جوان آنلاين: مبارزه با فقر در کشورهای توسعه یافته گاهی به معنای ارتقای
زندگی ثروتمندان است در حالی که مبارزه درست با این پدیده باید ارتقای کلی جامعه
را دربر داشته باشد.
" فقیران گرسنه اند
و گرسنگی آنها را در فقر نگه میدارد"؛ اي یکی از شعارهای
سازمان جهانی غذاست که نشان دهنده شیوع فقر وگرسنگی در جهان است. ایدز، سل،
مالاریا، ابولا و بیماریهایی از این دست هیچ کدام به اندازه گرسنگی قربانی نگرفته
است. از 7 ميليارد جمعیت دنیا، 805 ملیون نفر گرسنه اند. به عبارت دیگر از هر 8
نفر 1 نفر غذای کافی برای خوردن ندارد. زنان و کودکان بیشترین قربانیان فقر در
جهان هستند.
هرچند آمارهای به دست آمده نشان دهنده آن است که فقر در
بعضی نقاط دنیا فراگیرتر است اما این مسآله باعث نمی شود که فقر را تنها مساله‌ای
منطقه ای بدانیم. گزارشهای جهانی نشان دهنده شیوع فقر حتی در ثروتمندترین کشورهای
دنیاست. از عربستان سعودی گرفته که 25% جمعیت آن زیر خط فقر زندگی می کنند تا
سوییس که از هر 7 نفر در آن 1 نفر در آستانه فقر قرار دارد. بقیه کشورهای پیشرفته
نیز از این قاعده مستثنا نیستند.
سرشماری سال 2011 در آمریکا نشان داد حدود 46 میلیون نفر در
این کشور در فقر زندگی می کنند که زير خط فقر هستند. از این
میان 15درصد آن را جوانان و 21 درصد آن را کودکان تشکیل می دهند.
بنابراین بسیاری از مردم در این کشورها به معنای واقعی فقر را تجربه می کنند هر
چند ممکن است معنای متفاوتی از محرومیت را در ذهن داشته باشند. سازمان ملل فقر را
محدودیت انتخابها و فرصتها و تجاوز به کرامت انسانی به معنای فقدان ظرفیت برای
حضور موثر در جامعه تعریف می کند. هر چند کشورهای پیشرفته این نوع فقر را تجربه می
کنند اما محرومیت از نیازهای ابتدایی زندگی نیز تجربه ای است که بسیاری از این
کشورها با مواجه بودند.
در سال 2012 یونیسف نتایج پژوهشی را بیان کرد که بسیار قابل
تأمل بود. این پژوهش به دنبال بررسی فقر در میان کودکان کشورهای پیشرفته بود با
این معیار که کودکان چقدر به طور ثابت به غذای تازه و کفشهایی که مناسب پای آنها
باشد دسترسی دارند. اینها نشانه های ناامید کننده ای برای کشورهای پیشرفته بود.
آمریکا بالاتر از رومانی دومین کشور از آخر قرار گرفت. در زمان اعلام این گزارش
بسیاری معتقد بودند ثروت آمریکا توانایی سیر کردن تمام مردم این کشور را دارد .
در این زمان منتقدین بسیاری به تحلیل نتایج این پژوهش
پرداختند. آنها معتقد بودند اگر کشوری همانند آمریکا این توانایی را دارد که ادعا
کند هیچ کس در این کشور گرسنه نمی‌ماند یا دچار سوء تغذیه نيست، چرا برای محقق
کردن آن اقدامی نمی کند؟ آیا از انجام آن ناتوان است یا رغبتی برای انجامش ندارد؟ این
سوالی است که آنها باید مسئولیت پاسخ به آن را بپذیرند. این مسأله نه فقط برای
کشورهای توسعه یافته که برای کشورهای در حال توسعه نیز حایز اهمیت است چرا که
اقتصادهای نوظهوری مانند برزیل و هند الگوی توسعه ای را دنبال می کنند که فقیران
را پشت سر خود قرار می دهند.
از فاکتورهای قابل توجهی که مقابله با فقر در کشورهای توسعه
یافته را با شکست مواجه کرده است مسیری است که گفتمان فقر در آن قرار گرفته است. فقرا
داغ ننگ می خورند و برای وضعیت خود مقصر شناخته می شوند گویی که این مسیری است که
آنها انتخاب کرده اند. در این گفتمان آنها تنبل و بی مسئولیت هستند و به این دلیل با
برچسب فقیر شناخته می شوند. در انگستان نیز وضعیت به همین ترتیب است با این تفاوت
که فقر در شکل پنهان تری خود را نشان می دهد. مردمی که به درآمد نیاز دارند کار می
کنند اما درآمد کافی دریافت نمی کنند. در اینجا نیز گفتمان در مورد ثروتمندانی است
که مانند یک شبح در عرصه اقتصادی حاضرند. آنها در حالی فعالانه از کار اجتناب می کنند
که مردمی که به سختی برای آنها کار می کنند همچنان فقیر می مانند و اشباح اقتصادی
آنها را تلکه میکنند.
این روایت را جین مایر، یکی از منتقدان اقتصادی انگستان
مطرح می کند که چگونه ثروتمندان آگاهانه و عامدانه برای حفاظت از منافع خود افراد
فقیر را دیو صفت توصیف می کنند. آنها از فقرا استفاده می کنند تا خشم مردم را از
خود منحرف کنند. به عبارت دیگر آنها از نارضایتی طبقه متوسط که طی سالهای اخیر به
لحاظ اقتصادی در مضیقه قرار گرفته است استفاده میکند تا ناخشنودی آنها را به طبقات
زیر دست خود یعنی فقرا منتقل کند.
مبارزه با فقر در کشورهای توسعه یافته گاهی به معنای ارتقای
زندگی ثروتمندان است در حالی که مبارزه درست با این پدیده باید ارتقای کلی جامعه
را دربر داشته باشد. شکاف بزرگ بین فقیر و غنی در جوامع منجر به وجود جامعه ای
ناسالم و غمگین می گردد که سرشار از مشکلات اجتماعی است. کاهش امید به زندگی،
افزایش معتادان، مشکلات روحی، خشونت و کاهش سطح سلامتی از عواقب همین شکاف و به
دنبال آن تشدید مشکل فقر در جوامع است.
هیچ کس دوست ندارد در جامعه ای زندگی کند دوش مسکینان بی
خانمان پله ای برای ثروتمندان فرصت طلب باشد. نادیده گرفتن کرامت و حقوق انسانها
برای مشارکت در جامعه نه تنها به جامعه ضربه میزند بلکه برای هیچ کس چه ثروتمند و
چه فقیر در دراز مدت سودمند نخواهد بود.
آمار ايران را هم بدهيد... 
