نويسنده: ميترا شهبازي
پاييز سال گذشته بود
که با ورود سامانه سرمايشي و غافلگيري باغداران مازني، بخش زيادي از مرکبات و
درختان اين استان دچار خسارت شد. طبق بررسي هاي کارشناسان بيش از 25 درصد باغات
خسارت ديدند که اکنون بعد از گذشت چند ماه، لازم است نسبت به احيا باغات يا تغيير
کشت آنها تصميم گرفته شود. بنابراين جهاد کشاورزي به باغداراني که از منابع آبي
کافي برخوردار هستند، پيشنهاد تغيير کشت به برنج را داد تا توليد برنج افزايش يابد
و چند پله به خودکفايي نزديک تر شويم. موضوعي که 15 سال پيش مسئولان جهاد کشاورزي
با تشويق کشاورزان به باغداري، تغيير کشت از برنج‌کاري به مرکبات کاري را رقم زده
بودند. اتفاقي که طي اين‌سالها جز رنج و زحمت چيزي عايد باغداران نکرده است. حالا
با اين شرايط که دوباره تاريخ بي‌برنامگي مسئولان براي کشت محصولات متناسب با
اقليم و نياز استان تکرار مي‌شود، بيم آن مي‌رود که دوباره اين قصه تلخ تکرار شود
و چند سال ديگر کشاورزان دوباره مجبور به تغيير کشت ديگري شوند.
دود بي‌برنامگي
مسئولان در چشم کشاورزان
درحال حاضر شرايط
تغيير کشت 3 هزار هکتار از باغات به شاليزار فراهم است و نماينده مردم قائمشهر در مجلس
شوراي اسلامي در اين خصوص به خبرنگار «جوان» مي‌گويد:« متاسفانه آمار دقيقي از شدت
خسارات در دست نيست و نمي‌توان گفت براي مثال چند هکتار باغ خسارت ديده است.»عبدالله
رضيان با اشاره به اينکه وضعيت مرکبات‌کاران به هيچ وجه مناسب نيست، مي‌افزايد:«
سالانه بيش از 4ميليون و نيم تن مرکبات در کشور توليد مي‌شود که تنها به 2 و نيم
ميليون تن آن نياز داريم و مابقي بايد صادرات شود. اما با اين حال متاسفانه در هيچ
سالي دولتمردان هيچ برنامه جامعي براي صادرات نداشته‌اند. علاوه بر اين حتي
زيرساخت‌هاي صادراتي هم در اين استان فراهم نيست»
وي با اشاره به
اينکه به طور کلي بيش از 80 درصد محصول مرکبات شمال را پرتقال‌هاي تامسون که کاشت
آن در کشورهاي ديگر منسوخ شده است، تشکيل مي‌دهد، ادامه مي‌دهد:« اين محصول نه در
خارج از ايران خريدار دارد، نه مي‌توان از آن براي صنايع تبديلي و آبميوه گيري
بهره برد. بنابراين معلوم نيست چرا مسئولان جهاد کشاورزي با سياست گذاري اشتباه
مردم را به کاشت اين محصول ترغيب کردند.» اين نماينده مجلس با اشاره به اينکه جهاد
کشاورزي سياست توسعه کشت برنج را با توجه به نياز کشور در دست گرفته است، مي‌گويد:«
تنها مشکل عمده در اين بخش همان کمبود آب است. لازم به ذکر است که علي‌رغم بارندگي‌هاي
خوب، اما دولت برنامه اي براي ذخيره منابع آبي ندارد و اکنون تنها 7 درصد از اين
منابع ذخيره مي‌شود، بنابراين مسير کشت برنج نيز براي کشاورزان سخت و ناهموار است.
سدهايي هم که در دستور کار هستند ممکن است تا 5 ديگر به مرحله بهره‌برداري نرسند.»
رضيان ضمن انتقاد از
اين ادعاي مسئولان جهاد کشاورزي که کشت برنج به صرفه تر از مرکبات است، ادامه مي‌دهد:«
اگر برنامه ريزي صورت مي‌گرفت نه تنها توليد مرکبات بهبود ميافت بلکه به دليل کم
بودن هزينه آب و کارگر به صرفه تر از برنج کاري هم مي‌شد. چرا که همين الان در هر
هکتار 20 تن توليد مرکبات با کيلويي هزار تومان توليد مي شود که سود حاصل از آن
چيزي حدود 20 ميليون تومان است. اما شالي
اينطور نيست و تقريبا 10 الي 15 ميليون تومان در آمد سالانه کشاورز مي‌شود.» وي مي‌گويد:«متاسفانه
جهاد کشاورزي در استان ما بازدهي خوبي ندارد و در سياست گذاري‌ها کمک حال کشاورزان
نيست.»
مسئولان برنامه‌اي
براي حمايت از باغدارن ندارند
حالا با توجه به
اينکه تغيير کشت به کشارزان توصيه مي‌شود، اين سوال پيش مي‌آيد که باغداراني که متحمل
خسارت شده‌اند و امکان شاليکاري ندارند چه مي‌شوند که رئيس سازمان جهاد کشاورزي مازندران
در اين خصوص به خبرنگار «جوان» مي‌گويد:«خسارت به باغات خيلي سنگين نبوده است و
باغداران با حذف درختان، نهال هاي ديگري را جايگزين مي کنند. براي بهبود اين
شرايط نيز جهاد کشاورزي درصدد پرداخت وام به باغداران است.» دلاور حیدرپور با
اشاره به اينکه به هرحال تعيين نوع کشت با باغداران توصيه مي‌شود، مي‌افزايد:«
توصيه ما تغيير کشت به برنج، سويا و دانه‌هاي روغني کلزا است.»
وي با اشاره به
اينکه طي سرمازدگي سال گذشته باغات قديمي و باغات کمتر از 3 سال خسارت ديده اند،
ادامه مي‌دهد:« اين باغات بايد حذف شوند و باغداران مي‌توانند با کشت نهال هاي
جديد، تا 2 سال آينده دوباره صاحب محصول شوند.» با توجه به اينکه 2 الي 3 سال زمان
مي‌برد که دوباره محصول باغات به بار بنشيند، اين سوال پيش مي‌آيد که چرا جهاد
کشاورزي استان ليستي از محصولات مقرون به صرفه و متناسب با اقليم مازندران را تهيه
نمي‌کند که کشاورزان بيش از اين براي انتخاب محصول گمراه نشوند؟
