پس از نان، برنج یکی از پرمصرف‌ترین محصولات غذایی در کشور به شمار می‌رود که از جایگاه ویژه‌ای در سفره ایرانیان برخوردار است با این حال متعادل نبودن میزان تولید با مصرف از جمله دلایلی است که سبب شده هر ساله میزان قابل توجهی از این کالای مهم از کشور‌های مختلف وارد ایران شود. به گفته بیشتر کارشناسان ظرفیت بالای کشور در زمینه تولید برنج می‌طلبد تا در این زمینه به خودکفایی رسیده و از واردات آن بی‌نیاز شویم. موضوعی که موجب شد روز گذشته مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی گیلان اعلام کند: «تا ۳ سال آینده با تمرکز بر مدیریت تغذیه با همکاری جهاد کشاورزی، خودکفایی برنج را جشن می‌گیریم.» این در حالی است که به گفته وی علاوه بر این مهم، اگر فقط ۱۰ درصد اراضی شالیزاری به کشت دوم کلزا تخصیص یابد ۳۰ درصد از واردات روغن کاسته می‌شود و عملاً راه خودکفایی در این زمینه هموار خواهد شد.
شرایط آب و هوایی در استان گیلان سبب شده این منطقه از کشور در زمینه برخی تولیدات از جمله برنج، چای و مرکبات از رتبه بالا برخوردار بوده و حتی در برخی موارد بی‌رقیب باشد. به عنوان مثال تولید چای استان در سال ۱۳۹۶ حدود ۸۷۳۰۳ تن برآورد شده که سهم آن از کشور ۱ /۹۳ درصد بوده است.
همچنین در این سال برداشت پرتقال حدود ۶۲۱۵۱ تن برآورد شده که سهم آن از کشور ۵/ ۳ درصد بوده و نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۹/۱۰ درصد رشد داشته است. تولید زیتون در سال ۱۳۹۶ در گیلان حدود ۲۳۵۶۴ تن برآورد شده که سهم آن از کشور ۱/۱۷ درصد بوده و نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۹/ ۲ درصد رشد داشته است. تولید گردو در سال ۱۳۹۶ در استان حدود ۹۷۵۵ تن برآورد شده که سهم آن از کشور ۵ /۲ درصد بوده و نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۵/ ۶ درصد رشد داشته است.
انتظار ۳ ساله برای رسیدن به خودکفایی
طبق آمار‌ها میزان تولید داخلی برنج حدود ۲/۲ میلیون تن در سال و نیاز به واردات برنج هم سالانه ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تن است که در مجموع مصرف برنج کشور به حدود ۳ /۲ میلیون تن می‌رسد، البته بخشی از واردات برنج از طریق بازارچه‌های مرزی انجام می‌شود که معمولاً در محاسبات نمی‌آید. در گیلان سالانه بیش از ۷۵۰ هزار تن برنج تولید می‌شود که این میزان، برنج مصرفی ۲۰ میلیون نفر را تأمین می‌کند. از آنجایی که رسیدن به خودکفایی در تولیدات محصولات کشاورزی همواره مورد توجه مسئولان ذی‌ربط بوده لذا این مهم در خصوص محصولاتی همچون برنج و گندم نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته به طوری که بسیاری رسیدن به خودکفایی در زمینه واردات این محصولات مهم و استراتژیک را دور از انتظار نمی‌دانند. مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی گیلان با تأیید این مهم می‌گوید: «گیلان دومین استان کشور در حوزه تولید برنج است و بسیج مهندسین با ۳۰۰ مهندس در قالب طرح همگام با کشاورز در سال بحرانی تولید برنج، مزارع را تحت پوشش قرار داد.»
غلامرضا ملک‌علی‌پور می‌افزاید: «تا سه سال آینده با تمرکز بر مدیریت تغذیه با همکاری جهاد کشاورزی، خودکفایی برنج را جشن می‌گیریم.»
پس از برنج، روغن نیز از جمله محصولات استراتژیک به شمار می‌رود که سالانه مقدار قابل توجهی از آن از خارج وارد می‌شود که با توجه به ظرفیت بالای کشور می‌توان در این زمینه نیز به خودکفایی رسید. آمار‌های رسمی نشان می‌دهد هم‌اکنون میزان وابستگی به خارج از کشور بیش از ۹۰ درصد است از این رو اجرای طرح خوداتکایی در دستور کار قرار گرفته است.
در حال حاضر با اقدامات انجام گرفته از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی میزان تولید کلزا در استان‌های مختلف کشور که در این زمینه فعال هستند از ۷۰ هزارتن به ۲۰۰ هزارتن رسیده است که نویدبخش هموار شدن راه‌های رسیدن به خودکفایی در این زمینه است به طوری که قرار است طی یک برنامه ۱۰ ساله ۷۰ درصد نیاز کشور در داخل تأمین شود. مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی گیلان در این خصوص می‌گوید: «در حوزه روغن واردکننده هستیم که اگر فقط ۱۰ درصد اراضی شالیزاری به کشت دوم کلزا تخصیص یابد ۳۰ درصد از واردات روغن کاسته می‌شود، لذا در تلاش هستیم تا سطح زیر کشت کلزا را از ۲۰۰ هکتار به بیش از هزار هکتار برسانیم.»
