محمدرضا هاديلو
بر اساس گزارش هايي که از نحوه و مقدار توليد و واردات محصولات تراريخته در کشورهاي ديگر وجود دارد، مي توان متوجه شد حتي در کشور هاي پيشرفته اي که اين کار را انجام مي دهند با رعایت استانداردهای قوی تنها به کار تحقیقاتی پرداخته و خصوصاً در تولید، رهاسازی و مصرف اینگونه محصولات غذایی و کشاورزی محدودیت شدیدی قائل هستند.
در برخي کشورهايي هم که تولید تجاری این محصولات را تاييد مي کنند، محصولات تولیدی را با برچسب تراریخته به بازار عرضه مي کنند و فقط کشورهايي که به خاطر نداشتن قانون لازم و مدیریت صحیح ، بلاتکليف مانده اند، ناچار به استفاده از این محصولات هستند.
در حال حاضر و به دليل اينکه محصولات تراريخته در مقابل آفات و صدمات ناشي از آن بسيار مقاوم هستند مورد استقبال کشاورزان و باغداران ايراني قرار گرفته اند اما نکته قابل تامل اين است که این محصولات نسبت به سموم مقاوم هستند، در نتیجه سموم و آفات را طولانیمدت در خود نگه میدارند و این موضوع سبب بیماریهای نهان و آلرژیهای گوناگون در بدن انسان میشود.
در پژوهشي که در رابطه با مزایا و مضرات روشهای اصلاح ژنتیکی صورت گرفته مشخص شده این محصولات برای سرمایهداران، تولیدکنندگان، کشاورزان و دولتها از نظر اقتصادی بهصرفهتر و مناسبتر است اما سلامت مصرف کننده را هدف قرار مي دهد.
با وجود آنکه واردات محصولات تراریخته در اتحادیه اروپا آزاد است، اما طبق قانون، این کشورها مختار هستند تا کشت این محصولات را درون خاک خود محدود یا ممنوع کنند، ضمن اینکه بیشتر محصولات تراریخته در کشورهای دنیا مصارف غیرخوراکی و یا غیرمستقیم دارند.
مطالعات انسانی نشان میدهد محصولات تراریخته میتوانند با ایجاد مواد زاید در بدن انسان منجر به اختلالات طولانیمدت شوند، ژنی که به داخل سویای تراریخته تزریق میشود، میتواند وارد DNA باکتری زنده داخل رودههای انسان شود، همچنین سموم حشرهکشی که با ذرت تراریخته تولید میشود، در خون زنان باردار و کودکان متولدشده هم یافت شده است.
درباره تولید محصولات تراریخته در ایران آمارهاي ضدونقیضی وجود دارد. به ادعای برخی افراد، در سالهای83 ، 84 و 85 تولیداتی از این محصولات در ایران داشتهایم و تحقیقی هم انجام شد و پژوهشگرانی ادعا کردند که 47درصد از برنجهای موجود در بازار (ایرانی و خارجی) تراریخته بودهاند. اما در مقابل اين ادعاها وزارت کشاورزی اعلام میکند که تا به حال هیچ مجوزی برای تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی داده نشده است.
با اين تفاسير گزارشهایی وجود دارد که بدون رعایت اصول آزمایشهای میدانی، بذر محصولات دستکاری شده در ایران کشت میشود که بذر همین محصولات میتواند بهوسیله حشرات و پرندگان به نقاط دیگر منتقل شود و بدون اینکه اطلاع داشته باشیم، کشورمان را دربر بگیرد. به همين دليل اظهارنظرات ضدونقیض درباره این محصولات نگرانیها را بیشتر میکند. بهرحال انتظار جامعه اين است که تیمي متشکل از چند وزارتخانه و با یک رویکرد محرمانه این مسائل را بررسی کرده و به یک جمعبندی و تصمیم درست و قاطع برسد تا حداقل مردم با آسودگي خاطر به سمت مواد غذايي بروند.