قوانين حمايت از آب، نوشته مي شوند خوانده نمي شوند

تغيير کشت، شوخي مسئولان براي سرگرمي کشاورزان

حالا بی آبی با بی تدبیری در کشت محصولات کشاورزی چنان گره خورده که هر روز اخبار گوناگوني از استانها مختلف به گوش مي رسد حاکي از اينکه محصولاتي در حال کشت هستند که به آب زيادي احتياج دارند و همين امر موجب شده علاوه بر به ثمر نرسيدن محصولات در حال کشت، بخش اعظمي از آب ها هم هدر رفته و صنايع ديگر نيز لب تشنه بمانند. درست مثل شالیزارهای گلستان که به جای آب، عطش مي بلعند و استانهايي مثل لرستان و کرمانشاه و سمنان و اصفهان در اوج بي آبي همچنان اصرار به توليد برنج دارند.

نويسنده: محمدرضا هاديلو

با اينکه کشت برنج در بسياري از استانهاي کشور ممنوع شده است اما عدم نظارت بر عملکرد کشاورزان و رها کردن آنها با يک قانون بي اثر به حال خود موجب شده تا کماکان هر کس کار خودش را بکند و در آخر هم اين مايع حيات باشد که ذره ذره به آخر برسد.بر اساس گزارش ها هر هکتار برنج حدود 20 تا 25 هزار مترمکعب در سال آب مصرف می‌کند که رقم بسیار بالایی است.

با اين شرايط در استان‌هایی مانند گیلان و مازندران بخش زیادی از آب مصرفی برای محصول برنج از طریق بارندگی‌ تامین می‌شود، اما در استاني ديگر کشاورزان برای تامین آب مورد نیاز کشت برنج باید از منابع آب زیرزمینی و چاه‌ها استفاده کنند که همين مسئله ضربات جبران ناپذيري به اين استانها وارد مي کند.

روز گذشته معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه با اشاره به مصرف بالای آب در کشت "برنج"، گفت: "کشت این محصول در کرمانشاه ممنوع است و فقط استان‌های گیلان و مازندران مجاز به کشت برنج هستند."به گفته محمودرضا شهلایی ، کشت برنج با اقلیم استان کرمانشاه سازگار نیست و منابع آبی استان را با تهدید جدی مواجه می‌کند.

وي با اشاره به کشت برنج در برخی از نقاط استان از جمله صحنه، هرسین و گیلانغرب، خاطرنشان کرد: "متاسفانه کشاورزان به دلیل سود اقتصای که این محصول دارد، نسبت به کشت آن اقدام می‌کنند."شهلایی بر لزوم جلوگیری از کشت این محصول پرمصرف تاکید کرد و یادآور شد: "اگرچه از قبل با همکاری جهاد کشاورزی به کشاورزان در خصوص عدم کشت برنج هشدار داده بودیم، اما متاسفانه شاهد کشت این محصول بودیم."

وی از برخورد با افراد متخلف هم خبر داد و گفت: "با حکم دادستانی تعداد از موتور پمپ‌های اراضی زیر کشت برنج برداشته شد. زيرا با کشاورزان اتمام حجت کرده ایم که دیگر کشت برنج انجام ندهند."

قوانين و ناهمانگي مسئولين

البته در استانهايي که سالهاي سال کشت برنج جزو اولويت هاي کشاورزانشان بوده هم کم آبي مسئله تغيير کشت را بيش از پيش مهم کرده است.به عنوان مثال از گذشته هاي دور در استان گلستان کشت شالی به عنوان کشت دوم متداول بوده است.در سال های اخیر با تشدید کم آبی در گلستان و بهره برداری از سفره های زیرزمینی ممنوعیت کشت اين محصول مطرح شده تا جایی که سال گذشته تعداد قابل توجهی از کشاورزان گلستانی با شکایت آب منطقه ای گلستان به پرداخت جریمه نقدی برای کشت برنج محکوم شدند.

هرچند انتظار می رفت با اعلام ممنوعیت کشت شالی در استان و اعمال جریمه های نقدی سطح کشت این محصول در گلستان کاهش یابد اما شواهد و قرائن نشان می دهد امسال سطح قابل توجهی از ۵۶۰ هزار هکتار اراضی قابل کشت استان به کشت شالی اختصاص یافته است.

در حالی که مدیرعامل آب منطقه ای گلستان معتقد است ۹۰ درصد سفره های زیرزمینی گلستان برداشت شده و طبق اعلام دستگاه های متولی فقط در ۱۲ هزار هکتار از اراضی نسقی گلستان باید کشت شالی انجام شود اما مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان گلستان از کشت بیش از ۸۰ هزار هتار شالی در گلستان خبر می دهد.

محمدرضا عباسی مي گويد: "سال گذشته ۷۳ هزار هکتار شالی در گلستان کشت شد و پیش بینی ما این است امسال این رقم به حدود ۹۰ هزار هکتار رسیده باشد."وی گفت: برنج جزو محصولات حمایتی جهادکشاورزی نیست و در عین حال قانون منع کشت نداریم اما با وجود سطح وسیع کشت در استان و ادامه کاشت این محصول هنوز آمار دقیقی از سطح کشت نداریم اما پیش بینی می کنیم سطح کشت امسال ۱۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته باشد."

بهر حال از صحبت هاي مسئولين و اختلاف نظرها و عدم اجراي درست قوانين مي شود فهميد، هنوز اراده اي براي حفظ منابع آبي و تغيير کشت در کشور وجود ندارد و هر چه هست، حرف است و حرف و حرف.