درحالي هرساله چندين هزار هکتار از مزارع استان‌هاي جنوبي به کشت گوجه فرنگي اختصاص مي‌يابد و در استان‌هاي شمالي هم اين محصول به صورت گلخانه‌اي توليد مي‌شود که عملا ديگر نيازي به واردات اين محصول نيست. با اين حال باز هم در زمان برداشت گوجه‌فرنگي رب از چين وارد مي‌شود و نياز کارخانه‌هاي توليد رب را تامين مي‌کنند. به رغم اينکه کارشناسان کشاورزي نوع گوجه‌هاي کشت شده در اغلب استان‌ها را مرغوب اعلام مي‌کنند؛ اما اغلب مسئولان جهادکشاورزي هم با برچسب نامرغوب زدن به اين محصولات، دست دلالان را براي قيمت گذاري باز مي‌گذارند.
گواه اين ادعا هم گفته سال گذشته ناصر حیدری پور، رييس جهاد كشاورزي هرمزگان است که معتقد بود گوجه‌هاي توليدي کشاورزان مرغوب نيستند و بايد زير کيلويي 200 تومان به کارخانه‌ها به فروش برسد. از اين رو کشاورزان يا بايد شاهد گنديدن محصولاتشان بر روي زمين باشند، يا زير بار قيمتي بروند که حتي بخشي از هزينه‌هاي توليد را هم تامين نمي‌کند.
در اين راستا محمد اسفندیاری، يکي از کشاورزان کرماني مي‌گويد:« گوجه فرنگي توليدي امسال در بهترين حالت کيلويي 200 تومان از مزرعه خريداري مي‌شود که اغلب ما حتي رغبتي به برداشت آن هم نداريم.» وي ادامه مي‌دهد:« با اين حال همين محصول کمي آنطرف‌تر به دست دلالان بيش از 2 هزار تومان به فروش مي‌رسد و سودي بيش از هزار و 800 توماني را براي هر کيلوگرم گوجه فرنگي نصيب واسطه‌ها مي‌کند. » دلالاني که زحمت کاشت، مراقبت و آبياري گوجه‌فرنگي‌ها را نکشيده‌اند و حالا در عدم حضور مسئولان سود کشاورزان را به تاراج مي‌برند.
قيمتگذاري ناعادلانه
البته اين معضل همانطور که گفته شد تنها مختص به استان‌هاي کرمان و هرمزگان نيست و هرسال از اواخر دي ماه تا پايان کامل فصل برداشت گوجه فرنگي اشک تمام کشاورزان جنوبي را در مي‌آورد. کشاورزاني که با دريافت وام‌هاي کشاورزي و عدم توانمندي در پرداخت آنها با چنين شرايطي، هرسال فقير و فقيرتر مي‌شوند. در اين خصوص رئیس هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی هرمزگان مي‌گويد:« متاسفانه هزينه توليد و قيمت فروش با هم همخواني ندارد و کشاورزان هر سال متضرر مي‌شوند.
در سال 93 هم با افت شديد قيمت محصول مواجه شديم. هزينه توليد گوجه در همان سال براي کشاورزان کيلويي 600 تومان تمام شده بود، اما سر زمين اين محصول را حتي کيلويي 100 تومان هم نمي‌خريدند.» امسال هم به رغم افزايش هزينه‌هاي توليد و حمل و نقل، باز هم قيمت گوجه فرنگي روي دست کشاورزان ثابت مانده است و کمتر از کيلويي 200 تومان به فروش مي‌رسد.
فرحناز علوی ادامه مي‌دهد:« در اين مورد جهاد کشاورزي بي تقصير نيست، چرا که استان هرمزگان با داشتن جمعيتي بالغ بر يک ميليون و 800 هزار نفر، سرانه مصرف گوجه فرنگي‌اش آنقدري نيست که کشاورزان براي فروش با مشکل مواجه نشوند. با اينکه بارها اين موضوع را به مسئولان جهاد کشاورزي گوشتزد کرده ايم، اما گوش شنوايي براي اجراي طرح کشت جايگزين نيست.» مسئله‌اي که از سوي مسئولان جهاد کشاورزي کرمان و بوشهر هم ناديده گرفته مي‌شود.
جاي خالي صنايع تبديلي
بنابراين متوليان نه جلوي واردات را مي‌گيرند، نه بازاري براي فروش ايجاد مي‌کنند و نه دست دلالان را براي قيمت گذاري کوتاه مي‌کنند. از اين رو همين مي‌شود که هر روز کشاورزان ناتوان‌تر و توليد داخلي ضعيف و ضعيف‌تر مي‌شود. از طرفي هم با توجه به اينکه دماي هوا هر روز گرم و گرم‌تر مي‌شود، کشاورزان به دليل اندک بودن زمانشان به ناچار بايد زير بار قيمتگذاري ناعادلانه دلالان بروند. چراکه کارخانه‌هاي فرآوري و بسته‌بندي مناسبي هم در استان‌هاي توليدکننده اين محصول موجود نيست که نگذارد زحمت يکساله کشاورزان به باد نرود.
احمد سرایانی یکی دیگر از کشاورزان کرماني مي‌گويد:« باید کارخانه‌های رب گوجه در جنوب کرمان با ظرفیت بالا راه اندازی شود و محصول بلافاصله به محصول دیگری که ماندگاری بالاتري دارد تبدیل شود.» با اين تفاسير حالا که سال 97 به سال حمايت از توليد داخلي نام‌گذاري شده است؛ مسئولان بايد با جديتي بيشتر براي حمايت از فعاليت‌هاي کشاورزي گام بردارند و اشتغال کشاورزان را تضمين کنند. لازمه اين امر هم چيزي جز احداث صنايع تبديلي و بسته‌بندي و کوتاه‌کردن دست دلالان است. در غير اين صورت کشاورزان ورشکسته مي‌شوند و ايران به واردکننده صرف گوجه فرنگي تبديل مي‌شود.
