سرزمین ایران با داشتن سابقه فرهنگی کهن و پایدار متشکل از اقوام و طوایف و تنوع اقلیمی فراوان و برخورداری از جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی برای تفریح و گشت وگذار شرایط مناسبی دارد. روستای تمین نیز که از مناطق هدف گردشگری استان سیستان و بلوچستان است و به دلیل ویژگیهای خاص منطقهای و طبیعت دست نخورده آن مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته است
روستای تمین یکی از زیباترین روستاهاییست که در قسمت شمالی قله تفتان و بالاتر از روستای بسیار زیبا و دیدنی لادیز قرار دارد. تمین در ۶۵ کیلومتری جنوب غربی میرجاوه قرار گرفته و سه قسمت دارد که عبارتاند از جش، روپس، تمین بالا، تمین مرکزی و تمین پایین که هر کدام از آنها در فاصله ۳۰۰ متری از یکدیگر هستند.
آب و هوای تمین
روستای تمین در تابستان دارای آب وهوایی خنک و در زمستانها سرد است، ولی در مجموع در اغلب فصول سال هوای آن معتدل و دلپذیر است. همجواری با کوه تفتان و وجود چشمههای جاری، سبب حاصل خیزی و رشد انواع درختها و میوهها در منطقه تمین شده است. محصولات اصلی تمین شامل انجیر، توت، شاه توت، گلابی، انگور، هلو، آلبالو، زردآلو بسیاری از میوههای مناطق سردسیر و نیز بادام، پسته و گردو است و از درختان خودرو نیز میتوان به انجیر کوهی، بنه، ارچن، گز و بادام کوهی اشاره کرد، همچنین صیفیجاتی همچون گندم و جو نیز در این منطقه کاشت میشود.شغل اصلی مردمان تمین در گذشته کشاورزی و دامداری بوده اما حرفه دامداری در تمین طی چند سال گذشته به دلیل کمبود شدید ریزشهای جوی و تمایل بیشتر عشایر به یکجا نشینی و استفاده از امکانات مراکز روستایی نسبت به گذشته کم رنگ شده است.
کوه های تمین سرشار از گیاهان دارویی
کوههای تمین منابعی غنی و سرشار از گیاهان دارویی درمنه، کلپوره، اسپنتان، مور، زامبول و درنگ است که در درمان برخی از بیماریها در این منطقه کاربرد دارد. از صمغ درخت موسوم به گونجک برای مسائل دندان پزشکی استفاده میشود.
قله تفتان در تاریخچه و تمدن مردم اطراف آتشفشان نیمه فعال تفتان نقش مهمی دارد. این قله یکی از قلل مرتفع ایران است که باعث ایجاد تنوع آب و هوایی در منطقه بلوچستان شده است و همین تنوع آب و هوا و پوشش گیاهی باعث جذب گردشگران شده است. دهستان تمین دارای آثاری از قبیل تپههای باستانی قبرستان باستانی، چله خانه، معماری صخرهای آسیابهای آبی، قلعهها و قبرستان هفتاد ملأ، کورههای ذوب فلز در نواحی مختلف و غارهای باستانی است که تمام این آثار بیانگر تمدنی عظیم در این روستا و سایر روستاهای اطراف تفتان است. امروزه باستان شناسان آثار و تمدن اطراف تفتان را با توجه به شواهد و مدارک علمی و باستانی به دست آمده بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار سال پیش تخمین میزنند.
جاذبه های گردشگری روستای تمین
۷۵ اثر تاریخی، فرهنگی در زاهدان شناسایی شده است که از این میزان تعداد ۲۳ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که ۵۰درصد این آثار اعم از ثبتی و شناسایی شده در بخش میرجاوه جای گرفته که سهم تمین بسیار قابل توجه است.
قلعه تمین با قدمتی ۲۵۰ ساله
این اثر با مساحتی حدود 3 هزار مترمربع و 25 متر ارتفاع از سطح دره تمین مرکزی بر فراز صخرهای بلند با مصالح بومی همانند سنگ و گل رس ساخته شده است. این قلعه، با قدمتی ۲۵۰ ساله، مرکز فرماندهی حاکمان منطقه همچون سید خان و مدت خان و نورمحمد خان بوده است. در حال حاضر دیوارههای قسمت شمالی و حدود ۵۰۰ مترمربع از خود بنا باقی مانده است که توجه مسئولان را برای جلوگیری از تخریب آثار باستانی دراین استان محروم کشور میطلبد، ولی متاسفانه تمدن بلوچستان توسط عدهای در حال تخریب و از بین رفتن است.
قبرستان تمین
قبرستان تمین معروف به قبرستان هفتاد ملا بالغ بر 170 هزار متر مربع است و مربوط به سدهٔ ۴ تا ۸ ه. ق. در روستای تمین واقع شده و این اثر در ۱۲ بهمن سال ۱۳۸۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این قبرستان قبرهای چهار گوش ساده به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۵۰ در ۷۰/۱ دارد که با سنگ پوشانیده شدهاند. یکی از نکات قابل توجه این گورستان این است که در بیش از ۶۰ درصد قبور اصل رو به قبله بودن رعایت نشده و به احتمال زیاد این گورها مربوط به بزرگان زرتشتی بوده است. البته شواهد تاریخی همچون هجرت بزرگان اشکانیان (که زرتشتی بودند) به اطراف تفتان در کتب تاریخی ثبت شده است.
چشمه آب معدنی موسی
در جنوب روستای تمین وجود قله تفتان است که تعداد بسیار زیادی چشمه و قنات در این منطقه است. وجود چشمهها و قناتها و حرکت آب آنها از میان درههای سر سبز و باغ های میوه محیطهای بسیار زیبایی را خلق کرده و یکی از بهترین چشمههای منطقه، «چشمه آب معدنی حضرت موسی» است که بر اساس اعتقاد بومیان این منطقه، علت نامگذاری این چشمه فرود آمدن عصای حضرت موسی در این نقطه است. این چشمه تنها منبع تامین آب روستا است. این چشمه زیبا از دل صخرهای عظیم میجوشد و چشمانداز زیبایی را به وجود آورده است. از خصوصیات بارز این چشمه وجود املاح معدنی زیاد و مفید و همچنین گرم بودن آب آن در زمستان و سرد بودن در تابستان است.آبی که از چشمه تمین جاری است سرچشمه بسیاری از رودهایی است که پس از سیراب کردن کلیه آبادیهای دهستان تمین و بخشهایی از دهستان هم جوار مثل لادیز از مرز ایران خارج شده و به ریگ زارهای کشور پاکستان میریزد.
آسیاب آبی تمین با قدمت حدود 150 سال
آسیاب آبی با قدمت حدود 150 سال از جاذبههای منحصربهفرد این روستا است. این نوع آسیابها با توجه به وجود منابع آب خوب در مناطق مختلف اطراف تفتان همچون لادیز، تمین، تمندان و غیره متداول بوده است. در حال حاضر این آسیاب متاسفانه همچون دیگر آسیابهای اطراف تفتان متروک و در حال نابودی است.
تمین داری آثار تاریخی دیگری همچون کوره ذوب فلز است، این کوره در روستای «سرکهنو»، از توابع دهستان تمین ساخته شده است که بقایای این کوره که شامل تفالههای باقیمانده از ذوب فلزات در کنار چاههای حفر شده است، متعلق به عصر فلز بوده است. یکی دیگر از آثار تاریخی این روستا چله خانه است. در گذشته مردم مسلمان این دیار در این مکان که در دل کوه کنده شده به مدت چهل شبانهروز به دعا و عبادت میپرداختند و غذایشان فقط آب و در صورت نیاز یک دانه خرما بود. در حال حاضر استفادهای از این مکان نمیشود و متروکه و در حال تخریب است.
معماری بینظیر صخرهای
روستای تمین علاوه بر آثار تاریخی وجاذبههای طبیعی، دارای معماری منحصربهفردی است که با مساحتی بالغ بر ۴ هزار مترمربع در نوع خود در سطح کشور کمنظیر بوده و طبق اسناد باستانشناسی، قدمت چنین سازههای معماری به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی بر میگردد. معماری صخرهای تمین در چهار قسمت در دل کوه است و سقف این اتاقها به شکل گنبدی و هر یک از آنها دارای ستون و فضاهای الحاقی است که از لحاظ معماری مانند معماریهای صخرهای «میمند کرمان» و «کندوان» است .
حفرههای تافونی صخرههای تمین بالا، قلعه نیمروز روپس سفلی، درخت کهنسال گرد توت با عمر چند صد ساله، محیطهای روستایی و عشایری، قنات تمیز، غار کاپک و سیلبندهای سروگه و چشمههای گزنداز را میتوان از دیگر آثار و جاذبههای گردشگری دهستان تمین نام برد.