نویسنده: سید عبدالله متولیان
برخلاف نظامهاي غير الهي و اومانيستي كه مسئوليتها وسيلهاي براي تكاثر ثروت و تأمين تمنيات فردي و گروهي است، در راهبرد نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران (بر مبناي رسالت قانون اساسي منبعث از تفكر ديني و اسلام انقلابي)، مسئوليتها امانتي الهي و وسيلهاي براي اداي دين و كسب رضايت خداوند از طريق تشنگي در خدمت خالصانه به بندگان خدا بوده و تحقق اين هدف متعالي وجود شرايط، صفات و معيارهايي اخلاقي و پسنديده است كه فقدان آنها بيترديد مسير خدمت و كسب رضايت خداوند را تحتالشعاع قرار داده و اي بسا منافع ملي را قرباني منافع فردي و حزبي كرده و موجب افزايش طمع ورزي دشمنان شده و امنيت ملي را به خطر بيندازد.
مسئوليتها در نظام اسلامي از طريق رأي مردم به نامزدهاي انتخاباتي و با تكيه بر جمهوريت به عنوان يكي از عناصر اصلي و مهم تشكيل دهنده جمهوري اسلامي اعمال ميگردد.
كسي كه در نظام جمهوري اسلامي ايران مسئوليت ميپذيرد بايد معيارهايي را در خود جستوجو كند و در صورت وجود صفات و معيارهاي اخلاق عملي، به پذيرش مسئوليت مبادرت ورزد. برخي از مهمترين صفات و معيارهاي اخلاقي (در دو حوزه سلبي و ايجابي) از اين قرار است:
۱ -قبول مسئوليت به عنوان راه و روشي عملي جهت عبادت و بندگي خدا كه آموزههاي ديني خدمت به بندگان خدا را سرآمد عبادات معرفي ميكند.
۲- داشتن تخصص، نوآوري و تجربه در امور مديريتي مورد نظر. مولاي متقيان حضرت علي عليه السلام در نامه ۵۳ و ۷۳ ميفرمايند: «آنان (مسئولان) را از ميان افراد با تجربه و با حيا برگزين.»
۳ -پايداري در برابر مشكلات همراه با جديت در كارها و پشتكار و برخورداري از«سعه صدر» به عنوان يكي از مهمترين ابزارهاي مديريتي است تا جايي كه حضرت علي عليه السلام سعه صدر را ابزار رياست ميدانند.
۴ -هماهنگ با ساير قوا؛ لازمه پيشرفت امور در كشور پرهيز رئيسجمهور از منازعات بيهوده بين قوا كه عمدتاّ ناشي از سوء تدبير و كم ظرفيتي در امور مديريتي است.
۵ -ساده زيست و داراي مشي و مرام غير اشرافي
۶- انديشيدن به آسايش مردم. كسي كه در نظام اسلامي بر مسند قدرت تكيه ميزند نبايد فريفته جاه و مقام و و ثروت دنيا شود همانطور كه امير سخن حضرت علي عليه السلام ميفرمايند «نفس او از دستش در زحمت ولي مردم در آسايشند.»
۷- برخوردار از بينش اصيل اسلام ناب و انقلابي. از نظر اسلام مديريت بايد به كسي واگذار شود كه صرف نظر از ايمان و اعتقاد به ارزشهاي مكتبي، دانش و آگاهي و بينش لازم براي مديريت كلان را داشته باشد. در همين راستا رسول اعظم(ص) ميفرمايند «كسي كه بدون بينش و آگاهي كاري را انجام دهد فسادش بيشتر از اصلاحش خواهد بود.»
۸ -پاسداري از استقلال و منافع كشور. يكي از مهمترين وظايف رئيسجمهور حفظ استقلال كشور و منافع مردم است تا كشور را از وابستگي به بيگانگان نجات دهد. نه اينكه كشور را جولانگاه و بستر چپاول ثروت ملي توسط اجناس و شركتهاي خارجي و اميال شيطاني بيگانگان كند.
۹- به دور از فرهنگ غلط رياستطلبي. كساني كه در طلب برتريجويي بر بندگان خداوند هستند، جز براي نابودي خويش و ديگران گام برنميدارند. امام صادق عليه السلام هلاكت را ثمره و ميوه تلخ رياست طلبي دانسته و امام باقر عليه السلام نيز در اين باره ميفرمايند: «مالدوستي و جاهطلبي به دين مؤمن زودتر خسارت ميزند تا حمله دو گرگ درنده به يك رمه بيشبان كه يكي جلوي رمه حمله آورد و ديگري از عقب آن.» در همين راستا معمار جمهوري اسلامي ايران حضرت امام خميني(ره) در مذمت خوي شيطاني كاخ نشيني و اشرافيگري سخن گفته و آن را يكي از اين تهديدات جدي براي تخريب باورها و اعتقادات مردم ميدانند. سخنان حضرت امام پر است از هشدار نسبت به آن. براي جلوگيري از گسترش خوي اشرافيگري در ميان مسئولان، ضروري است كه همواره آن سخنان بازخواني شود تا يادمان نرود بلاي اشرافيت و كاخنشيني چه تهديداتي را متوجه اين ملت و كشور ميكند. در خاتمه اين بحث برخي از فرمايشهاي آن عزيز سفركرده را مرور ميكنيم: «آن روزي كه دولت ما توجه به كاخ پيدا كرد، آن روز است كه بايد ما فاتحه دولت و ملت را بخوانيم. آن روزي كه رئيسجمهور ما خداي نخواسته، از آن خوي كوخنشيني بيرون برود و به كاخنشيني توجه بكند، آن روز است كه انحطاط براي خود و براي كساني كه با او تماس دارند پيدا ميشود.»
«دولتها بفهمند كه قدرت به اين نيست كه ظرف طلا باشد و ظرف نقره باشد، قدرت به اين نيست كه پردههاي كذا باشد، بزرگي و عظمت به اين نيست كه پردههاي كذا و مبلهاي كذا باشد از مال اين ملت ضعيف!، خود ملت توي اين غارها زندگي بكنند و شما در كاخهاي دادگستري و در كاخهاي نخستوزيري؟! تعديل كنيد خودتان را؛ اگر از خودتان شروع نكنيد نميتوانيد اصلاح كنيد. » انتخابات روشي است كه ملت از مسير آن ميتوانند با انتخاب افراد صالح، شجاع، كارآمد، ساده زيست، متعهد، با برنامه و داراي خو و خصلت جهادي و انقلابي به تحقق اهداف عالي انقلاب و اقتصاد مقاومتي و بازگشت آب رفته به جوي انقلاب و تقويت باورها و اعتقادات و ايمان و تثبيت امنيت ملي كمك كنند.