نويسنده: مريم احمدي
چندي پيش در پي وقوع اتش سوزي در بازار زرگرهاي کرمانشاه مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی بافت فرسوده کرمانشاه از شناسايي 23 مرکز تجاري ناايمن در اين شهر خبر داد و اعلام کرد براي جلوگيري از وقوع حادثه بايد 2 مرکزی که خطر نسبی متوسط دارند مقاوم سازي و مابقي تخريب و نوسازي شوند!
بنا به گفته علیرضا وزیری از این 23 مرکز تجاری 15 مرکز با خطر نسبی خیلی زیاد، شش مرکز در خطر نسبی زیاد و دو مرکز در خطر نسبی متوسط و سایر مراکز قطعا نیازمند تخریب و نوسازی هستند.اگرچه اين رقم به تنهايي مي تواند براي يک شهر نگران کننده باشد اما اين تنها بخشي از مشکلات مربوط به ناايمني ساختمان ها در کرمانشاه است. طبق گزارشات کارشناسان بيش از هزار و 200 هکتار بافت فرسوده در اين شهر وجود دارد که در برابر بلایای طبیعی و حوادث ناگهانی مشابهی همچون مجتمع پلاسکو، شکننده است و در طي چندين سال اخير براي مقابله با اين بحران خفته و بهسازي و مقاوم سازي اين مناطق پرخطر جز اعلام هشدار و اخطار تاکنون اقدام مناسبي انجام نشده است.
تجاري و غيرتجاري در خطرند!
اگرچه در حال حاضر به دليل بروز حوادث پي در پي در مراکز تجاري توجه به ايمن سازي اين ساختمان ها بيشتر مورد توجه قرار گرفته است اما بافت هاي مسکوني اين شهر نيز تا حدي اسيب پذير است که کوچکترين اتفاق و حادثه اي از جمله زلزله و اتش سوزي مي تواند فاجعه انساني بزرگي ايجاد کند.
عضو شورای شهر کرمانشاه با تاييد اين موضوع مي گويد: هرچند در کرمانشاه ساختمان قدیمی چند طبقه آنچنانی مانند "پلاسکو" نداریم، اما بافتهای فرسوده بسیاری داریم که حتی راه دسترسی نیروهای امدادی هم در صورت بروز حادثه در آنها وجود ندارد و آتش سوزی، زلزله و هر نوع بلای دیگر میتواند به راحتی خسارات جانی و مالی بسیاری در این مناطق برجای بگذارد.
بنابه گفته خسرو زرافشانی از سالها پيش شناسايي و بلوک بندي بافت هاي فرسوده شهرانجام و مصوبه ان ابلاغ شده است اما تا به امروز هيچ اقدام عملي در اين خصوص صورت نگرفته است.
گويا در سالهای 78 و 79 نیز مبلغ 20 میلیون دلار وام از بانک جهانی جهت احیای بافتهای فرسوده شهر کرمانشاه دريافت شده که همه اين مبلغ توسط مدیران ارشد وقت استان و برخلاف نظر شورای شهر در طرح تعریض خیابان مدرس هزینه شده است و حالا مصوبه بازسازي بافت فرسوده و ساختمان هاي غيرمقاوم بدون اعتبار مانده است!
علاوه بر اين چند سال پيش مقرر شده بود در قوانين ساخت وساز نيز تغييراتي از جمله ممنوعيت احداث ساختمان هاي بيش از 3 طبقه با بدنه فلزي در تمام نقاط کرمانشاه اعمال شود.
چرا که طبق نظر کارشناسان و بررسي تجارب گذشته در دوران جنگ تحميلي چنانچه بدنه ساختمانهای چند طبقه و آپارتمانی از بتن باشد، در صورت وقوع زلزله و آتش سوزی و وقایع این چنینی تنها 10تا 15درصد خسارت دیده و تلفات جانی آنچنانی ندارند. این درحالیست که ساختمانهای چند طبقه فلزی در شرايط خطر به کلي تخريب شده و بیشترین خسارت و آمار تلفات را خواهند داشت!
با اين وجود چندين سال است که بافت فرسوده خطرناک کرمانشاه دست نخورده باقي مانده است و حالا ساختمان هاي تجاري ناايمن هم به دغدغه هاي و نگراني ها افزوده است. وضعيتي که طبق تجربه هاي تلخ اخير اعلام هشدار و اخطار نمي تواند درماني براي ان باشد!
اگرچه بحث شناسايي نقاط پرخطر درپيشگيري از بروز خسارت هاي جاني و مالي در هنگام وقوع حوادث ضروري به نظر مي رسد اما اين قدم بدون برنامه ريزي براي اقدامات عملي هيچ نقش پيشگيرانه اي نخواهد داشت. با توجه به شرايط بحراني موجود انتظار مي رود مسئولان شهري به ويژه شهرداری، وزارت راه و نظام مهندسی به عنوان سه ضلع ایمن سازی سازهها جداي از اظهار نظرهاي شفاهي عملا پاي کار بيايند