سفر سه روزه رییس جمهور کشورمان به هند در حالي مورد توجه محافل خبری قرار گرفته است که دو سال و اندی پس از امضاي توافق برجام، نگاه‌هاي زيادي منتظر گشايش روابط بانکي ميان ايران و غرب بود، اما با بدعهدي غربي‌ها در اجراي تعهداتشان این گشایش ها عملا روی کاغذ ماند.اکنون به نطر می رسدنگاه دولت به شرق چرخش کرده و روحانی مي‌کوشد با ايجاد همکاري‌هاي دوجانبه به ويژه در حوزه بانکي، خلأ پيمان شکني غربي‌ها را پر کند. مؤيد اين ادعا تاکيدات روساي جمهور ايران و هند در خصوص همکاري هاي مشترک بانکي است. هرچند امريکايي‌ها همچنان دنيا را از سرمايه‌گذاري در ايران مي‌ترسانند که شرق آسيا نيز از اين هراس‌افکني امريکا برکنار نيست.
رئيس جمهور كشورمان دیروز به وقت محلی در آغاز مرحله دوم سفر خود به هندوستان، به دهلي نو رفت و در اين شهر مورد استقبال رسمي رئيس جمهور و نخست وزير هندوستان قرار گرفت.
سفر حسن روحاني به هند از آنجايي اهميت دارد كه جمهوري اسلامي ايران و هندوستان پس از استقلال اين كشور پيمان دوستي به نام «صلح و دوستي ابدي» را امضا كردند. در دهه‌هاي اخير با توجه به توسعه جمهوري اسلامي ايران و نقش مهمي كه كشورمان در منطقه ايفا مي‌كند، هند تمايل زيادي به توسعه روابط با كشورمان نشان داده، به گونه‌اي كه اين كشور به عنوان يكي از شركاي استراتژيك جمهوري اسلامي ايران نام گرفت. اين روند تا آنجا پيش رفت كه در ايام تحريم‌هاي غيرانساني غرب عليه كشورمان، هند از مهم‌ترين همپيمانان ايران بود و تا آخرين روز تحريم‌ها به عنوان خريدار مهم نفت ايران عمل مي‌كرد. حال نيز ايران روزانه 400 هزار بشكه نفت به هند صادر مي‌كند و هند بزرگ‌ترين خريدار نفت كشورمان به شمار مي‌رود. اگرچه اين سطح بالاي صادرات و وقوع برخي نارسايي‌ها در شبكه بانكي ايران كه ناشي از تحريم‌هاي امريكاست، باعث انباشت مطالبات ايران از هند شده، به گونه‌اي كه ايران هم اكنون 2/2 ميليارد دلار از هند طلب دارد كه به نظر مي‌رسد وصول اين مطالبات و برقراري يك خط بانكي مستقيم ميان دو كشور جزو مهم‌ترين محور مذاكرات مقامات دو كشور باشد. در همين حال بايد گفت كه طي چند سال گذشته و همزمان با رفع تحريم‌ها، روابط دو كشور بيش از هر زمان ديگر توسعه يافت و با سفر نارندرا مودي، نخست‌وزير هند، به ايران در خردادماه ۱۳۹۵ كه اولين ديدار نخست‌وزير هند از ايران طي ۱۵ سال گذشته بوده، اين روابط بيش از هر زمان ديگر گسترش يافت. بر اين اساس تنها در يك تفاهمنامه مشترك ميان ايران و هند، براي توسعه بندر «چابهار»، هندوستان 500 ميليون دلار در كشورمان سرمايه گذاري خواهد كرد. حالا همزمان با سفر حسن روحاني رئيس جمهور كشورمان به هند كه بسياري آن را مكمل سفر نخست وزير هند به تهران در بهار سال 1395 مي‌دانند، 15 سند و تفاهمنامه همكاري ديگر به امضاي مقامات دولت دو كشور رسيد تا سطح همكاري‌ها ميان ايران و هند بار ديگر افزايش پيدا كند.
اما بخش دوم سفر حسن روحاني به هندوستان در حالي روز گذشته با ورود وي به دهلي نو، آغاز شد كه در مراسم استقبال رسمي از رئيس جمهور پس از نواخته شدن سرود ملي ايران و هندوستان، رؤساي جمهور دو كشور از يگان تشريفات سان ديدند. در جريان اين مراسم به افتخار حضور رئيس جمهوري اسلامي ايران و هيئت همراه ۲۱ گلوله توپ شليك شد و رؤساي جمهوري ايران و هندوستان، هيئت‌هاي عالي‌رتبه مقامات همراه را به يكديگر معرفي كردند. گفتني است يكي از برنامه‌هاي رئيس جمهور در هند، اداي احترام و نثار تاج گل به بناي يادمان مهاتما گاندي، پدر استقلال و رهبر فقيد سياسي و معنوي هندوستان بود.
ايران مي‌تواند انرژي هند را تأمين كند
با پايان يافتن مراسم استقبال از روحاني، هيئت ايراني به رياست حسن روحاني و هيئت هندي به رياست نارندرا دامورداس مودي نخست وزير اين كشور مذاكرات خود را آغاز كردند. در جريان اين مذاكرات، رئيس جمهور، حوزه‌هاي مرتبط با انرژي و حمل و نقل را دو ظرفيت مهم براي همكاري راهبردي ايران و هندوستان خواند و افزود: بندر چابهار به عنوان پل ارتباطي هند به افغانستان و آسياي مركزي و اروپاي شرقي، مي‌تواند روابط تاريخي دو كشور و منطقه را مستحكم تر سازد. دكتر روحاني همچنين با بيان اينكه ايران مي‌تواند انرژي مورد نياز هندوستان را در قالب قراردادهاي راهبردي بلندمدت تأمين كند، گفت: اين قراردادهاي بلندمدت در حوزه‌هاي انرژي و حمل و نقل، دو كشور را به شركاي راهبردي و مطمئن مبدل خواهد ساخت. دكتر روحاني، تروريسم را معضلي نه تنها براي منطقه بلكه براي جهان دانست و با تأكيد بر ضرورت تقويت همكاري كشورها در اين عرصه، گفت: بايد با ريشه‌هاي تروريسم كه عمدتاً فكري و فرهنگي و ناشي از ترويج انديشه‌هاي افراطي و مروج خشونت است، مبارزه كرد و ما آماده همكاري فرهنگي در اين زمينه با كشورهاي دوست ازجمله هندوستان هستيم.
نخست وزير هند نيز در اين ديدار روند توسعه روابط دو كشور را رضايتبخش خواند و تأكيد كرد كه كشورش مصمم به توسعه همه جانبه روابط با ايران است و بايد از ظرفيت‌هاي گسترده‌اي كه در روند توسعه اين مناسبات وجود دارد، بهره‌برداري كرد.
مودي در ادامه ترويسم و گسترش آن را موجب نگراني همه كشورهاي منطقه و ازجمله هندوستان برشمرد و گفت كه كشورش آماده همكاري با ايران در مبارزه با تروريسم است.
روحاني همچنين پس از امضاي اسناد و تفاهم‌نامه‌هاي همكاري ميان دو كشور با اشاره به اينكه ايران و هند در دو زمينه بسيار مهم ترانزيت و انرژي روابط بسيار مهم و راهبردي با يكديگر دارند، اظهار داشت: در زمينه بندر چابهار و روابط ريلي و صنايع وابسته به آن گفت‌وگوها و تفاهمات بسيار خوبي با يكديگر داشته‌ايم و اميدواريم به زودي شاهد توسعه هر چه بيشتر همكاري‌هاي دو كشور در اين حوزه‌ها باشيم.
دكتر روحاني خاطر نشان كرد: امروز در زمينه تسهيل روابط اقتصادي نيز گفت وگوهاي بسيار خوبي با همديگر داشتيم و در زمينه تعرفه تجارت ترجيحي، روابط بهتر بانكي، ويزا و تسهيل در رفت و آمد تجار و مردم دو كشور، گفت‌وگوها و تصميمات مناسبي اتخاذ گرديد كه مي‌تواند آثار و بركات خوبي براي دو ملت داشته باشد.
روحاني سپس ادامه داد: در مذاكرات امروز در خصوص تعهد به توافقات بين‌المللي و استحكام برجام نظر و ديدگاه واحدي داشتيم و در حوزه برقراري و توسعه روابط چند جانبه در منطقه با هم اشتراك نظر داريم. نارندرا مودي، نخست وزير هند نيز در اين ديدار در سخناني سفر روحاني به هندوستان را فرصت طلايي براي تحكيم روزافزون مناسبات و همكاري‌هاي تهران و دهلي نو دانست و گفت: دو كشور از روابط فرهنگي و تاريخي هزاران ساله و مبتني بر اعتقاد و اعتماد برخوردار هستند و مصمم هستيم با همكاري مشترك، روابط خود را بيش از پيش گسترش دهيم. گفتني است، روحاني در جريان سفر خود به هند با سوشما سواراج وزير خارجه، ونكايا نايدو رئيس مجلس سناي هندوستان، محققان و انديشمندان مؤسسه ORF هندوستان و شماري از ايرانيان و پارسي زبانان هند نيز ديدار كرد. در پايان اين سفر نيز جمهوري اسلامي ايران و جمهوري هندوستان در بيانيه‌اي مشترك تأكيد كردند كه تعاملات سطح عالي موجود را از طريق تبادل ديدارهاي دوجانبه و گسترده در تمامي سطوح، متنوع و گسترش دهند.
