رهبر معظم انقلاب معتقدند موانع «فرهنگی» از مشکلات اساسی در راه ازدواج است و جوانان، خانواده‌ها و مسئولان مربوط باید در جهت رفع این موانع تلاش کنند. ایشان در این زمینه می‌فرمایند: «بعضى از تصورات و سنت‌هاى غلط در مورد ازدواج وجود دارد که این‌ها دست وپاگیر است و مانع از رواج ازدواج جوان‌هاست؛ این سنت‌ها را باید عملاً نقض کرد.» هشت مورد از سنت‌های غلط مورد تصریح رهبر انقلاب اسلامی به قرار زیر است:
۱- مهریه سنگین: کسانی که مهریه بالا برای خانم‌شان قرار می‌دهند، به جامعه ضرر می‌زنند. خیلی از دختر‌ها در خانه می‌مانند، خیلی از پسر‌ها بی‌زن می‌مانند، به‌خاطر اینکه این چیزها وقتی در جامعه رسم شد، سنت و عادت شد، به جای «مَهرُ السّنّة»، به جای اینکه مهر پیغمبر (ص) سنت باشد، وقتی مهر جاهلی سنت شد، اوضاع، اوضاع جاهلی خواهد شد. (خطبه عقد ۱۱/۸/۱۳۷۷)
۲- جهیزیه سنگین: انواع و اقسام ریخت و پاش‌ها، زیاده‌روی‌ها، کار‌های غلط، جهیزیه‌های سنگین. همه‌جور چیزی را حتماً باید بخرند، بیاورند در جهیزیه بگذارند که اقلاً یک چیز بیشتر از آن دخترخاله‌اش یا نمی‌دانم خواهرش یا آن همسایه‌شان یا آن همکلاسی‌شان داشته باشد. این‌ها از آن غلط‌های بسیار موذی و آزاردهنده است، برای خود انسان و برای مردم. خیلی از دختر‌ها نمی‌توانند به خانه بخت بروند، خیلی از پسر‌ها نمی‌توانند ازدواج کنند، به خاطر همین چیزها، به خاطر همین گرفتاری‌ها. (خطبه عقد ۲۶/۱۰/۱۳۷۲)
۳- تجملات زیاد: مگر کسانی که با تجمل عروس و داماد می‌شوند، خوشبخت‌ترند؟ چه کسی می‌تواند چنین چیزی را ادعا کند؟ این کار‌ها جز اینکه یک عده جوان را، یک عده دختر را حسرت به دل و زندگی را بر این‌ها تلخ کند، اگر نتوانستند آنجور آن‌ها هم عروسی بگیرند تا ابد حسرت به دل بمانند یا اصلاً نتوانند عروسی بگیرند. چیز دیگری نیست... تا آمدند دخترش را بگیرند، چون دستش خالی است، این دختر بماند در خانه. این پسر دانشجو یا کارگر یا کاسب ضعیف، همینطور غیرمتأهل بماند. (خطبه عقد ۲۳/۹/۱۳۷۳)
۴- اسراف: بعضی از مردم با این کاری که می‌شود با آن ثواب برد، گناه می‌برند. با اسراف‌هایی که می‌کنند، با خلاف‌هایی که انجام می‌دهند، با آمیختن این عمل حَسن و حسنه به کار‌های حرامی که انجام می‌دهند. حرام همه‌اش هم این نیست که محرم و نامحرم و این چیزها باشد. آن‌ها هم البته حرام است، اما ریخت و پاش زیادی هم حرام است. اسراف حرام است. سوزاندن دل مردمی که ندارند در مواردی واقعاً حرام است. زیاده‌روی کردن، حرام و حلال کردن برای اینکه بتواند جهیزیه دخترش را فراهم کند، این‌ها حرام است. (خطبه عقد ۹/۱۱/۱۳۷۶)
۵- خرید از مکان‌های معروف به گرانی: این دختر خانم‌ها که می‌خواهند جهیزیه درست کنند، برای خرید اسباب سر عقد و جهیزیه، در این دکان‌های گران‌قیمت بعضی از جا‌های تهران، آن محلات گران‌قیمت که معروف است – نمی‌خواهم البته اسم بیاورم – من می‌شناسم کجاهاست که دکان‌هایش معروف است به جنس گران، اصلاً طرف آن‌ها پا نگذارند. بروند آن جا‌هایی که معروف به گرانی نیست. اینطور نباشد که داماد بیچاره را دنبالشان راه بیندازند برای خرید عروس و خرید عقد. متأسفانه از این کار‌ها می‌کنند. (خطبه عقد ۱۹/۳/۱۳۷۲)
۶- هتل‌ها و سالن‌های پرخرج: عروسی شیرین، آن عروسی‌ای نیست که در آن خیلی خرج و اسراف زیاد می‌شود. عروسی شیرین، عروسی صمیمانه است. صمیمانه که بود، عروسی شیرین می‌شود، ولو مختصر باشد. یک اتاق، دو اتاق در خانه، قوم و خویش، دوست و آشنا و رفیق دور هم بنشینند، این می‌شود عروسی. این مهمانی‌های مفصل و سالن‌های آنچنانی یا در هتل‌ها، خرج‌های زیاد، جنس‌های گران برای مهمانی، این‌ها هیچ مناسب نیست. نمی‌گویم ازدواج را باطل می‌کند، نه! ازدواج درست است. اما این‌ها محیط جامعه و محیط زندگی را تلخ می‌کند. (خطبه عقد ۱۲/۹/۱۳۷۷)
۷- لباس عروس گران‌قیمت: بعضی‌ها لباس عروس گران‌قیمت می‌خرند. نه! چه لزومی دارد. حالا لباس عروس می‌خواهند، بعضی‌ها لباس عروس را می‌روند کرایه می‌کنند. چه مانعی دارد؟ ننگ دارد؟ نه! چه ننگی؟ چه مانعی دارد؟ بعضی‌ها این را ننگ می‌دانند. ننگ این است که انسان یک پول گزافی بدهد، یک چیزی بخرد که یک بار آن را مصرف کند، بعد بیندازد دور. یک بار مصرف! آن هم با این وضعی که بعضی مردم دارند. (خطبه عقد ۴/۱۰/۱۳۷۴)
۸- به رخ کشیدن ثروت‌ها: اگر چنانچه در ازدواج بحث مادیات عمده شد، این معامله عاطفی و روحی و انسانی تبدیل خواهد شد به معامله مادی. این معامله‌های گران، این جهیزیه‌های سنگین، این چشم و هم‌چشمی‌ها و این به رخ کشیدن ثروت‌ها و پول‌ها – که برخی از افراد غافل و بی‌خبر می‌کنند – ازدواج را در واقع خراب می‌کنند. بنا بر این است که در شرع مقدس مستحب است مهریه کم گرفته شود که «مَهرُ السّنّة» مورد نظر است. (خطبه عقد ۱۳/۱۲/۱۳۷۷)
