عروج ملکوتی آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ مجتبی تهرانی همانند زندگی ایشان پر‌حکمت و درس‌آموز بود. از جمله حضور بی‌نظیر و متفاوت مردم در مراسم تشییع و تدفین ایشان این سوال را پدید آورد که رمز و راز دلدادگی مردم به این مرجع عالیقدر دینی چیست؟ در دراين باره لحظاتي باحضرت آیت‌الله محمدامامی کاشانی ،امام جمعه موقت تهران نشستیم که ما حصل آن درپي مي آيد.
به نظر شما دلیل محبوبیت مرحوم آیت‌الله مجتبی تهرانی چه بود و ارزیابی شما از شخصیت ایشان چیست؟
به نظر بنده دلیل اینکه ایشان محبوب‌القلوب شد و در دل‌ها جای گرفت و به عنوان معلم و مربی برجسته اخلاق به حساب می‌آمد، این بود که ایشان در راه ائمه اطهار بود و هر کسی که در این راه قدم بگذارد چه از نظر گفتار و چه از لحاظ رفتار و کردار بر آنچه که می‌گوید عمل کند عاقبت به خیر می‌شود، همانطور که در مراسم تشییع پیکر ایشان ملاحظه فرمودید که مردم چه کردند. راه ائمه جاذبه‌ای دارد وصف‌نشدنی، جذب می‌کند، دل‌ها را جذب می‌کند، مردم را جذب می‌کند، شخصیت ایشان به این گونه بود. ائمه با همه مردم خصوصی بودند و با هر انسانی با زبان خودش سخن می‌گفتند. ایشان هم با هر کسی خصوصی صحبت می‌کرد و درد‌دل مردم را گوش می‌داد. خود همین موضوع رمز و راز تسخیر قلوب مردم است. مردم فطرت پاک دارند و جذب می‌شوند به سمت کسانی که در راه ائمه باشند و با اینکه ایشان در مقام شهرت‌طلبی نبود و در گمنامی به سر می‌برد و بدون اینکه خودش توجه داشته باشد چون در راه ائمه قدم گذاشته بود درخشید. ایشان نه تنها مربی اخلاق بود و سخنانش خیلی جاذبه داشت بلکه مهمتر از گفتارش، کردارش بود. به طوری که همان گفتار در رفتار و کردارش با خلق‌الله متجلی و متبلور می‌شد. البته باید عرض کنم که این‌ها از هر کسی ساخته نیست و مسئولیت بسیار سنگینی است. مسئولیت هدایت و برخورد با مردم خیلی ظرافت می‌خواهد و نیاز به تحمل مشقت دارد.
آیا می‌توان گفت سیره زندگی مرحوم آیت‌الله تهرانی متاثر از رفتار و کردار امام خمینی(ره) بود؟
بله، این رفتار و گفتار و کردار هم چه بسا از خود امام(ره) سرچشمه گرفته بود. امام نه تنها درس اخلاق می‌داد که دروغ نگوئید و غیبت نکنید بلکه عامل به سخنانش نیز بود و این معروف است که امام در هر جمعی که بود به محض اینکه کلمه‌ای غیبت می‌شنید، اخم‌های ایشان در‌هم می‌رفت، ناراحت می‌شد و مجلس را ترک می‌کرد و چه بسا که همنشینان امام می‌فهمیدند که اینجا دیگر خط قرمز است. این ویژگی انعکاس پیدا کرده بود در اخلاق و رفتار مرحوم آیت‌الله تهرانی. مرحوم تهرانی از شاگردان خاص حضرت امام بود و از بدو نهضت امام(ره) در کنار ایشان حضور داشت و از خواص شاگردان ایشان بود که در امور نهضت و همچنین در عرصه علمی حضور و نقش داشت و فعال بود. از همان سال‌های 40 و 41 که رسما نهضت حضرت امام(ره) آغاز شد، ایشان در کنار دست امام(ره) و در برنامه‌ها و برقراری ارتباط، پشتیبان آرمان‌ها و نهضت ایشان بود.
از فعالیت‌های ایشان در راه مبارزه با طاغوت و پیروزی انقلاب اسلامی بگویید؟
خدمات مرحوم آقا شیخ مجتبی تهرانی در پیروزی انقلاب خدمات زیربنائی بود، ایشان نیروی انقلابی، مجاهد، موحد و شیعه می‌ساخت. این کار از همه چیز مهمتر است. اگر چنانچه به مسئولیتی در نظام می‌پرداخت و این کار را رها می‌کرد، شاید همه کار‌ها نقش بر آب می‌شد. ایشان تربیت نفوس می‌کرد. مدیر تربیت می‌کرد. اگر تربیت نفوس شود، مسئولین هم تربیت می‌شوند و مملکت آباد می‌شود و جرم و جنایت به حداقل می‌رسد. ایشان می‌دانست که از کجا باید شروع کند و لذا هیچ مسئولیت اجرائی را تقبل نکرد و به همین ترتیب نیروی انقلابی کفایت کرد و می‌دانست که ریشه اصلاحات از همین جا شروع می‌شود. وقتی شما این پیروزی انقلاب را به وجود می‌آورید، حالا باید این پیروزی ابقاء شود و دوام و استمرار پیدا کند و اگر تداوم نداشته باشد و دچار انحرافات و سوء‌مدیریت شود تمام زحمات امام(ره) و مردم به هدر می‌رود. در همین راستا ایشان متوجه شده بود که بقاء و استمرار این نظام بستگی به تربیت نفوس دارد.
تاثیر جلسات هفتگی مرحوم حاج مجتبی تهرانی بر روی ترویج و گسترش فرهنگ دینی و اخلاقی مردم تهران چه بوده است؟
هدایت مردم به سمت خدا، دستگیری مستضعفین فکری و گسترش اخلاق در جامعه از تاثیرات جلسه‌های ایشان بود. افزون بر 30 سال جلسات مباحث اخلاقی‌شان تعطیل نشد و به هیچ عنوان اجازه نمی‌داد تا خلاء در این کلاس‌ها پیش آید. و برنامه‌های دیگر زندگی و دروسشان را با محوریت این جلسات تربیتی که هزاران جوان دانشگاهی و طلبه و طبقات فرهنگی به مجلس ایشان مشرف می‌شدند، تنظیم می‌کرد.
چه توصیفی از ارتحال این عالم ربانی دارید؟
حاج‌آقا مجتبی رفت ولی خدا هست، هدایت ائمه طاهرین هست و خداوند رحمان و رحیم جای ایشان را پر می‌کند. انشاء‌الله همه مردم، شاگردان ایشان، فضلای قم همه در راه ائمه باشند. این راه این جاذبه را دارد که انسان بدرخشد و دستگیری کند از گمراهان و کساانی که منحرفند و این راه باید همیشه باز باشد.
جمله‌ای که از ایشان همیشه در ذهن من باقی مانده این است که مرحوم تهرانی با همه افتخارات و عزتی که نزد خدا و مردم پیدا کرده بود، می‌گفت: من افتخارم این است که نوحه‌خوان امام حسین(ع) باشم.
