علیرضا سزاوار
وزير ارتباطات گفته است كه تلگرام مروج خشونت و عملياتهاي تروريستي است. آذري جهرمي تأكيد كرده كه اگر مدير تلگرام شرايط حاكميت و خواست مردم ما را براي مسدود كردن كانالهاي مروج خشونت نپذيرد، همچنان فيلتر باقي خواهد ماند. شبكههاي اجتماعي از جمله تلگرام، پلتفرمي است كه سرعت ارتباطات و انتشار اخبار چه در مسائل خوب و چه منفي را گسترش ميدهد و در چنین شرایطی هم لازم است قوانين حاكميتي را بپذيرند و به آن احترام بگذارند. از طرفی دیگر شبكههاي اجتماعي راهي براي تعامل است كه نبايد در آن زيادهروي كرد. مشكلات ناشي از زیادهروی نوجوانان در استفاده از شبکههای مجازی با منزويشدن و فاصله گرفتن از جمع و بروز مشكلات جسماني (به دليل عدم تحرك) مشهود است. به تازگي نيز سرپرست پژوهشگاه فضاي مجازي كشور از شكستن ركورد انتشار يك ميليارد مطلب در كانالهاي عمومي فارسي زبان تلگرام خبر داد.
براساس آمارهاي مركز ملي فضاي مجازي تعداد كانالهاي عمومي فارسي زبان تلگرام امروز از مرز ۵۵۵ هزار كانال گذشته و مجموع تعداد اعضاي كانالها نزديك به ۷۲۰ ميليون است كه با توجه به اعلام تلگرام در خصوص وجود ۴۰ ميليون اكانت از كاربران ايراني نشان ميدهد هر كاربر به طور متوسط در ۱۸ كانال عضو است.
سرپرست پژوهشگاه فضاي مجازي كشور گفت: با توجه به اينكه كل صفحات سايتهاي فارسي زبان در اينترنت حدود ۱/۲ ميليارد تخمين زده ميشود، ميتوان گفت از نظر شاخص تعداد مطالب منتشرشده، پيامرسان تلگرام به تنهايي و صرفاً در كانالهاي عمومي آن از سال ۱۳۹۴ كه امكان ايجاد كانال در تلگرام فراهم شده، قابليت رقابت با تمام محتواي توليدشده در تمام سايتهاي فارسيزبان در طول ساليان اخير را پيدا كردهاست.
مسعود اسدپور تأكيد كرد: از ميان مطالب منتشرشده در كانالهاي تلگرام ۸۸ درصد به صورت توليد مطلب جديد و ۱۲ درصد آن بازنشر (فوروارد) مطالب كانالهاي ديگر بوده است. البته حجم قابلتوجهي از اين مطالب توليدي، كپي مطالب كانالهاي ديگر بوده كه در جاي خود قابلبررسي است.
برخورد منطقي حاكميت
رويكرد دولت و قوه قضائيه در اين زمينه هم هوشيارانه بوده است. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات به صورت آشكار و شفاف و فراتر از مكاتبات رسمي و اداري، با مدير تلگرام درباره فعاليت كانالهاي دروغپرداز و شايعهپراكن صحبت كرده و عدم تحمل اين روند را تذكر داده است. وزير ارتباطات و فناوري ارتباطات درباره سرنوشت مطالبات مراجع قضايي درباره جلوگيري از انتشار محتواي مجرمانه در اين بستر ارتباطي، اظهار داشت:«نه ما و نه دادستاني موافق بستن تلگرام نيستيم و دادستان محترم كل كشور هم اعلام كردند، مخالف مصاديق مجرمانه و مشكلدار در فضاي مجازي هستند.»
آذري جهرمي تصريح كرد: با مديران تلگرام به صورت آشكار و شفاف صحبت كرديم و اعلام نظر را به صورت مكاتبات اداري معمول هم پيش نبرديم. اعلام كرديم از جريان آزاد اطلاعات حمايت ميكنيم و دولت همواره اين كار را كرده است. ضريب دسترسي مردم به اطلاعات در دولت يازدهم مشخص است كه چه ميزان بوده، اما همزمان ما دروغپردازي و پخش شايعات را هيچگاه نميپذيريم.
وي افزود:«در مورد اين مسئله از مديران تلگرام آشكارا خواستيم كه فكري بكنند. مدير تلگرام به صورت خاص و ساير شبكههاي اجتماعي بايد چنين رويكردي داشته باشند. مدير تلگرام هم شفاف پاسخ داده است كه ما هم موافق اين موضوع نيستيم و قوانين ما هم اين مسئله را محكوم ميكند، اما روال اعلامي ما اين بوده كه بر اساس گزارش كاربرانمان اين مسائل را پيگيري ميكنيم.»
جهرمي گفته است: خيلي از كانالهاي تلگرامي هستند كه اقدامات تروريستي را ترويج و مردم را براي اين كارها تشويق ميكنند. وي تصريح كرد: كانالهاي متعدد تلگرامي وجود دارند كه به ترويج خشونت و رفتارهاي تروريستي اقدام ميكنند. آمارها و مستندات اين مسأله وجود دارد و اگر تا كنون در اين مورد آمار ارائه نكرديم به دليل عدم ترويج خشونت بوده است.
كانالهايي كه مردم را به آتش زدن خانه مسئولان، مساجد و تكايا و حمله به مراكز نظامي تشويق ميكنند. اين گونه موارد در هيچ كشوري اجازه فعاليت نخواهند داشت. آذري جهرمي گفت: «انتظار داريم تلگرام اين شيوه را پيادهسازي كند و انعكاس درخواست مردم براي برخورد با اين گونه شبكهها و كانالها را در اين ارتباط ببينيم. مردم در شبكههاي اجتماعي حضور دارند و در مكاتبات و تماسهايي كه با دفتر ما دارند پيگير اين مسئله هستند كه فعاليت اينگونه كانالها متوقف شود.»
خطر تهديد امنيت اجتماعي
روز گذشته همچنین وزير ارتباطات در پايان جلسه هفتگي هيئت دولت با حضور در جمع خبرنگاران درباره اعمال محدوديتهاي اخير براي شبكههاي اجتماعي اعلام كرد: « باتوجه به آنكه عدهاي از ظرفيتهاي بسيار خوبي كه براي توسعه كسب و كار، اشتغال و دسترسي به اطلاعات بود، سوءاستفاده كردند و اثرات آن در زندگي مردم ديده شد، اين چالش بهوجود آمد كه اگر اين اپليكيشنها مسدود شود، امكان استفاده مثبت از آن توسط مردم محدود ميشد و درصورت آنكه مسدود نميشد نيز امنيت اجتماعي زيرسؤال ميرفت.»
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات يادآور شد: «در جلسه شوراي امنيت كشور نظرات موافق و مخالف در اين رابطه مطرح شد و در نهايت تصميم نهايي اين شورا براي تأمين مصلحت مردم، اين بود كه فعلاً اين شبكههاي اجتماعي متوقف شود تا امكان سوءاستفاده ضدانقلاب گرفته شود.»
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات همچنين يادآور شد: «نظر ما در ابتدا اين بود كه مكاتبه كنيم و بر اين اساس با صلاحديد شوراي امنيت كشور با مدير تلگرام مكاتبه و از ايشان درخواست كرديم كه بنابر سياستهاي موجود اين كانالها متوقف شود كه سه كانال از اين مجموعه مسدود شد، اما مجدداً در كانالهاي ديگر فعال شدند و با توجه به ضعف مراجع خبري در كشور ما و هجوم مردم براي اينكه ببينند چه خبر است، مراجعات به اين كانالهاي جديد زياد شد و مدير تلگرام به رغم تعهدات خود اقدامي نكرد.»
بازگشت تلگرام همراه با آرامش
عضو دولت دوازدهم تأكيد كرد: « بنابر تصميم شوراي امنيت قرار شد اين پيامرسان بهطور موقت مسدود شود كه اين توقف انجام شد. بحث بعدي بعد از بازگشت آرامش اين است كه پيگيري كرديم تا شوراي امنيت اجازه دهد در نقاطي كه اين آرامش حاكم شده، فعاليت بعضي از اين شبكهها از سرگرفته شود و همچنين با مدير تلگرام نيز مكاتبه كرديم و گفتيم ادامه فعاليت اين پيامرسان منوط به اين است كه مصارف تروريستي آن حذف شود.»
آذري جهرمي افزود: «مگر ما اطلاعات خصوصي و شخصي شهروندان يا بحثي در حوزههاي سياسي از ايشان خواستهايم؟! ما ميگوييم امكان ترويج خشونت را متوقف كند و اگر اصلاح نشود، طبيعتاً ادامه فعاليت اينچنيني اين شبكه ميسر نخواهد بود.» به هر حال بيشتر كاربران و بيشترين حجم استفاده از تلگرام در ايران است و طبيعتاً اگر احترام متقابل وجود نداشته باشد، شرايط براي همكاري دشوار ميشود و مدير تلگرام هم بايد به مقررات ايران و درخواست مردم براي حذف موارد تروريستي احترام بگذارد.