هر سال به مناسبتهاي متعددي چون هفته دولت و غيره کلنگهاي بسياري براي اجراي پروژههاي عمراني بر زمين زده ميشود. با اين حال برخي از اين طرحها بعد از گذر از مسير پر پيچ و خم اجرايي شدن و رسيدن به زمان بهرهبرداري غيرکارآمد اعلام ميشوند. طرحهايي که گاه از همان ابتدا جانمايي مشکلدار آنها مشخص و گاه بعد از اتمام و بهره برداري نقاط ضعفشان يکي يکي نمايان ميشود. با اين حال هيچ وقت از مسئولان اجرايي اين پروژهها که طرحهاي عمراني بزرگ را با اعتبارات گزاف دولتي بدون مکانيابي و اقدامات مهندسي درست احداث ميکنند؛ بازخواستي نميشود. مسئلهاي که طي چند سال اخير در خصوص جانمايي طرحهاي متعددي چون فرودگاه منطقه آزاد چابهار، مسير ريلي فولادشهر، ايستگاههاي تاکسي البرز و غيره بسيار تکرار شده است. به تازگي هم بعد از وقوع سيل در لرستان و خسارت شديد به مسکن مهر پلدختر مسئله جانمايي نادرست اين پروژه محروميت زدايي به اين معضل اضافه شده است.
مسکن مهر پلدختر را سيل بيتدبيري برد
با يک جستجوي کوچک در متورجستجوگر گوگل در خصوص «جانمايي نادرست پروژه» ميتوان به ليستي بزرگ از طرحهاي عمراني ناکارآمد دست يافت. طرحهايي که قرار بود در ابتداي اجرا از مشکلات مردم بکاهند و به دليل يک جانمايي نادرست و عجله مسئولان در دريافت اعتبارات دولتي حالا يا بدون استفاده رها شدهاند يا بهرهمندي مردم از آنها با هزار و يک دردسر انجام ميشود. از جمله اين طرحها ميتوان به پروژه مسکن مهر پلدختر در استان لرستان اشاره کرد. طرحي که قرار بود در راستاي خانهدار شدن قشر کمدرآمد جامعه اجرا شود و حالا خود تبديل به دردسري بزرگ شده است. چرا که طي بارندگي چند روز اخير در شهرستان پلدختر سيل جاري شده است و آب به داخل منازل مردم نفوذ کرده است. در اين راستا فرماندار پلدختر ضمن ابراز ناراحتي از وقوع سيل در پلدختر ميگويد:« علت اصلي اين حادثه جانمايي نادرست مسکن مهر است که حالا منجر به وقوع سيل هم شده است.»
نعمتالله دستیاری ادامه ميدهد:« درحال حاضر آب به طبقات پاييني مسکن مهر نفوذ کرده است و اين معضل دليلي ندارد جز اينکه در زمان اجراي مسکن مهر مکانيابي درستي انجام نشده است. علاوه بر اين نقص فني اين مجتمعها نيز با اين حادثه دردسرساز شده است.» اين مسائل هم همگي از اقدامات غيرکارشناسانه مسئولان اجرايي اين طرح بزرگ نشات ميگيرد.
بودجههايي که دور ريخته ميشود!
البته همانطور که گفته شده است، مسکن مهر پلدختر اولين نمونه از اين مسائل نبوده و بعد اين هم نخواهد بود. چرا که جانمايي اشتباه پايانههاي تاکسي استان البرز که قرار بود کمک بزرگي به حمل و نقل مردم کند، خود اکنون با افزايش حجم ترافيک بر گره ترافيکي اين استان افزوده است. در اين خصوص حاجی قاسمی، رئیس کمیسیون عمران و معماری شورای اسلامی کلانشهر کرج ميگويد:« جانمایی نادرست ایستگاههای تاکسی با تصرف بخشی از عرض معابر اصلی، تردد را برای خودروها دشوار کرده است.» علاوه بر پروژه پايانه تاکسيراني استان البرز، ساخت فرودگاه منطقه آزاد چابهار و ياسوج نيز از همان ابتدا غيرکارشناسي بوده است. در استان سيستان و بلوچستان ايجاد 2 فرودگاه در کنار يکديگر از نظر کارشناسان غير اصولي است و نميتواند بازده مناسبي براي مردم داشته باشد. در استان کهگيلويه و بويراحمد نيز حادثه سقوط هواپيما از ديدگاه بسياري از کارشناسان عدم جانمايي مناسب فرودگاه بوده است. در اين رابطه امام جمعه موقت یاسوج با تاييد اين موضوع ميگويد:« هنگام ساخت فرودگاه یاسوج کار کارشناسی و برنامهریزی دقیقي نشده است.» علاوه بر حادثه اسفند ماه سال گذشته که منجر به سقوط هواپيما و فوت تمام مسافران و خدمه آن شد، حجت الاسلام سیدعلی صالح موسوی اعظم ادامه ميدهد:« همين که یک طرف فرودگاه یاسوج زندان و یک طرف ديگر آن شهرک صنعتی و سایر موانع قرار دارد نشان میدهد که ساخت آن از ابتدا کارشناسی شده نبوده است.»
علاوه بر تمام آنچه که تاکنون گفته شد، در سال 95 نيز پروژه بيمارستان 160 تختخوابي که قرار بود نقطه عطفي در بحث خدمات درماني استان لرستان باشد، با صرف 4 ميليارد تومان و پيشرفت 17 درصدي به دليل جانمايي نادرست متوقف شد. چرا که مردم براي رسيدن به بيمارستان بايد درست از وسط قبرستان عبور ميکردند. در نهايت اين پروژه متوقف شد و قرار شد بيمارستاني ديگر در محلي ديگر احداث شود. جانمايي اشتباهي که علاوه بر به تاخير انداختن خدمات درماني به مردم، اعتبارات سنگيني را هم به هدر داد. معضلاتي که تعداد بيشماري از آنها در استانهاي متخلف وجود دارد و تاکنون براي هيچيک از آنها مسئولان اجرايي بازخواست نشدهاند. گويي قرار است اين شيوه ادامه يابد و بخش بزرگي از بودجههاي دولتي به همين شيوه به هدر برود.