محوریت رشد اقتصادی در ایران در سال گذشته بر بخش نفت و گاز متمرکز بوده و ایران از محل توسعه برداشت نفت و گاز بیشترین رشد اقتصادی را داشته است و همین موضوع سبب شده است که درآمدهای نفتی و بازارهای نفتی گسترش جدی پیدا کند. در همین رابطه نیز طبق اعلام صندوق بینالمللی پول، ایران در میان ۳۰ اقتصاد برتر دنیا پس از هند بیشترین رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۳ را داشته است.
بخش نفت و گاز ایران در سالی که گذشت، تحولات بسیار بزرگی داشت و مسیر بازطراحی تجارت انرژی ایران به خوبی پیش رفت، در حوزه گازی، صادرات گاز در نیمه اول سال به تنهایی ارزشی بیش از ۲. ۲ میلیارد دلار داشته که رشد ۱۲۵ درصدی را تجربه کرده است.
همچنین دولت سیزدهم در زمینه بازطراحی تجارت نفتی خود تصمیم گرفته است به سمت بازارسازی تضمینی برای تجارت نفت خام برود و در کنار روش تجارت سنتی نفت و با تکیه بر توان فنی و مهندسی داخلی، بر سرمایهگذاری در تجهیز پالایشگاههای نیمهفعال و مستهلکشده در کشورهای همسو با ایران حرکت کند. این کشورها غالباً دارای زیرساختهای پالایشگاهی نیمه فعال و مستهلک بوده و نیازمند بازسازی و نوسازی با تجهیزات گلوگاهی و فرآیندهای تولیدی هستند، بنایراین از طریق شرکتهای توانمند دانشبنیان داخلی در صنعت پالایشگاهی به این سمت حرکت میکند.
همچنین با توجه به جایگزینی تجهیزات و فرآیند گلوگاهی ایرانی در پالایشگاههای ساخته شده موردبحث، نفت خام ایران به عنوان خوراک این پالایشگاه نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
منطقه امریکای لاتین نیز به دلیل عدم سرمایهگذاری و تحریم، تعداد زیادی از این پالایشگاههای نیمه فعال دارد که ایران با تکیه بر دانش فنی و مهندسی میتواند به بازار انرژی این منطقه وارد شود و در این صورت به بازار بکر انرژی امریکای لاتین وارد شده و اولین کشوری است که این ابتکار کلیدی در آن صورت گرفته است. موفقیت ایران در زمینه ایجاد پالایشگاههای نیمهفعال و گسترش ظرفیت پالایشگاهی ونزوئلا، ایدهی همکاری بیشتر با کشورهای ذیل بریکس و پیمان شانگهای را تقویت کرده است و شیوه مشارکت ایران در این پروژهها به صورت اجرای خدمات فنی و مهندسی و مشارکت در فروش نفت خام خود به این پالایشگاههای بازسازی شده با توان ایرانی است که بدین ترتیب، ایران به یک شریک مطمئن در زمینه توسعه تجارت انرژی تبدیل شده است که با تکیه بر سرمایهگذاری مستهلک شده، یک بازی دو سر برد را برای ایران و کشور هدف ایجاد خواهد کرد.
ایران به پشتوانه این رویکرد توانسته است یک پالایشگاه در ونزوئلا را بازسازی و نزدیک به ۲۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام ایران را در امریکای جنوبی پالایش کند و همچنین در سوریه و نیکاراگوئه نیز پالایشگاههای دیگری در دست تجهیز و بازسازی هستند که در نهایت منجر به تداوم بازارسازی نفت خام ایران خواهند شد و رشد اقتصادی را در سال ۲۰۲۴ نیز به همراه خواهند داشت.