ماهیت غیرمذهبی بحران اوکراین، درگیر تنش‌های مذهبی

مسيحيت در بحران اوكراين چه جايگاهي دارد؟

جوان آنلاين: اوکراین دارای یک دورنمای مذهبی پیچیده است که میتوان نمادهای کلیدی آن را به شرح زیر تقسیم بندی نمود :

- کلیسای ارتدکسی که از سوی روسیه حمایت می شود،

- کلیسای ارتدکس جدایی طلبی که تحت نظر مرکز اوکراین ، یعنی کی اف "Kiev " است.

- جنبش محلی ارتدکس

- کلیساهای کاتولیک یونانی که با کلیسای رم در ارتباط می باشند.

کلیسای تحت حمایت مسکو در سراسر اوکراین بسط یافته اما بیشترین قدرت و تمرکزش در شرق این کشور است که روسی زبان هستند. در حالی که کلیساهای محلی ارتدکس و نیز کلیساهای کاتولیک یونانی بیشتر در مرکز وغرب اوکراین متمرکزند. یعنی جایی که زبان اوکراینی و احساسات ملی قوی است. دقیقا همین دو مورد یعنی کلیسای ارتدکس جدایی طلب و جنبش محلی ارتدکس، از سوی مسکو تفرقه انداز تلقی می شوند.

رئیس بخش روابط خارجی کلیسای روسی، هیلاریون Hilarion))، چنین معتقد است که سایر کلیساها به وضوح پشت دولت مرکزی اوکراین هستند. وی اینگونه ادعا می‌کند که کلیسای او برخلاف سایرین، بی طرفی خود را حفظ کرده و همواره به دنبال وساطت در حل بحران بوده اما شک دارد که دیگران او را بی طرف بدانند.

هیلاریون معتقد است که بحران اخیر، ماهیت مذهبی نداشته اما گره خوردن وضعیت با جوامع متفاوت مذهبی، بر اختلاف و جدایی درون ملت اوکراین تاثیرگذار بوده است.

در واقع آنچه که این روزها مشاهده می شود جهت گیری های سیاسی کلیساها در اوکراین است و این متعاقبا در تحریک جنبشهای مردمی در دو جبهه ی موافق و مخالف دولت مرکزی نقش به سزایی ایفا میکند.

اما جهت گیری های متفاوت کلیساها تنها در حد تنش افزایی است و عامل اصلی افراط گری‌های ناسیونالیستی نمی باشد. ریشه‌ی این اختلافات در اصل به تاریخ اوکراین باز می‌گردد.

ولادیمیر گلستین " Vladimir Golstein " استاد مطالعات اسلاو در دانشگاه براون آمریکا که اصالت روسی دارد، تاریخ را این‌چنین روایت می‌کند که غرب اوکراین که اکنون زبان اوکراینی و احساسات ملی گرایی در آن پرقدرت است و نیز کلیسای ارتدکس جدایی طلب و جنبش ارتدکس در آن نواحی فعال می باشند، برای قرنها تحت فرهنگ، مذهب و کنترل سیاسی امپراطوری اتریش-مجارستان و نیز لهستان بوده و تنها در دوره ی استالین به روسیه ملحق شد.

نفرت از اشغال شوروی باعث شد که «ملی گرایان غرب اوکراین» استالین را حتی تبهکار تر از هیتلر تصور کنند و تلاش کردند تا سرزمین‌های خود را از هر گروه قومی دیگری حتی «لهستانی» ها و «یهودی‌ها» رها سازند.

آن خصومت دیرینه نسبت به روس ها هنوز نیز در «غرب اوکراین» پابرجاست و در طی بیست سال گذشته، «ناسیونالیسم غرب اوکراین» به مثابه جایگزینی برای «ایدئولوژی شوروی سابق»، انتخاب شده است و تنش‌های مذهبی از سوی کلیساها که این روزها زیاد می شنویم، تنها نقش تشدید کننده ی حرارت همان ناسیونالیسم تاریخی در بین مردم را دارد.