جوان آنلاین: دکتر زهرا سلیمانی، پزشک متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ پریناتولوژی، پزشک و جراح مادر پنج‌قلوهاست. او فارغ‌التحصیل دوره پزشکی عمومی از دانشگاه تهران است و پس از اتمام دوره طرح عمومی وارد دوره تخصصی این رشته شده است. دکتر سلیمانی بعد از فارغ‌التحصیلی و گذراندن دوره طرح تخصص در مناطق محروم، سال ۱۳۹۵ رشته فلوشیپ را ادامه داد و حالا فلوشیپ طب مادر و جنین و بارداری‌های پرخطر و خاص است. این پزشک متخصص معتقد است بانوان باید در زمان مناسب برنامه‌ریزی برای بارداری داشته باشند و از هر وسواسی دوری کنند، چراکه فرزندآوری به حفظ سلامتی جسمی و روحی بانوان کمک می‌کند و تأخیر در بارداری باعث افزایش احتمال مشکلات در باروری و نیز افزایش احتمال بروز برخی تومور‌های خاص زنان، فیبروم و مواردی اینچنینی می‌شود که بعضی موارد آن مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد است. متن زیر گفتگو با این پزشک متخصص درباره تولد پنج‌قلو‌های مینودشتی و نکاتی درباره بارداری بانوان است که می‌خوانید.
علت پیشنهاد سقط چند جنین در بارداری‌های دوقلو به بالا چیست؟
معمولاً در بارداری‌های چندقلویی مسائل خاص نمود بیشتری پیدا می‌کند و نسبت به تک‌قلویی مشکلات بیشتری از جمله فشار خون و دیابت بارداری، احتمال زایمان زودرس، رشد کم جنین و مواردی از این دست پیش می‌آید. در چنین مواقعی پیشنهاد کاهش تعداد جنین‌ها داده می‌شود. در واقع به خاطر افزایش احتمال حفظ تعدادی از جنین‌ها به مادرانی که بالای دوقلو باردار هستند، این پیشنهاد داده می‌شود که بارداری به دوقلویی تبدیل شود و احتمال زایمان زودرس و عواقب بد بارداری کاهش یابد، چراکه در بسیاری از موارد اگر این کار انجام نشود، ممکن است همه قل‌ها از بین بروند و بارداری بدون نتیجه پایان یابد. متوسط دوران بارداری در حاملگی تک‌قلو ۳۹ هفته، در دوقلویی ۳۵ هفته، در سه‌قلویی ۳۲ هفته و در چهارقلویی ۳۰ هفته است. این به آن معناست که با افزایش تعداد جنین‌ها احتمال نارس‌تر‌شدن نوزادان و به دنبال آن از دست رفتن نوزادان یا عواقب درازمدت برای آن نوزادان
بیشتر می‌شود.
آیا چنین مادرانی می‌توانند تا زمانی که خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند، جنین‌ها را نگه دارند؟
کاهش جنین تا ۱۸ هفته و چند روز امکانپذیر است و هر چه زودتر این کار انجام شود، عوارض کمتری دارد.
پس علت ادامه بارداری برای این مادر جوان چه بود؟
معمولاً من و همه همکاران طبق منابع علمی پیشنهاد کاهش جنین‌ها را می‌دهیم، اما اصرار و اجباری در کار نیست. این مادر هم وقتی مراجعه کرد، این پیشنهاد داده شد، لیکن او تمایل داشت همه جنین‌ها را نگه دارد، به همین جهت بعد از معاینات، تحت مراقبت‌های مربوط به بارداری چندقلویی قرار گرفت و با فواصل منظم توصیه‌شده مراجعه می‌کرد و وضعیت مادر و جنین‌ها کنترل می‌شد، سپس توصیه‌ها و دارو‌های لازم را متناسب با شرایط دریافت می‌کرد. از حدود یک‌ماه قبل از زایمان هم به علت مسمومیت بارداری (فشار خون بالا و دفع پروتئین) در بخش مراقبت‌های بارداری خاص بستری و در نهایت در هفته ۳۳ بارداری و به دنبال تغییر در شرایط قل پنجم، نوزادان با عمل سزارین به دنیا آمدند، البته یکی از جنین‌ها در روزی که تصمیم به ختم بارداری گرفته شد، شرایط خوبی نداشت و خون‌رسانی به او کم شده بود، اما بعد از به دنیا آمدن از سوی سرویس اطفال، بستری و تحت مراقبت قرار گرفت. به لطف خدا همه نوزادان بعد از تولد شرایط قابل قبولی داشتند. از طرفی این مادر آرامش و اعتماد به پزشک و کادر درمان داشت و خیلی هم صبور بود.
از لحظه تولد پنجقلوها بگویید. حتماً برای شما به یادماندنی بوده است.
دقیقاً همینطور بود. لحظات خیلی خوب و به یادماندنی‌ای بود. معمولاً به خاطر مشغله زیاد، عمل‌های سزارین را به همکارانم می‌سپارم، ولی در این مورد به خاطر شرایط خاص و علاقه خودم، عمل جراحی را انجام دادم. حین خارج‌کردن هر کدام از پنجقلوها، با گریه هر کدام‌شان به خاطر این آهنگ سلامتی خدا را شکر می‌کردم. نه تنها من بلکه همه کادر درمانی بیمارستان آن روز در شور و شعف بودند، چون یک ماه این مادر در این بیمارستان بستری بود و همه به او انس گرفته بودند و دوست داشتند این پنجقلوها را ببینند.
قبل از این مورد، تجربه زایمان پنج‌قلویی داشتید؟
این اولین بیمار زایمانی پنج‌قلویی من بود که تا ۳۳ هفته تداوم داشت. آخرین زایمان بالای سه‌قلو یک مورد چهارقلویی بود که از اهالی استان کرمانشاه بود، البته بارداری سه‌قلو زیاد داریم.
توصیه‌تان به مادرانی که در سن بارداری هستند و اصرار دارند چند‌قلو باردار شوند، چیست؟
دخالت در روند طبیعی باردارشدن با هدف دو یا چندقلویی توصیه نمی‌شود، حتی در بارداری‌هایی که به شکل ای‌وی‌اف انجام می‌شود هم سعی شده جنین‌های کمتری کاشته شوند که بیشتر از دوقلویی انجام نشود، زیرا روند تکاملی جنین ۴۰ هفته تمام بارداری است و هر چه تعداد قل‌ها زیاد شود، خطر زایمان زودرس و از بین رفتن جنین‌ها بالاتر می‌رود، بنابراین مادران از دخالت دارویی، مصنوعی و توصیه‌های غیرعلمی پرهیز کنندو اجازه دهند بارداری روند طبیعی خودش را داشته باشد. از طرفی تعدد بارداری خود ضامن سلامتی مادران است و از یک زایمان چندقلویی بهتر است، البته خانم‌هایی هستند که شرایط خاص و نازایی دارند، به آن‌ها هم توصیه می‌شود به خاطر بالابردن احتمال بارداری اصراری به کاشت تعداد بالای جنین نداشته باشند و به پزشک خودشان اعتماد کنند.
حال اگر این اتفاق برای مادری افتاد، چه توصیه‌ای به او دارید؟
مهم‌ترین نکته این است که حتماً زیر نظر یک پزشک متخصص زنان باشد و هر جا نیاز بود به پزشک بارداری‌های پرخطر مراجعه کند. به پزشک خود اعتماد، توصیه و مراقبت‌ها را رعایت و با حفظ آرامش زیر نظر همان همکار متخصص زنان مراحل بارداری را طی کند. به حرف‌های پراکنده و توصیه‌های فضای مجازی گوش نکند. بعضی مواقع ذهن بیماران پر از اطلاعات غلط است، به همین خاطر زمانی مراجعه می‌کنند که مشکلات زیادی دارند و کار مشکل می‌شود. نه تنها در بارداری حتی در بیماری‌های خاص زنان مثل نازایی یا فیبروم رحم یا کیست یا بدخیمی‌های زنان گاهی پیش می‌آید بیماری مراجعه می‌کند که قبل از آن خودش طبق اطلاعات غلط و توصیه‌های غیرعلمی افراد غیرمتخصص، وقت را بیهوده از دست داده است.
در آخر اشاره‌ای کنیم به موضوعی که توصیه و راهنمایی‌های شما می‌تواند در آن اثرگذار باشد و نقش شما پررنگ دیده می‌شود و آن پیری جمعیت است. چه توصیه‌ای به بانوان‌مان دارید تا با این بحران مقابله کنیم؟
به همه بانوان توصیه می‌کنم حتماً در زمان مناسب برای بارداری برنامه‌ریزی داشته باشند. از وسواس دوری کنند و مشکلات را دلیل تأخیر در بارداری ندانند. مشکلات هست، اما به ابعاد دیگر این مسئله توجه کنند که علاوه بر شادی و شعف و روح زندگی که فرزندی به محیط خانواده می‌آورد، بارداری به حفظ سلامتی جسمی و روحی آنان کمک می‌کند و تأخیر در بارداری باعث افزایش احتمال مشکلات در باروری و نیز افزایش احتمال بروز برخی تومور‌های خاص زنان، فیبروم و مواردی اینچنینی می‌شود که بعضی موارد آن مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد است. توصیه می‌کنم سن طلایی بارداری را از دست ندهند چراکه بارداری در سن بالا مسائل خاص خودش را دارد که البته با مدیریت صحیح و تحت نظر متخصصان زنان، این بارداری‌ها نیز به سلامتی گذرانده می‌شود. همکاران ما هم نکاتی را مدنظر دارند. ممکن است مادری با بارداری پرخطر مراجعه کند که سعی می‌کنیم به او آرامش دهیم و نگرانی‌هایش را درک کنیم یا مراجعانی داریم که در سن بالا بارداری ششم یا هفتم دارند که متناسب با شرایط‌شان بارداری را مدیریت می‌کنیم. بیمارانی را که از باردارشدن منصرف شده‌اند نیز سعی می‌کنیم با عواقب تأخیر در بارداری آشنا کنیم و به او توضیح دهیم که بارداری در مرحله اول برای سلامتی خودش مفید است هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی. یکی از اهداف ازدواج تشکیل خانواده و داشتن فرزند است. برخی خانم‌ها تجربه بچه‌داری ندارند که اگر داشته باشند و به فرزند خود محبت کنند، متوجه می‌شوند با هیچ لذتی قابل قیاس نیست.
