جوان آنلاین: عضو انجمن اقتصاددانان کشور معتقد است: اختصاص سهمیه بنزین به نفر به عدالت نزدیک است و میتواند تا حدی در وضعیت اقتصادی دهکهای پایین جامعه بهبودی ایجاد کند، زیرا کسانی که اتومبیل ندارند، از طریق فروش سهمیه بنزین درآمد کسب میکنند.
این امر میتواند بر بهبود ضریب جینی نیز اثر بگذارد و شرایط بهتری برای اقشار ضعیف جامعه ایجاد کند. از آنجا که افراد مجبور میشوند مصارف بیشتر از سهمیه را از بازار آزاد تهیه کنند، این امر بر مدیریت مصرف و ایجاد صرفه اقتصادی جهت بهینهسازی مصرف نیز اثر میگذارد.
دولتها به روشهای مختلف تلاش میکنند به اعطای یارانه به مردم بپردازند تا آنها را در گذران زندگی یاری دهند.
فلسفه عرضه یارانه این است که به اقشار ضعیف جامعه کمک شود.
به نظر میرسد نحوه اختصاص سهمیه بنزین در کشورمان با این فلسفه در تضاد است، زیرا در شرایط فعلی که سهمیه بنزین به خودرو تعلق میگیرد و به ازای هر خودرو یک کارت سوخت اعطا میشود، کسانی که خودروی بیشتری دارند، از یارانه بیشتری نیز بهره میبرند.
به این ترتیب، کسانی که اصلاً خودرو ندارند، از هیچ یارانهای استفاده نمیکنند.
مرکز پژوهشهای مجلس به منظور اعمال عدالت بیشتر در تخصیص یارانه سوخت، کمک به مدیریت مصرف و کنترل قاچاق بنزین به ارائه طرحی به نام اختصاص سهمیه بنزین به نفر مبادرت کرده است.
پیشبینی شده است به هر نفر ماهانه ۱۵لیتر بنزین اختصاص داده شود و امکان تبادل آن در بازار نیز به وجود بیاید.
در این طرح، سهمیه خودروهای سواری عمومی مانند تاکسیها، تاکسیهای اینترنتی، وانتبارها، موتورسیکلتها و خانوارهایی که دو خودرو در خانه دارند، حفظ میشود.
کارشناسان اعتقاد دارند، این سازوکار به لحاظ مدیریت مصرف، مقابله با قاچاق بنزین و عدالتمحوری برایمان سودمند است، از سوی دیگر، در بازار آزاد نوعی کشف قیمت صورت میگیرد که برایمان منفعت دارد.
ایمان زنگنه، عضو انجمن اقتصاددانان ایران در گفتگو با «جوان» در خصوص اختصاص سهمیه بنزین به نفر به جای خودرو تصریح کرد: موضوع تخصیص عادلانه یارانهها یکی از مباحث اصلی سیاستگذاری در کشور است. باید به سیاست شفاف و درستی در این زمینه دست پیدا کنیم. مجلس میتواند در این زمینه ورود کند و ریلگذاری صحیحی داشته باشد.
وی ادامه داد: مهم است که معیارها و ضوابطی را در حوزه اختصاص امکانات کشور به مردم داشته باشیم و بر اساس آنها عمل کنیم. این مسئله مهم است که چطور میخواهیم مواهب ملی را به مردم تخصیص دهیم، به نحوی که عدالت رعایت شود. این اقتصاددان توضیح داد: تخصیص سهمیه بنزین به نفر به ازای هر کدملی به ما کمک میکند که در یک بازار ثانویه به کشف واقعی قیمت بنزین بپردازیم، بنابراین از یک طرف عدالت در تخصیص یارانهها را رقم میزنیم و از طرف دیگر به واقعیسازی قیمتها میپردازیم.
زنگنه گفت: به واسطه برخی ملاحظات نمیتوانیم به اعمال سیاستهای قیمتی یکباره بپردازیم و قیمت بنزین را واقعیسازی کنیم. سازوکارهایی مانند اختصاص سهمیه بنزین به نفر در این زمینه کمککننده هستند.
وی ادامه داد: در چارچوب طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر در واقع در قالب برنامهای هدفمند، سیاست تبعیض قیمتی را پیش میبریم که به نفع کشور است. این روش کارایی خودش را بارها و بارها در کشورهای مختلف نشان داده است و میتواند در کشور ما نیز مفید باشد. عضو انجمن اقتصاددان ایران توضیح داد: اختصاص سهمیه بنزین به نفر به عدالت نزدیک است و میتواند تا حدی در وضعیت اقتصادی دهکهای پایین جامعه بهبودی ایجاد کند، زیرا کسانی که اتومبیل ندارند، از طریق فروش سهمیه بنزین درآمد کسب میکنند. این امر میتواند بر بهبود ضریب جینی نیز اثر بگذارد و شرایط بهتری برای اقشار ضعیف جامعه ایجاد کند.
زنگنه گفت: از آنجا که افراد مجبور میشوند مصارف بیشتر از سهمیه را از بازار آزاد تهیه کنند، این امر بر مدیریت مصرف و ایجاد صرفه اقتصادی جهت بهینهسازی مصرف نیز اثر میگذارد. به طور کلی، اختصاص سهمیه بنزین به نفر مثبت ارزیابی میشود و به لحاظ عدالتمحوری و مدیریت مصرف برایمان سودمند است.
وی در پایان تأکید کرد: سیاستهای مختلفی را در حوزه بنزین باید به اجرا بگذاریم تا به مدیریت مصرف برسیم، به طور مثال، در کنار اختصاص سهمیه بنزین به نفر نباید از فرهنگسازی برای استفاده صحیح از سوخت غافل شویم. همچنین اصلاح صنعت خودروسازی کشور نیز باید با جدیت دنبال شود.