سرویس ایران جوان آنلاین: ایران وارد ترسالی شـــده و حالا طبیعت خودش مهر تأییدی بر این موضوع زده و نیازی به نظر کارشناسان و محققان نیست. اما مسئلهای که در کنار تمام اخبار و گزارشهای مربوط به وقوع سیل در استانهای کشور حائز اهمیت بوده و باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد این است که بارشها همچنان ادامه دارند و حالا باید به مهار آبهایی فکر کرد که در سطح زمین جاری هستند و میتوانند سرمایهای برای این مرز و بوم به شمار بیایند و به عنوان زیرساختی برای توسعه کشور مبتنی برکار و سرمایه ایرانی مورد بهرهبرداری قرار بگیرند.
امروز تمام حرفها در مورد بارشهای بهاری و طغیان رودخانهها و سیل و تخریب و ویرانی در اکثر استانهای کشور است و مهمتر اینکه هر روز مردم اخبار هواشناسی را پیگیری میکنند تا از میزان بارشهای بعدی آگاه شوند تا تمهیدات لازم برای مقابله با حوادث احتمالی را بیندیشند.
با این تفاسیر اگر به مناطق وقوع حوادث مرتبط با سیلهای اخیر نگاه دوبارهای بندازیم متوجه میشویم که اکثر این خرابیها و ویرانیها در نقاطی به وقوع پیوستهاند که روزگاری رودخانه یا مسیری برای عبور آبهای روان بودهاند و حالا با تجاوز انسان به حریم آنها یا کلاً از بین رفتهاند یا آنقدر تنگ و باریک شده که عملاً راه نفس آبها را بستهاند و طبیعت را مجبور کردهاند تا خودش راهش را دوباره پیدا کند. ایرانیان از دیرباز به علت محدودیتهای بارش و منابع آبی، در بخش روانآبها و آبهای زیرزمینی با درایت عمل کرده و برای توسعه و رونق فعالیتهای بخش کشاورزی و همچنین بهرهمندی از دیگر مزایای آب در حوزههای تولید انرژی، جذب گردشگر و در نهایت آبادانی برنامههای مشخصی را به اجرا در آوردهاند.
لرستان سومین استان پر آب
لرستان از جمله استانهایی است که امروز درگیر سیلهای شدیدی شده و به بخشهای مختلفی از آن آسیبهای زیادی وارد شده است. منطقهای که تا همین چند سال پیش بارها و بارها از طرف کارشناسان امور اقتصادی و اجتماعی استان تأکید میشد که مهار و بهرهبرداری بهینه از روان آبها در سطح این استان نقش مؤثری در رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال در این نقطه از ایران خواهد داشت. حالا و با اینکه نمیتوان از میزان بالای خسارت ناشی از سیلهای روزهای اخیر به شهرستانهای لرستان چشم پوشی کرد، اما به جرئت میتوان به منابع آبی غنی و روان آبهای گسترده این استان اشاره کرد که زمینه و امکان ویژهای برای رشد و توسعه اقتصادی کشور بوده و گواه این ادعا هم اینکه براساس آمارهای رسمی و نظرات کارشناسان حوزه آب، لرستان با میانگین بارش ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیمتر در سال پس از استانهای گیلان و مازندران سومین استان پر آب کشور از نظر بارندگی است. وجود رودخانههای فراوان دایمی و فصلی، تنوع خاص آب و هوایی استان و وجود کوهستانهای برف گیر که خود یکی از منابع اصلی تأمین کننده آب منابع زیرزمینی و روانآبها محسوب میشوند شرایطی را در لرستان ایجاد کرده که بر اساس آمارهای رسمی سالانه بالغ بر ۵ /۱۲ میلیارد متر مکعب روان آب بدون هیچ استفاده بهینهای از این استان عبور کرده و در نهایت از کشور خارج میشود.
مهار روان آبها ضامن شکوفایی کشاورزی
شاید بعد از وقوع سیلابهای متعدد در استانهای ایران، امروز، مردم و مسئولان بیش از پیش به اهمیت مهار روانآبها پی برده باشند. آبهایی که علاوه برمزایای بیشماری که در حوزه اقتصادی برای انسان به همراه دارد، مانع از بروز خسارتهای سنگین ناشی از سیلاب، فرسودگی خاک و از بین رفتن درختان و مراتع نیز میشود. خوب است در مورد لرستان همین قدر بدانیم که این استان دارای ۸۰۰ هزار هکتار زمین زراعی است که از این میزان حدود ۲۰۰ هزار هکتار آن به صورت آبی کشت میشود و مابقی کشت دیم هستند. بر همین اساس سالانه ۲ میلیون و ۸۹۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی از این سطح اراضی برداشت میشود که اگر اراضی دیم لرستان با تأمین آب مورد نیاز به کشت آبی تبدیل شوند، تولیدات استان به ۴ میلیون تن در سال افزایش یافته و تبدیل این اراضی اشتغالزایی بسیار بالایی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم در استان ایجاد میکند. در همین راستا حدود ۱۳۰ هزار خانوار به عنوان بهرهبردار بخشهای مختلف کشاورزی از این حوزه امرار معاش میکنند. وقوع بارشهای اخیر موجب شده تا فراموش کنیم که حدود ۲ دهه است خشکسالی خسارات بیشماری به استانهای مختلف ایران از جمله لرستان وارد کرده است. به هرحال با توجه به وقوع سیلابهای اخیر در کشور میتوان نتیجه گرفت که هیچ برنامهای برای مهار روان آبها وجود ندارد و با توجه به وجود منابع آبی مناسب در سطح کشور به دلیل عدم ایجاد زیرساختها و تأسیسات مناسب برای مهار روانآبها در گذشته و تلاش برای بهرهمندی از مزایای گسترده آن در حوزههای مختلف انرژی، صنعت، تولید و عمران، در بسیاری استانها این منابع عظیم آبی بدون کمترین استفاده از منطقه خارج میشوند.