پرويز مشرف، ژنرال و رئيسجمهور سابق پاكستان، روز پنجشنبه ۱۸ آوريل و به حكم قاضي دادگاهي در اسلامآباد محكوم به بازداشت فوري شد. او به اتكاي رأي قاضي راولپندي در روز قبل مبني بر تمديد آزادي وي تا ۲۴ آوريل به دادگاه اسلامآباد رفته بود، اما برخلاف انتظارش، محكوم به بازداشت شد و اين رأي در روز جمعه مبدل به حكم بازداشت خانگي تا زمان حضور در دادگاه ويژه براي رسيدگي به اتهاماتش شد. مشرف كه روز ۲۴ مارس و بعد از نزديك به پنج سال دوري از خانه به پاكستان بازگشت و از همان ابتداي ورودش معلوم بود كه جدال سنگيني با دستگاه قضايي اين كشور پيش روي دارد، گذشته از اينكه طالبان پاكستان او را تهديد به ترور كرده بودند.
اتهامات سنگين خيانت به قانون اساسي، پرونده ترور بينظير بوتو و دست داشتن در ترور يكي از رهبران مليگراي بلوچستان پاكستان عليه او مطرح است و حتي قبل از ورودش به پاكستان گفته ميشد كه در همان ابتداي ورود دستگير و زنداني خواهد شد. اكنون، پرويز مشرف در پاكستان است و مبارزه خود را با دستگاه قضايي شروع كرده تا همانطور كه مدعي است به صورتي دموكراتيك دوباره وارد صحنه سياسي اين كشور شود، اما آيا او خواهد توانست در اين راه به توفيقي برسد و اصولا بر اساس چه برآوردي خانه آرام تبعيدي خود را ترك كرده تا خود را درگير چنين مبارزه سنگين و پيچيدهاي كند؟
اين نخستين بار نيست كه ورود مشرف به پاكستان با دردسر بوده، بلكه او سالها پيش نيز به شيوهاي دشوار به كشور خود بازگشت و البته آن بار توانست زمام قدرت را نيز به دست بگيرد. مشرف در اكتبر ۱۹۹۹ و با يك هواپيماي بازرگاني راهي پاكستان شد، اما نوازشريف، نخست وزير وقت، دستور داد تا هواپيماي او اجازه فرود نداشته باشد تا آنكه بتواند خواجهزينالدين را به جاي او رئيس سازمان اطلاعات ارتش پاكستان، ISI، كند. ژنرالهاي ارشد پاكستان در آن زمان موافق حكم نخست وزير نبودند و با بركناري او به هواپيماي مشرف كه سوختش نيز در حال اتمام بود، اجازه فرود دادند.
مشرف به محض ورود قدرت را به دست گرفت، نواز شريف را حبس خانگي و سپس به خارج از كشور تبعيد كرد و مدت كوتاهي بعد و در ۲۰ ژوئن ۲۰۰۱ به مقام رياست جمهوري رسيد. چنان كه ديده ميشود، مشرف در ۱۴ سال قبل با كمك فرماندهان ارتش و يك نوع كودتاي بدون خونريزي به قدرت رسيد، اما اين بار ديگر خبري از ارتش و فرماندهان آن نيست و اين ژنرال سابق ترجيح داده با مبارزه حقوقي و سياسي راه خود را پيش ببرد و شايد به نظر برسد كه ديگر او نميتواند همانند آن روزها عمل كند. اين وضعيت ميتواند حاكي از عدم حمايت يا حداقل بيتفاوتي فرماندهان ارتش به وضعيت مشرف باشد، اما نميتوان به سكوت آنان و به خصوص ژنرال اشفق پرويز كياني، فرمانده ارتش پاكستان، چندان اعتمادي داشت. در حال حاضر هم دولت و هم ارتش در خصوص وضعيت مشرف سكوت كردهاند و سعي دارند محتاطانه رفتار كنند، اما اين موضعگيري نميتواند دوامي داشته باشد.
بايد به ياد داشت كه ژنرال كياني در زمان حكومت مشرف فرماندهي ISI را داشت و فرماندهي ارتش را از دست همين مشرف گرفت و به غير از او، مشرف هنوز در ميان فرماندهان ارتش حامياني دارد كه حمايت آنان خود به خود موجب موفقيت او در پاكستان ميشود. علاوه بر اين، محكوميت مشرف در دادگاه نميتواند براي ژنرالهاي ارتش چندان خوشايند باشد، زيرا ارتش در اين كشور كودتاخيز و از نخستين سالهاي شكلگيري پاكستان حرف نخست را ميزده و سابقه نداشته كه دستگاه قضايي يك فرمانده ارشد ارتش را به دليل اعمال زمان حكومتش راهي زندان كند. شايد به همين دليل باشد كه دستگاه قضايي پاكستان با وجود صدور حكم بازداشت، اما جرات زنداني كردن مشرف را ندارد و به حبس خانگي وي تن داده است.
دولت پاكستان بر خلاف فرماندهان ارتش چندان علاقهاي به بازگشت مشرف به قدرت ندارد و با وجود سكوت ظاهري بيشتر ترجيح ميدهد تا براي نخستين بار هم كه شده در زندان به روي فرماندهان ارتش باز شود. آصف علي زرداري، رئيسجمهور و ديگر سياستمداران و به خصوص نواز شريف سالهاي حكومت مشرف را از ياد نبردهاند و اينكه با چه سختي فراواني توانستند او را در ۱۸ اوت ۲۰۰۸ مجبور به استعفا كنند. هر چند كه مشرف مبارزه سياسي را به روشهاي قبلي ترجيح داده، اما اين امر باعث نميشود تا خيال دولتمردان از بابت او راحت باشد، به خصوص اينكه ورود او نميتواند بدون حمايت يك كشور خارجي مثل بريتانيا نباشد. مشرف سالهاي تبعيد خودخواسته را در بريتانيا گذرانده و پيش از اين، در اين كشور قصد ورود مجدد خود به عرصه سياسي پاكستان را اعلام كرد و برنامههاي خود را براي آينده سياسي در بريتانيا كشيد كه اين نشانهها حاكي از همراهي و حمايت بريتانيا از اوست. مشرف در حال حاضر خود را تنها در برابر دستگاه قضايي ميبيند، اما روشن است كه ارتش و دولت نيز در دو سوي اين تقابل قرار گرفتهاند و با وجود سكوت ظاهري، تلاش پنهاني به نفع و عليه او انجام ميدهند. مشرف با توجه به اين تلاشهاست كه گامهاي خود را براي رسيدن به قدرت برميدارد و سنت پاكستان نشان داده گامي كه با حمايت ارتش باشد از گامهاي مورد حمايت سياستمداران محكمتر برداشته ميشوند.