آيا استيضاح وزير علوم سياسي و جناحي است؟

تفاوت نگاه به «علوم انساني» عامل اصلي استيضاح

جوان آنلاين: تجديدنظرطلبان بيش از هر چيز به دنبال آن هستند كه طرح استيضاح وزير علوم را جناحي، سياسي و حتي در تقابل با دولت معرفي كنند. اين طيف بر اين اعتقاد هستند كه مخالفان وزير علوم همان مخالفان دولت هستند كه اكنون از دريچه دانشگاه در حال فشار آوردن بر دولت هستند. بر همين اساس مي گويند كه حتي اگر استيضاح وزير علوم راي بياورد، رويه دولت در حوزه دانشگاه تغيير نمي كند بنابراين وزيري معرفي خواهد شد كه بار ديگر همين رويه را دنبال مي كند.

تجديدنظرطلبان در استدلال هاي خود نه تنها طرح استيضاح را جناحي و سياسي قلمداد مي كنند بلكه در برخي موارد آن را در حد تمايلات شخصي و منفعت طلبانه تقليل مي دهند. حال آيا واقعا اين مسئله، دليل استيضاح است؟ در اين باره مي توان به استدلال هاي استيضاح كنندگان و حاميان آن نگاه شود.

با نيم نگاهي به اين مسئله اين نتيجه به دست مي آيد كه دليل و عامل استيضاح «تفاوت در نگاه به علوم انساني» است كه در طول سال هاي پس از انقلاب همواره دغدغه اصلي بوده است. مسئله مهم اين است كه نوع نگاه تجديدنظرطلبان به دانشگاه و بخصوص علوم انساني همواره «غربگرايانه» بوده است. مي توان گفت كه همه دغدغه اين طيف آن است كه انديشه هاي غربي بنيادن اصلي علم در دانشگاه را تشكيل دهد تا مسير انديشه در ايران به آن سمت گرايش پيدا كند. مسئله بنيادي كه البته تاكنون نيز همين گونه بوده است به اين دليل كه علوم انساني در دانشگاه ها در بسياري از موارد در سيطره انديشه هاي غربگرايانه بوده است.

طبيعي است كه چنين محيطي چه انديشه هايي را تربيت مي كند. در حالي كه انقلاب اسلامي ايران از ابتدا با نگاه عميق به مسئله فرهنگي با مباني اسلامي،‌ به راهي متفاوت از انديشه هاي غربي مي انديشيده است. اين موضوع همان تفاوت اصلي بين تجديدنظرطلبان و اصولگراياني است كه دغدغه دانش اسلامي دارند.

حاميان استيضاح وزير علوم بر اين اعتقاد هستند كه وزارت كنوني بيش از گذشته به دنبال تعميق يابي انديشه هاي غربي در حوزه هاي علوم انساني در دانشگاه ها است. احساس چنين خطري باعث شده تا به هر شكل ممكن اجازه داده نشود اين روند ادامه پيدا كند. اين مسئله جداي از آن است كه در حال حاضر نظر دولت يا طيف هايي از مجلس چيست. به اين دليل كه دغدغه اصلي آنها مخالفت يا موافقت با دولت و برنامه هايش نيست بلكه مسئله اصلي بازگرداندن علوم انساني به همان ريل اصلي است كه انقلاب و جمهوري اسلامي اسلامي از ابتدا به آن مي انديشيده است.

در اين باره بهتر است نگاهي هر چند كوتاه به نظرات و بيانات بنيانگذار كبير انقلاب در زمينه دانشگاه و علوم انساني داشته باشيم تا زاويه ها بهتر ديده شود:

در آثار امام خميني (ره) حدود 10 هزار بار از واژه علم و واژه هاي هم خانواده با آن آمده است كه نشان از اهميت اين مسئله در انديشه هاي ايشان است. بنيانگذار انقلاب در زمينه تدوين علوم انساني دانشگاه ها اينگونه فرموده اند: «تمام علوم چه علوم طبیعی باشد و چه علوم غیرطبیعی باشد، آنکه اسلام می خواهد، آن مقصدی که اسلام دارد این است که تمام اینها مهار بشود به علوم الهی و به توحید بازگردد» (صحيفه نور، ج 5، ص 33)

امام خميني (ره) همچنين درباره نقش دانشجويان در زمينه امانتي به نام انقلاب اسلامي و تاكيد بر ارزش هاي اجتماعي بر اساس مباني اسلامي مي فرمايند: «و اکنون ای جوانان عزیز و ای دانشجویان و دانشمندان و ای امید امروز و فرداهای امت و اسلام، امانت بزرگ استقلال و آزادی که از دام دو قطب شرق و غرب، با مجاهدت و فداکاری ملت عظیم‌الشأن ایران به دست آمده است، به شما عزیزان سپرده شده و مسئولیت بزرگی به عهدة همه گذاشته است. همة ملت و خصوص دانشجویان مسلمان که رهبران آینده هستند، مسئول نگهبانی از این امانت بزرگ الهی می‌باشند.» ج 15 صحیفه امام، ص 347

«معني اسلامي شدن دانشگاه اين است که استقلال پيدا کند و خودش را از غرب جدا کند و خودش را از وابستگي به شرق جدا کند و يک مملکت مستقل، يک دانشگاه مستقل، يک فرهنگ مستقل داشته باشيم. عزيزان من! ما از حصر اقتصادي نمي ترسيم، ما از دخالت نظامي نمي ترسيم آن چيزي که ما را مي ترساند وابستگي فرهنگي است. ما از دانشگاه استعماري مي ترسيم، ما از دانشگاهي مي ترسيم که جوان هاي ما را آنطور تربيت کنند که خدمت غرب بکنند، ما از دانشگاهي مي ترسيم که آنطور جوان هاي ما را تربيت کنند که خدمت به کمونيسم کنند» (وصيت نامه سياسي الهي حضرت امام (س) صحيفه نور جلد 21 ص 194)

بنيانگذار انقلاب اسلامي ايران در زمينه اساتيد و دانشجويان دانشگاه نيز مي فرمايند: «معلميني که در مدارس ما، اساتيدي که در دانشگاه هاي ما هستند بسياري از آنها در خدمت غربند، جوان هاي ما را شستشوي مغزي مي دهند. جوان هاي ما را تربيت فاسد مي کنند.ما نمي خواهيم بگوئيم ما علوم جديده را نمي خواهيم، ما نمي خواهيم بگوئيم که علوم دو قسم است که بعضي مناقشه مي کنند عمدا يا از روي جهالت، ما مي خواهيم بگوئيم دانشگاه هاي ما اخلاق اسلامي ندارند، دانشگاه ما تربيت اسلامي ندارد.اگر دانشگاه هاي ما تربيت اسلامي و اخلاق اسلامي داشت، ميدان زد و خورد عقايدي که مضر به حال اين مملکت است نمي شد.اگر اخلاق اسلامي در اين دانشگاه ها بود اين زد و خوردهائي که براي ما بسيار سنگين است، تحقق پيدا نمي کرد .اينها براي اين است که اسلام را نمي دانند و تربيت اسلامي ندارند». (وصيت نامه سياسي الهي حضرت امام (س) صحيفه نور جلد 21 ص 194)

و «شما دانشجويان عزيز خودتان در صدد باشيد که از غربزدگي بيرون بيائيد و گمشده خود را پيدا کنيد.شرق، فرهنگ اصيل خود را گم کرده است و شما که مي خواهيد مستقل و آزاد باشيد بايد مقاومت کنيد و بايد همه قشرها بناي اين را بگذارند که خودشان باشند.»( وصيت نامه سياسي الهي حضرت امام (س) صحيفه نور جلد 21 ص 192)

امام خميني (ره) همچنين درباره تسلط علوم غربي بر دانشگاه ها در دوران پيش از انقلاب اسلامي مي فرمايند: «بايد گفت که دانشگاه هاي ما به دست يک مشت غربزده خود باخته، يا مزدور اداره مي شد و دانشمندان متعهد در اقليت بودند و قدرت را از آنان سلب کرده بودند و آن دسته اکثريت غربزده جوانان را عاشق غرب مي کردند و فوج فوج به خارج مي فرستادند و در خارج دست استعمار کار خود را مي کرد و جوانان را در حدي که مطلوب استعمارگران بود نگه مي داشتند و با افکار غربي و غير اسلامي و غير ملي به کشور باز مي گرداندند و اين فاجعه قرن اخير براي ممالک اسلامي و اشباه آنها بود و حديث مفصل را از اين مجمل بايد خواند» (پيام امام خميني به زائران بيت الله الحرام به مناسبت عيد سعيد قربان صحيفه نور جلد 18 ص 89 تاريخ: 12/6/ 62)