نواحي منفصل شهري، متصل به شهر، منفصل از خدمات!

طي سالهاي اخير به دليل افزايش ميزان مهاجرت به حواشي روستاها و شهرها، نواحي منفصل شهري نيز در تقسيم بندي شهرها جا باز کرده است. نواحي که به عنوان يک منطقه از نواحي اصلي شهر تلقي مي شوند و به رغم اينکه جزو مناطق تحت نظر شهرداري محسوب مي شوند اما همچنان از خدمات و امکانات شهري بي بهره اند. کردستان و قزوين از جمله استانهايي است که بيشترين نواحي منفصل شهري را در دل خود جا داده اند. نواحي که زماني مقصد مهاجران از روستاهاي محروم و نقاط کم برخودار بود حالا به نقاط پرجمعيتي تبديل شده که زندگي را براي مهاجران سخت کرده و آنها را به مهاجرت مجدد به مراکز شهرها سوق مي دهد.

نويسنده: مريم احمدي

به استناد مفاد تبصره دو ماده سه قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا، شهرک و نحوه تعیین آن‌ها، روستاهایی که به‌موجب طرح‌های مصوب جامع و هادی، داخل حریم شهرها واقع می‌شوند، در صورت رسیدن به شرایط شهر شدن، شهر مستقل شناخته‌نشده و به‌صورت منفصل به‌عنوان یک ناحیه یا منطقه از نواحی یا مناطق اصلی شهر تلقی و اداره خواهند شد. يکي از شروط مذکور افزايش جمعيت اين مناطق است که غالبا به دليل مهاجرت روستاييان و مناطق محروم به اين نقاط ايجاد مي شود. اين مناطق به عنوان نواحي منفصل شهري (نه روستا) به عنوان بخشي از شهر و درمحدوده اختيارات شهرداري شناخته مي شود . با اين وجود هنوز پس از گذشت چندين سال از رسميت يافتن اين نوع تقسيم بندي هيچ برنامه مدوني براي خدمات رساني به نواحي منفصل انجام نشده است. عدم وجود زيرساخت هايي چون آب، برق، گاز، تلفن، مراکز اموزشي و درماني سبب شده نواحي منفصل شهري از داشتن حداقل امکانات زندگي محروم بماند و به رغم اينکه پسوند شهري را به دوش مي کشد اما از نظر خدمات شهري با روستاها برابري مي کند. علاوه بر اين

از زمان خروج اين نواحي از دسته مناطق روستايي و ايجاد تغيير و تحول در قوانين ساخت و ساز و توسعه ، ساکنان در زمينه انجام ساخت و سازها و بهسازي و مقاوم ساز يخانه هايشان نيز با مشکلات بسياري روبرو شده اند. چرا که انجام اين اقدامات در گرو کسب مجوز هاي لازم از شهرداري و سازمان هاي مربوطه است و اين ادارات هنوز هم برنامه مشخصي براي تعيين تکليف وضعيت نواحي منفصل ندارند و خود در بلاتکليفي به سر مي برند.

در حالي که از زمان اجراي قانون مربوط به نواحي منفصل شهري ، فراهم کردن زیرساخت ها، ایجاد فضای سبز، آسفالت خیابان‌ها و معابر و نظافت شهری و همچنين احداث مدرسه و مراکز اموزشي و همچنين اماکن درماني و بيمارستاني به عنوان اولويت شهرداري ها اعلام شده است اما اين اقدامات در بسياري از مناطقه از جمله شهرهاي استان کردستان که بيشترين نواحي منفصل شهري را داراست در حد حرف باقي مانده است. مشکلي که مسئولان مربوطه ان را ناشي از بي توجهي به اين نقاط در تخصيص اعتبارات و بودجه بندي شهرداري ها عنوان مي کنند. گويا هنوز هم در بودجه بندي شهرداري ها رديف مشخصي براي اين مقوله در نظر گرفته نشده است تا توازن و توسعه پايدار در تمامي نقاط شهر قابل رؤيت باشد.

واضح است تعلل در رسيدگي به وضعيت زندگي ساکنان نواحي منفصل شهري تکرار تراژدي معضلاتاجتماعي ، فرهنگي و اقتصادي در حاشيه شهرها را رقم مي زند و نقاطي که زمان مامن مهارجران براي دست يافتن به شرايط زندگي بهتربود با انبوه جمعيت و در سايه نبود امکانات، به تهديدي براي مراکز شهرها تبديل شود!