رحمان نعيمي
ايوب کارا، وزير ارتباطات رژيم صهيونيستي يکشنبه گذشته اعلام کرد دفتر شبکه الجزيره را در اراضي اشغالي بسته و مجوزهاي داده شده به خبرنگاران را هم لغو ميکند. يک روز بعد بود که بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي از تصميم وزير ارتباطات خود تشکر کرده تا به آن وجه رسمي داده شود و معلوم کند خود او پشت اين تصميم قرار دارد. حالا با گذشت يکي دو روز، عفو بينالملل به اين تصميم اعتراض کرده و شبکه الجزيره هم اعلام کرده در برابر اين تصميم اعتراض قضايي کرده و موضوع را به دادگاه ميکشاند. اين اتفاق در حالي پيش آمده که نتانياهو نزديک به دو هفته قبل دستور تعطيلي اين شبکه را در شهر قدس داده بود. شبکه الجزيره در آن موقع دستور نتانياهو را بخشي از توطئه کشورهاي محاصرهکننده قطر دانسته بود و به نظر ميرسد نتانياهو حالا با بستن دفاتر اين شبکه در عمل وارد دعواي شيوخ شده و طرف سعوديها در مقابل قطريها ايستاده است.
ورود نتانياهو به دعواي شيوخ و جانبداري او از طرف سعوديها از آن جهت جالب توجه است که تا پيش از اين رابطهاي نزديکتر و البته محرمانه با طرف قطريها داشت. به ياد داشته باشيم تزيپي ليوني، وزير خارجه اسبق رژيم صهيونيستي همين چند سال قبل مدعي شد قطر براي حمايت از اردوي تبليغاتي مبالغ 3 ميليون دلار به اردوي نتانياهو و 5/2 ميليون دلار به اردوي ليبرمن پرداخته است. اين رابطه تا حدي بود که نتانياهو يک سال قبل از سفرش به دوحه، مرکز قطر و حضورش در دفتر مرکزي شبکه الجزيره در اين شهر بگويد، اما حالا او با وجود تمام اين روابط قبلي ترجيح داده در دعواي فعلي به سمت طرف مقابل برود و سعوديها را بر دوست قديمي ترجيح بدهد.
شايد اين جانبداري نتانياهو بيارتباط با اوضاع او در داخل نباشد که چندان هم مساعد نيست، چراکه دادستاني رژيم صهيونيستي پيگير چهار پرونده فساد عليه ساره نتانياهو، همسر نتانياهو است، جداي از اينکه خود نتانياهو دستکم در دو پرونده متهم به دريافت رشوه و سوءاستفاده مالي است. برخي معتقدند رفتار نتانياهو عليه الجزيره پيشدرآمد حرکت او عليه رسانههاست که در اين موضوع دست به افشاگري زدهاند و ميخواهد اين پيام را بدهد که قادر به بستن آنها هم هست. با وجود اين، اصل موضوع حول وضعيت منطقهاي ميچرخد و نتانياهو با اين کار از حاشيهنشيني فاصله ميگيرد و ميخواهد با ورود دعواي شيوخ، خود را به عنوان يکي از طرفهاي دعوا نشان بدهد.
در واقع ميتوان تصميم صهيونيستها براي بستن الجزيره را در راستاي روندي دانست که از سوي سعوديها و براي نزديکي به صهيونيستها شروع شده که انور عشقي، ژنرال بازنشسته آلسعود يکي از مهرههاي اصلي بوده و چندين نوبت به نمايندگي از آلسعود به رژيم صهيونيستي سفر کرده است. اين جداي از برخي شايعات مبني بر سفر محمد بن سلمان، وليعهد آلسعود، به قدس در 2015 و ديدار او با برخي از مقامات رژيم صهيونيستي است. در هر صورت، تلاش نهچندان پوشيده صهيونيستها و سعوديها چند سالي است شدت گرفته، اما مسئله اصلي در علني کردن ارتباط بين اين دو طرف بوده که با چه بهانهاي بتوانند اين موضوع را در افکار عمومي جهان عرب توجيه کنند. عبدالباري عطوان حدود يک ماه قبل نوشت: «ائتلاف و نه عاديسازي روابط بين اسرائيل و عربستان سعودي، عنوان آينده نزديک است.»
هرچند عطوان آن موقع توضيح روشني از اين ادعاي خود بيان نکرد، اما تصميم نتانياهو و وزير ارتباطاتش براي بستن الجزيره توضيح روشني در اين مورد ميدهد. بايد توجه کرد که نتانياهو در ابتداي شروع دعوا بين شيوخ از وقوع تحول مهمي در منطقه گفته بود که باعث ميشود رژيم او مبدل به «شريک مهمي براي آنها شود»، معلوم بود که او اين دعوا را فرصتي براي رژيم خود ميديد تا از آن براي ورود به ائتلاف با يکي از طرفهاي آن استفاده کند و اين دو ماه را هم صبر کرده تا فرصت مناسب را به دست بياورد.
حالا که دعوا بعد از دو ماه و چندين و چند سفر از سوي ميانجيگرهاي رنگارنگ به نقطه کوري رسيده و معلوم شده که به اين زودي نميتوان انتظار حل مسئله را داشت، نتانياهو فرصت را مناسب ديده تا با ورود به ائتلاف سعوديها عليه قطر هم خود را به عنوان يک بازيگر منطقهاي نشان دهد و هم از اين فرصت براي به رسميت شناخته شدن يک طرف استفاده کند. بايد توجه داشت که او در اين ائتلاف مصر را با سالها رابطه رسمي سياسي دارد و با ورود به ائتلاف اين رابطه را با سعوديها هم ايجاد ميکند تا به چند سال رابطه مخفيانه پايان دهد و مجوز رسمي شدن آن را به دست بياورد. سکوت اين چند روز سعوديها نشان ميدهد آنها در مقابل افکار عمومي جهان عرب براي قبول صهيونيستها در ائتلاف خود ماندهاند و هنوز نميدانند چه توجيهي ميتوانند بياورند. به عبارت ديگر، سعوديها در ائتلاف خود شاهد ورود ميهمان ناخواندهاي شدهاند، اما واقعيت اين است که نميتوان رابطه مخفيانه را تا ابد ادامه داد و بايد آن را روزي علني کنند که به نظر نتانياهو وقت آن روز رسيده است.