.»
