محمدصادق زماني | تعداد مدعيان دروغين نظريههاي بزرگ و اختراعات عجيب و غريب رو به افزايش است. چند روز پيش، بسياري از رسانههاي داخلي يكي از تيترهاي خود را به اين خبر اختصاص دادند: «مخترع ايراني مدعي ساخت ماشين زمان شد»؛ بعد از رسانههاي داخلي، اين رسانههاي خارجي بودند كه اين خبر را بازتاب دادند البته برخيهايشان با غيرممكن دانستن آن و بعضي ديگرشان با تمسخر و طنز!
طبق اين خبر، فردي به نام «ع- ر» كه خودش را سرپرست مركز هدايت راهبردي مخترعان و مبتكران كشور معرفي كرده، در مصاحبه با يكي از خبرگزاريها مدعي شده است دستگاهي اختراع كرده كه ميتواند رخدادهاي آينده را پيشبيني كند! اين فرد ادعا كرده است كه فقط با ۵۰۰ هزار تومان، دستگاهي به اندازه يك كيس رايانه ساخته كه ميتواند آينده افراد را تا پنج يا هشت سال آينده با دقت ۹۸ درصد پيشبيني كند!
هرچند در نهايت، اين مصاحبه از روي خروجي آن خبرگزاري حذف شد، اما كار از كار گذشته بود و بسياري از رسانههاي داخلي و خارجي آن را بازتاب داده بودند. در اين ميان، بسياري از رسانههاي خارجي، اين مصاحبه و ادعا را ابزار تمسخر ايران و فرصتي براي راهاندازي موجي از تبليغات عليه كشورمان قرار دادند.
باز هم هرچند محمد مهدينژاد نوري، معاون پژوهش و فناوري وزارت علوم نيز با اشاره به عدم ثبت اختراع ماشين زمان در سازمان ثبت اختراعات كشور ادعاي اين فرد را رد كرد اما اين اظهارنظر رسمي هم نتوانست مانع از جوسازيها شود. از قديم گفتهاند سنگي كه نادان در يك چاه بيندازد، صد آدم عاقل هم نميتواند بيرونش بياورد!
فرمولي براي مديريت تمام جهان! اما فقط اين ادعا نيست كه خودنمايي ميكند زيرا از حدود سه سال پيش، تعداد مدعيان اختراعات و نظريههاي بزرگ رو به افزايش است. نكته جالب توجه و قابل تأمل اينجاست كه اكثريت قريب به اتفاق اين مدعيان، براي انتشار ادعاهاي خود به رسانههاي مكتوب همچون روزنامهها، هفتهنامهها، ماهنامهها و مجلات ديگر و به رسانههاي مجازي مانند خبرگزاريها و سايتها مراجعه ميكنند. يكي از ويژگيهاي اين افراد، سماجت آنها براي مراجعه به رسانههاست به طوري كه حتي اگر بارها از طرف آن رسانه پاسخ منفي دريافت كنند باز هم بر ميگردند و خواستار انتشار اظهارات و ادعاهاي خودشان هستند!
چندي پيش مردي حدوداً ۴۵ ساله به گروه اجتماعي روزنامه جوان مراجعه كرد و مدعي شد كه بر اساس قوانين علم رياضي به فرمولي دست يافته است كه با اجراي آن، فقر، بيكاري، فساد، ترافيك، تصادفات جادهاي و مشكلات رواني از تمام كشورهاي جهان خداحافظي خواهد كرد!
وقتي از اين فرد خواسته شد بخشي از فرمولش را توضيح بدهد، عنوان كرد: «به هيچ وجه! شما اول با من مصاحبه كنيد. حرفهايم كه منتشر شد اگر دولت يا وزارتخانهها از من بخواهند ميروم و با آنها وارد مذاكره ميشوم»!
راهكاري براي خانهدار شدن همه مردم كره زمين! حدود يكسال پيش، مردي به نام «ر- ص» به روزنامه جوان مراجعه كرد و پس از تعريف و تمجيدهاي فراوان از خودش، مدعي شد بر اساس قواعد علم مديريت، به فرمولي دست پيدا كرده كه ميتواند همه مردم در سراسر دنيا را صاحب خانه كند و به پديده مستأجري پايان دهد!
ساير رسانههاي كشور هم به طور مستمر مورد مراجعه مدعياني است كه اظهارات عجيب و غريب علمي ميكنند و ادعاهاي شگفتانگيز دارند!
البته در بيمارستانهاي رواني هم تعدادي از اين افراد مدعي را ميتوان پيدا كرد كه توسط خانوادههايشان براي بهبود روحي به اين مراكز تحويل داده شدهاند.
طي تماسي كه با تعدادي از مراكز مشاوره و روانشناسي داشتهايم، روشن شد كه اين مراكز نيز مورد مراجعه هميشگي افراد مدعي نظريههاي بزرگ است.
توهم، خودبزرگ بيني، كسب شهرت و روان پريشان! اما دكتر فرهاد موسي زاده- روانشناس اجتماعي- درباره ويژگيهاي شخصيتي چنين افرادي به «جوان» ميگويد: اساساً چنين افرادي در وهله نخست درگير برخي بيماريهاي رواني و اختلالات انديشهاي هستند كه ريشه در كيفيت زندگي آنان در خانوادههايشان و نوع تربيتشان دارد. اين افراد يا در زمان كودكي از طرف خانواده و دوستان مورد تحقيرهاي ممتد قرار گرفته و جدي گرفته نشدهاند يا بيش از اندازه مورد توجه خانواده و در كانون توجهات و تعريفات بودهاند.
وي ميافزايد: اين مدعيان دچار توهم و خودبزرگ بيني حاد هستند به طوري كه همواره خيال ميكنند يگانه منجي و تنها حلال مشكلات بشريت هستند! برخي از اين افراد حتي تحصيلات عاليه دانشگاهي دارند. بعضي ديگر نيز تحصيلات آنچناني ندارند اما درجه اعتماد به نفس آنان فرا انساني است! اين افراد هميشه از اين موضوع نالان هستند كه هيچكس در دنيا آنان را درك نميكند!
موسي زاده ميگويد: گروهي ديگر از اين مدعيان، افراد فرصت طلبي هستند كه فقط به دنبال مطرح شدن و كسب شهرت هستند و از طريق اين ادعاها ميخواهند نامشان حتي براي چند صباحي هم كه شده بر سر زبانها بيفتد.
مدعيان فرادروغگو! البته ادعاهاي بزرگ و مشكوك درباره علم و اختراعات در تمام كشورهاي ديگر هم وجود دارد. نمونههاي بسيار زيادي را از ادعاهاي گزاف درباره اختراعات ميتوان در كشورهاي خارجي پيدا كرد كه بعضي از آنها دود از مغز شنونده بلند ميكند!
طنز بزرگ پايان دنيا! يكي از اين ادعاها، پيش بيني پايان دنيا در سال ۲۰۱۲ از سوي نوستراداموس بود كه پس از جنجال آفرينيهاي زياد، دروغ از آب در آمد و به يك جوك تاريخي و جهاني بدل شد!
به هر حال، طي دو سه سال گذشته، آمار مدعيان گزافهگو در عرصه اختراع و نظريه رو به افزايش است؛ پديدهاي كه بيترديد جاي بررسي و تأمل دارد.