يك روز بعد از توافق روسيه با امريكا بر سر سلاحهاي شيميايي سوريه، سازمان ملل متحد به طور رسمي با درخواست سوريه براي پيوستن به كنوانسيون منع سلاح شيميايي موافقت كرد و دمشق رسماً عضو كنوانسيون شد، اما دولت اوباما گارد تهاجمي خود را حفظ كرده و به دولت سوريه هشدار داد كه عدم پايبندي سوريه به تعهدات ميتواند حمله نظامي امريكا را در پي داشته باشد. پنتاگون هم اعلام كرد كه هيچ تغييري در آرايش نيروهاي نظامي امريكايي در منطقه ايجاد نشده است. بشار اسد رئيسجمهور سوريه در گفتوگويي نارضايتي خود را از توافق انجام شده پنهان نكرد: «اگر اين طرح را روسيه ارائه نكرده بود، بسيار سخت بود كه با چنين طرحي موافقت كنيم.»
به گزارش جوان، توافق شش بندي سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه با جان كري همتاي امريكايياش با استقبال باراك اوباما رئيسجمهور امريكا و شركاي اروپايي آن از جمله فرانسه و انگليس روبهرو شد. دولت سوريه بعد از يك سكوت نزديك به 24 ساعته، در يك گفت و گوي تلويزيوني (و نه بيانيه رسمي) با شبكه راشا- 24، توافق را پذيرفت. اسد گفت: «عاملي كه ما را به موافقت با اين طرح سوق داد كه مهمترين عامل به شمار ميآيد، اين بود كه طرح را روسيه ارائه كرد. اگر اين طرح را روسيه ارائه نكرده بود، بسيار سخت بود كه با چنين طرحي موافقت كنيم. ميان مسكو و دمشق روابطي عميق و مستحكم وجود دارد كه در طول دو سال و نيم بحران سوريه اين روابط بهمراتب عميقتر و مستحكمتر شده است». رئيس جمهور سوريه در عين حال تأكيد كرد كه يك دليل ديگر پذيرش توافق كري با لاوروف، جلوگيري از جنگي بود كه به گفته او «ممكن است، براي دههها طول بكشد و نسلهاي آينده را در برگيرد.» اسد در عين پذيرش اجراي مرحله به مرحله اين توافق، هشدار داد: « بايد براي همه روشن و آشكار باشد كه اين اقدامات فقط يكطرفه انجام نخواهد شد، بلكه دوجانبه است. در درجه اول و پيش از هرچيز بر عقبنشيني امريكا از سياستهاي خصمانهاش در قبال سوريه و پذيرش طرح روسيه، تكيه ميكند، هنگامي كه ببينيم امريكا در اقدامات خود صادق است و در راه برقراري ثبات و استقرار در منطقه گام برميدارد و تهديد سوريه و حتي ارسال سلاح به گروههاي مسلح را متوقف كرده است، در آن صورت اين طرح ميتواند وارد مرحله نهايي اجرايي خود شود.» وي همچنين بر لزوم متعهد كردن رژيم صهيونيستي به كنوانسيون منع سلاحهاي شيميايي تأكيد كرد و گفت: «تا زماني كه در انديشه برقراري استقرار و ثبات در خاورميانه باشيم، بايد تمام كشورها و طرفهاي حاضر در منطقه و در رأس آنها اسرائيل به اين امر متعهد و پايبند باشند، به ويژه آنكه اسرائيل داراي انواع سلاحهاي هستهاي، ميكروبي، شيميايي و سلاحهاي كشتار جمعي است.» واكنش علي حيدر وزير امور آشتي ملي سوريه به توافق روز شنبه نيز يك قدرداني سرد بود. او هم در گفتوگو با خبرگزاري ريانووستي گفت: «ما از اين توافق استقبال ميكنيم. از يك طرف اين به سوريه كمك ميكند كه از بحران خارج شود و از طرف ديگر كمك ميكند از جنگ عليه سوريه توسط كساني كه ميخواستند با ادعاي (سلاح شيميايي) آن را به راه بيندازند، اجتناب شود.»
پوشكف: اين يك پيروزي ديپلماتيك براي مسكو است
در روسيه، الكسي پوشكف رئيس كميته روابط خارجي سوريه، در گفت و گو با اينترفكس اين توافق را «يك پيروزي براي ديپلماسي روسيه» تعبير كرد، ولي در صفحه توئيتر خود هم نوشت كه نبايد فريب اين توافق را خورد، زيرا اين توافق اقدام نظامي امريكا را منتفي كرد ولي اين به معني اجتناب امريكا از تلاش براي «تغيير رژيم» در سوريه نيست. پوشكف با بيان اينكه ممكن است امريكا و روسيه بر سر تعبير از جملات اين توافق اختلاف نظر داشته باشند، نارضايتي تلويحي مسكو از مفاد آن را مخفي نكرد: «سؤال اصلي اين است كه آيا ممكن است( توافق) حل و فصل مسئله سوريه موضوع مورد اختلاف يا حتي رويارويي در تفسير امريكا و سوريه شود.» وي نوشت: «پيادهسازي تقاضاي ايالات متحده مبني بر اصرار در تحويل سلاحهاي شيميايي سوريه به ناظران بينالملل در دو يا سه هفته آينده غيرممكن به نظر ميرسد.»
اوباما: امريكا آماده حمله است اگر...
با وجود توافق روز شنبه لاوروف با همتاي امريكايياش، امريكا موضع تهاجمي خود را تغيير نداده است. در واشنگتن، باراك اوباما رئيسجمهور امريكا اين توافق را گامي مهم خواند و در عين حال هشدار داد كه عدم پايبندي سوريه به تعهدات ميتواند حمله نظامي امريكا را در پي داشته باشد. رئيسجمهوري ايالات متحده توافق امريكا با روسيه بر سر نابودي تسليحات شيميايي سوريه را «گامي مشخص و مهم» به پيش توصيف كرد. وي در عين حال گفت: « اگر ديپلماسي راه به هدف نبرد، ايالات متحده همچنان آماده اقدام است.»
سخنگوي وزارت دفاع امريكا هم اعلام كرد كه با وجود توافق مسكو- واشنگتن بر سر چارچوب اجراي طرح نظارت بينالمللي و امحاي تسليحات شيميايي سوريه، هيچ تغييري در آرايش نيروهاي نظامي امريكايي در منطقه ايجاد نشده است. ارتش امريكا در يك ماه اخير نيروهاي نظامي خود را به حالت آمادهباش درآورده و چندين ناو و ناوشكن را نيز در نزديكي سواحل سوريه در شرق مديترانه مستقر كرده است.
واكنش ايران به توافق سوريه
تهران تا عصر ديروز واكنش رسمي از جنس بيانيه به توافق روز شنبه روسيه با امريكا نشان نداد. محمد جواد ظريف وزير خارجه ايران ديروز در ملاقات با والري آموس، معاون دبير كل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه و كمكهاي اضطراري ابراز اميدواري كرد سازمان ملل متحد به همراه ديگر كشورهاي تأثيرگذار نقش مؤثر و سازنده و مستقل خود را براي پيگيري و موفقيت كامل اين تلاشهاي سياسي در راستاي حل و فصل كامل اين بحران و رفع تبعات انساني آن بر زندگي مردم در منطقه ايفا كند.