جوان آنلاین: دولت رویکردی فعال در جمع‌آوری و توسعه میادین گازی در پیش گرفته و به‌باور کارشناسان، نتیجه آن رشد چشمگیر تولید گاز و شناخت بین‌المللی برای موفقیت در جمع‌آوری گاز‌های فلر شده است و با پرداختن به مشکل عدم تعادل انرژی، به حداکثر رساندن بهره‌وری در صنعت نفت و گاز و بومی‌سازی تجهیزات و فناوری، به هدف خود در کاهش گاز‌های مشعل به صفر می‌رسد. مزایای اقتصادی این ابتکارات با پتانسیل ایجاد درآمد قابل توجه و در عین حال کمک به بهره‌وری انرژی و پایداری زیست‌محیطی قابل توجه است. این رویکرد مهم سبب شده است که ایران در زمینه رشد تجارت گاز، اعطای گاز به صنایع و همچنین رشد اقتصادی پیشتاز باشد.
ایران رشد چشمگیری در تولید گاز داشته و در مقایسه با سایر کشور‌های مجمع صادرکننده گاز، متوسط نرخ رشد کشورمان دو برابر میانگین نرخ رشد تولید گاز است. به‌باور کارشناسان چنین آورده‌ای، گواهی بر تعهد دولت برای بهره‌برداری از پتانسیل میادین گازی کشور و به حداکثر رساندن بهره‌وری تولید است. تمرکز برتوسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی در کنار افزایش بهره‌وری در تولید گاز سبب شده است که در سال گذشته بتوانیم رشد بسیار مناسبی در زمینه توسعه ظرفیت گازی کشور و رشد تولید گاز داشته باشیم که حتی در مواجهه با ناترازی گاز نیز کمک کرد و امروز شاهد این هستیم که گازی که به صنایع اعطا شده است نسبت به سال گذشته رشد مناسبی داشته است و نسبت به سال قبل، گاز بیشتری به صنایع داده شده است. در زمینه قطعی گاز نیز کمترین میزان قطعی گاز را داشتیم و با وجود خرابکاری در خط لوله گازی ایران، شاهد این هستیم که با تدبیر به موقع و با تکیه بر ذخایر گازی موجود توانستیم از بحرانی که علیه کشور ایجاد کنند؛ جلوگیری شود. رشد دو برابری تولید در رشد اقتصادی نیز اثرگذاری خود را داشته و کمک بزرگی به رتبه نخست رشد اقتصادی و بهره‌وری بخش نفت و گاز کشور در بین تمامی بخش‌های اقتصادی کشور در ۹ ماهه اول سال ۱۴۰۲ داشته است.
موفقیت ایران در جمع‌آوری گاز‌های مشعل در سطح بین‌المللی شناخته شده است. در اجلاس سران کشور‌های صادرکننده گاز، ایران رتبه نخست جمع‌آوری گاز‌های مشعل را در بین کشور‌های شرکت کننده کسب کرد. گاز‌های فلر که گاز‌های غیر قابل استخراج از میادین نفتی و پالایشگاه‌های گاز هستند، معمولاً سوزانده می‌شوند. با این حال، تمرکز ایران بر جمع‌آوری و استفاده از این گاز‌ها نشان دهنده تعهد این کشور به بهره‌وری انرژی و مسئولیت زیست‌محیطی استان‌های مناطق نفت خیز و درگیر سوزاندن گاز فلر است.
یکی از جنبه‌های اساسی رویکرد ایران، بومی‌سازی تجهیزات و فناوری برای جداسازی و مهار گاز‌های مشعل بدون توسل به سوزاندن است. این بومی‌سازی با تلاش شرکت‌های داخلی محقق شده است که هم از نظر استراتژیک اهمیت دارد و هم از نظر اقتصادی سودمند است. ایران با تکیه بر توانمندی‌های داخلی می‌تواند وابستگی به واردات خارجی را کاهش دهد، به رشد صنایع داخلی کمک کند و با هزینه ریالی پول ملی در جمع‌آوری و استفاده از گاز‌های مشعل سرمایه‌گذاری کند.
سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای جمع‌آوری گاز‌های شعله‌ور قابل توجه است. با این حال، ارزش گازی که سالانه صرفه‌جویی می‌شود که ۱۸ میلیارد متر مکعب برآورد می‌شود، درآمد قابل توجهی به میزان ۶ میلیارد دلار در سال ایجاد خواهد کرد. این امر بر مقرون به صرفه بودن سرمایه‌گذاری تأکید می‌کند و مزایای اقتصادی را که می‌توان از استفاده از گاز‌های مشعل به جای سوزاندن آنها به دست آورد، برجسته می‌کند.
جدول زمانی دولت برای کاهش گاز‌های مشعل بلند پروازانه، اما امکانپذیر است. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال‌جاری روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب گاز‌های مشعل میادین نفتی و پالایشگاه‌های گاز کاهش یابد. تا پایان سال ۱۴۰۴ هدف این است که تمام گاز‌های مشعل موجود به طور کامل حذف شوند.
دولت سیزدهم ایران رویکردی فعال در زمینه جمع‌آوری و توسعه میادین گازی کشور برای رفع مشکل عدم تعادل انرژی و تقویت رشد اقتصادی در پیش گرفته است. این رویکرد مهم سبب شده است که ایران در زمینه رشد تجارت گاز، اعطای گاز به صنایع و همچنین رشد اقتصادی پیشتاز باشد.
در ادامه این گزارش به بررسی دستاورد‌های مهم استراتژی دولت از جمله رشد چشمگیر تولید گاز ایران، رتبه برتر در جمع‌آوری گاز‌های مشعل در میان کشور‌های صادرکننده گاز و تعهد این کشور به کاهش گاز‌های مشعل به صفر می‌پردازیم.
افزایش بهره‌وری صنعت گاز در بین کشور‌های مجمع صادرکنندگان گاز
مهدی هاشم‌زاده مدیر گروه انرژی اندیشکده ماهد با اشاره به جایگاه مهم ایران در زمینه تجارت گاز منطقه‌ای و بین‌المللی به «جوان» گفت: «اهمیت افزایش ظرفیت تولید و جلوگیری از هدر رفت گاز فلر به طور فزاینده‌ای برای رشد بهره‌وری و توسعه اقتصادی یک کشور محوری شده است. این امر به ویژه برای کشور‌هایی که به شدت به تولید و صادرات گاز طبیعی متکی هستند، مانند ایران صادق است. ایران در سال‌های اخیر گام‌های قابل توجهی در این زمینه برداشته و در جمع‌آوری گاز‌های مشعل و کاهش هدر رفت و همچنین سرمایه‌گذاری در افزایش بهره‌وری در صنعت گاز پیشرو شده است. در نتیجه، ایران به عنوان یک صادرکننده مهم و بزرگ گاز با تکیه بر فناوری و رشد بهره‌وری در تولید گاز برای پیشبرد توسعه اقتصادی ظاهر شده است.»
وی ادامه داد: «جایگاه ایران به عنوان پیشرو در جمع‌آوری گاز‌های مشعل و کاهش هدر رفت در مجمع صادرکنندگان گاز، گواهی بر تعهد این کشور به تولید پایدار و کارآمد گاز است. گاز شعله‌ور که معمولاً به عنوان محصول جانبی استخراج نفت و گاز آزاد می‌شود، منبع ارزشمندی است که می‌تواند برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد. ایران با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و فناوری مورد نیاز برای جمع‌آوری و فرآوری گاز‌های مشعل، نه تنها آلودگی‌های زیست‌محیطی را کاهش داده، بلکه بهره‌وری انرژی و ظرفیت تولید خود را نیز افزایش داده است.»
این کارشناس انرژی در رابطه با اهمیت به کارگیری سرمایه بخش‌های غیردولتی و مردمی اقتصاد در کاهش هدررفت گاز‌های فلر و توسعه میادین مشترک گازی گفت: «ایران از طریق روش‌های نوآورانه و مشارکت‌های استراتژیک توانسته است آنچه را که زمانی زباله تلقی می‌شد به منبعی ارزشمند تبدیل کند. با جذب و استفاده از گاز‌های مشعل، ایران توانسته است ظرفیت کلی تولید گاز خود را افزایش داده و منجربه بخش انرژی قوی‌تر و پایدارتر شود. این امر به نوبه خود تأثیر مثبتی بر بهره‌وری اقتصادی کشور داشته و فرصت‌های جدیدی برای رشد و توسعه ایجاد کرده است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری‌های ایران در افزایش بهره‌وری در صنعت گاز نیز نقش کلیدی در پیشبرد توسعه اقتصادی داشته است. ایران با نوسازی تأسیسات تولیدی، اجرای تکنیک‌های استخراج و فرآوری کارآمد و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، توانسته ظرفیت تولید گاز خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این امر نه تنها ایران را به یک بازیگر رقابتی در بازار جهانی گاز تبدیل کرده است، بلکه باعث ایجاد شغل، تحریک رشد اقتصادی و بهبود ثبات کلی اقتصادی کشور شده است.»
هاشم‌زاده ادامه داد: «یکی از عوامل کلیدی که ایران را قادر ساخته در تولید و صادرات گاز پیشرو شود، تعهد این کشور به نوآوری مستمر و پیشرفت فناوری است. ایران با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و همچنین تقویت مشارکت با شرکت‌های پیشرو بین‌المللی توانسته است در خط مقدم پیشرفت‌های فناوری در صنعت گاز باقی بماند. این به کشور اجازه داده است تا پتانسیل تولید گاز خود را به حداکثر برساند، هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهد و کارایی کلی را بهبود بخشد. علاوه بر این، تمرکز ایران بر جلوگیری از هدر رفت گاز‌های مشعل نه تنها مزایای زیست‌محیطی داشته، بلکه به توسعه اقتصادی کشور نیز کمک کرده است. ایران با جذب و استفاده از گاز‌های مشعل، توانسته است اتکای خود به منابع انرژی سنتی را کاهش دهد و سبد انرژی خود را متنوع کند. این امر نه تنها ایران را در برابر نوسانات قیمت جهانی انرژی مقاوم‌تر کرده است، بلکه این کشور را به عنوان پیشرو در تولید انرژی پایدار تبدیل کرده است.»
وی در پایان گفت: «موفقیت ایران در افزایش ظرفیت تولید و جلوگیری از هدر رفت گاز مشعل، به نیروی محرکه رشد و توسعه اقتصادی کشور تبدیل شده است. ایران با اولویت‌بندی کارایی، نوآوری و پایداری در صنعت گاز، توانسته است از منابع طبیعی خود بهره‌برداری کند، فرصت‌های جدیدی برای رشد ایجاد کند و خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی گاز معرفی کند. از آنجایی که ایران به سرمایه‌گذاری در فناوری و رشد بهره‌وری ادامه می‌دهد، این کشور آماده است تا موقعیت خود را به عنوان صادرکننده پیشرو گاز تقویت کند و به امنیت و پایداری انرژی جهانی کمک کند.»
مسیر رو‌به رشد صنعت گاز ایران با تمرکز بر سرمایه‌گذاری مناسب جهت کاهش اتلاف گاز‌های فلر و توسعه میادین مشترک گازی
محمدرضا کارگزار کارشناس ارشد انرژی در رابطه با مسیر تحقق رشد اقتصادی و رشد درآمد‌های ارزی کشور با تمرکز بر سرمایه‌گذاری مناسب جهت کاهش اتلاف گاز‌های فلر و توسعه میادین مشترک گازی به «جوان» گفت: «در رشد قابل توجه تولید گاز ایران را می‌توان به عوامل متعددی نسبت داد. دولت سیاست‌ها و ابتکاراتی را با هدف جذب سرمایه‌گذاری و تخصص خارجی در بخش گاز اجرا کرده است. این امر توسعه میدان‌های گازی جدید و افزایش میدان‌های موجود را از طریق تکنیک‌های پیشرفته حفاری و پیشرفت‌های فناوری تسهیل کرده است. علاوه بر این، دولت برای حمایت از افزایش ظرفیت تولید، توسعه زیرساخت‌های گاز از جمله خطوط لوله و تأسیسات پردازش را در اولویت قرار داده است. همچنین کاهش گاز‌های شعله‌ور اهمیت زیست محیطی زیادی دارد. شعله‌ور شدن یک عمل رایج در صنعت نفت و گاز است و گاز‌های گلخانه‌ای مانند متان و دی‌اکسیدکربن را در جو آزاد می‌کند. ایران با جمع‌آوری و استفاده از گاز‌های شعله‌ور به جای سوزاندن آنها، رویکردی فعال برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و به حداقل رساندن ردپای زیست‌محیطی خود در پیش گرفته است. این با تلاش‌های جهانی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی و ترویج توسعه پایدار در بخش انرژی هماهنگ است.»
وی ادامه داد: «رویکرد فعال دولت سیزدهم در توسعه میادین گازی و کاهش گاز‌های مشعل، پیامد‌های اقتصادی گسترده‌تری دارد. تنوع بخشیدن به اقتصاد فراتر از نفت و گسترش بخش گاز به ثبات و انعطاف‌پذیری اقتصادی بلندمدت کمک می‌کند. سرمایه‌گذاری در توسعه میدان گازی و جمع‌آوری گاز مشعل فرصت‌های شغلی را به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بخش‌های مختلف از جمله مهندسی، ساخت و ساز و تولید ایجاد می‌کند. این امر باعث رشد اقتصادی و افزایش رقابت کلی کشور می‌شود. بومی‌سازی تجهیزات و فناوری جداسازی گاز مشعل نقش مهمی در موفقیت ابتکارات ایران دارد. کشور با توسعه و استفاده از توانمندی‌های داخلی، وابستگی خود را به تأمین کنندگان خارجی کاهش داده و خودکفایی فناوری را تقویت می‌کند. این بومی‌سازی همچنین انتقال دانش، تحقیق و توسعه و نوآوری را در صنعت داخلی ترویج می‌کند که منجربه پیشرفت‌های بیشتر در توسعه میدان گازی و فناوری‌های زیست‌محیطی می‌شود.»
کارگزار با اشاره به چشم‌انداز‌های آینده صنعت گاز ایران اظهار کرد: «رویکرد ایران در بخش گاز، فرصت‌هایی برای همکاری بین‌المللی ایجاد کرده است. دولت سیزدهم با سایر کشور‌های صادرکننده گاز و سهامداران صنعت برای به اشتراک گذاشتن دانش، بهترین شیوه‌ها و پیشرفت‌های فناوری تعامل کرده است. با نگاهی به آینده، انتظار می‌رود تمرکز ایران بر توسعه میدان گازی و کاهش گاز مشعل ادامه یابد. تعهد دولت به دستیابی به گاز‌های شعله‌ور صفر، چشم‌انداز بلندمدت برای شیوه‌های انرژی پایدار را نشان می‌دهد. این تعهد نه تنها به نفع محیط‌زیست است، بلکه ایران را به عنوان یک تأمین کننده قابل اعتماد و مسئولیت‌پذیر انرژی در صحنه جهانی قرار می‌دهد. سرمایه‌گذاری مستمر در بخش گاز، همراه با پیشرفت‌های مداوم فناوری و همکاری‌های بین‌المللی، احتمالاً به رشد اقتصادی، امنیت انرژی و نظارت بر محیط‌زیست کشور کمک خواهد کرد.»
وی در پایان گفت: «رویکرد جمع‌آوری و توسعه میادین گازی ایران، همراه با تعهد به کاهش گاز‌های مشعل، دستاورد‌های چشمگیری در زمینه رشد تولید گاز، تأثیرات زیست‌محیطی، تنوع اقتصادی و پیشرفت‌های فناوری داشته است. این تلاش‌ها به بهره‌وری کلی انرژی، رشد اقتصادی و پایداری محیط‌زیست ایران کمک می‌کند و در عین حال ایران را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی گاز قرار می‌دهد.»
