ایران یک کشور دریایی است و این مسئله با نگرشی به وضعیت مرز‌های آن کاملاً مشهود است.
۵ هزارو ۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی جنوبی و شمالی که ۴۰ درصد مرزها را تشکیل می‌دهد، ایران را کشوری دریای کرده است. با این حال آمار‌ها نشان می‌دهد که تاکنون تعریف مشخصی برای استفاده از این ظرفیت و توانمندی‌ها ارائه نشده و حداکثر فعالیت در عرصه سواحل، مربوط به محدوده‌های شهری و روستایی و تأسیسات بندری و نظامی است.
آذرماه سال گذشته بود که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده معظم کل قوا در دیدار تعدادی از فرماندهان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اینکه استفاده از فرصت دریا و ظرفیت‌های عظیم آن باید به فرهنگ عمومی در کشور تبدیل شود، به برخی نقاط اشاره کرده و فرمودند: «در چند سال گذشته بحث توسعه سواحل مکران مطرح شد و دولت‌ها هم از آن استقبال کردند، اما پیشرفت جدی در این موضوع نیازمند فرهنگ‌سازی است.»
رهبر انقلاب در بخشی از بیانات خود در دیدارنوروزی مسئولان و کارگزاران نظام، دوباره بر استفاده از ظرفیت دریا و اقتصاد دریاپایه و همچنین کریدور شمال جنوب برای بهبود اقتصاد کشور تأکید کردند و تمرکز مسئولان بر این حوزه و پیگیری جدی آن تا حصول نتیجه را خواستار شدند.
ایشان در بخشی از سخنانشان در این باره خطاب به مسئولان چنین فرمودند: «یک مسئله دیگر، اقتصادِ دریاپایه است که حالا اخیراً به ما هم گزارش می‌دهند و مکرّر پیشنهاد می‌کنند؛ درست است. دریا مرکز برکت است، ما هم از لحاظ دریا خوشبختانه دستمان باز است؛ در جنوب کشور و در شمال کشور دریا داریم. اقتصاد‌های متّکی به دریا خیلی اقتصاد‌های بابرکتی است؛ یکی این است؛ به این توجّه کنیم. لوازمی دارد [که باید]به آن لوازم ملتزم بشویم، دنبال کنیم، پیگیری کنیم.
ما جای حسّاسی قرار داریم؛ جای ما از لحاظ جغرافیایی خیلی حسّاس است؛ یعنی در این منطقه شاید هیچ کشوری نباشد که یک چنین موقعیت ممتازی داشته باشد.»
همین بیانات میزان دغدغه رهبری نسبت به استفاده درست از دریا و سواحل را ثابت می‌کند و شاید یک مقایسه آماری بتواند میزان مغفول ماندن این همه ظرفیت را بهتر نشان دهد.
هم اکنون ۹۵ درصد واردات و ۸۵ درصد صادرات کشور از طریق بنادر انجام می‌شود، اما تمام فعالیت‌های ساحلی در شمال و جنوب کشور روی هم حدود پنج‌درصد از ظرفیت موجود را شامل می‌شود و ۹۵ درصد باقیمانده اصلاً مورد توجه قرار نگرفته است. از میان هفت استان ساحلی فقط بندرچابهار در سیستان وبلوچستان که به «دروازه ملل» مشهور است به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، مطمئن‌ترین و باصرفه‌ترین مسیر و کریدور برای اتصال بازار‌های دو کانون جمعیتی جهان با بیش از یک میلیاردو ۴۰۰میلیون نفر جمعیت مطرح است. جایی که به گفته کارشناسان به ازای ایجاد یک شغل در بخش اقتصاد دریا، چهار شغل جدید ایجاد می‌شود که در مقایسه با سایر بخش‌ها بسیار قابل توجه است.
در نظر داشتن این نکته نیز حائز اهمیت است که تمام سواحل ایران و به خصوص سواحل جنوبی به خاطر راه داشتن به تمام آب‌های آزاد دنیا دارای ویژگی ژئواستراتژیک، ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای هستند.
با این حال براساس آماری که چندی پیش منتشر شد، سهم دریا از تولید ناخالص داخلی در کشور‌های ساحلی پیشرفته مثل اتحادیه اروپا ۵۰ درصد است و این رقم در ایران، فقط به دودرصد ختم می‌شود.
در حال حاضر هفت استان سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان، خوزستان، گیلان، مازندران و گلستان با دارا بودن ساحل حدود ۲۵ درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده‌اند. اما این استان‌ها در مجموع تنها دربرگیرنده حدود ۱۰ درصد جمعیت کشور هستند.
این مسئله چالش بسیار جدی در توزیع نامتوازن جمعیت در کشور و نگاه تمرکزگرایی و عدم توجه جدی به پتانسیل‌ها و ظرفیت و منابع نواحی مرزی، به خصوص در نواحی با مرز آبی را به وجود آورده است.
سالانه حدود ۵۰ هزار کشتی بزرگ اقیانوس پیما در خلیج فارس و دریای عمان تردد می‌کنند و جمهوری اسلامی ایران در شمال این آب‌های بین‌المللی، یکی از مناطق مستعد برای توسعه صنعت دریایی به شمار می‌آید.
هر چند اعلام شده براساس اسنادی از جمله سند تحول دریا طی هشت تا ۱۰ سال آینده سهم دریا در اقتصاد ایران دو برابر می‌شود، اما باید برای رسیدن به این سطح کار‌های بزرگی صورت گیرد. از جمله اینکه برای پیشبرد و رسیدن به اهداف نیازمند حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در سواحل کشور به ویژه خلیج فارس و دریای عمان هستیم.
آزمایشی تعدای متخصص پرورش آبزیان را دعوت و زمین در سواحل جنوب و امکانات بدهید و نتیجه بخواهید. اگر موفق بود این طرح را گسترش دهید تا گوشت سفید قاره را تولید و درآمدی دائمی بیشتر از نفت حاصل شود. 
