سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: استاد عارف براتی، مدیر اجرایی انجمن خوشنویسان ایران در گفتگو با «جوان» درباره اقدام ترکیه میگوید: ما باید به همه کشورها و فرهنگ آنها احترام بگذاریم، هر کشوری فرهنگ و بافت فرهنگی خاص خود را دارد که برای ما محترم است و هر کشوری دوست دارد که در معرفی آن فرهنگ به جهانیان گام بردارد و بر اساس آن برای مردم خودش حس افتخار بسازد. در موضوع ثبت خوشنویسی اسلامی به نام کشور ترکیه، ما نباید از آن کشور خرده بگیریم بلکه این اعتراض باید به غلفتی باشد که خودمان انجام دادهایم، وگرنه آنها به دنبال ایجاد حس احترام و افتخار برای مردم خودشان هستند.
درخواست ثبت جهانی خوشنویسی بیسرانجام ماند
براتی با بیان اینکه انجمن خوشنویسان ایران ۳۴۰ شعبه در سراسر ایران دارد و به تنهایی بیش از ۳۵ هزار هنرآموز خوشنویسی در سراسر کشور در حال آموزش خوشنویسی از طریق این انجمن هستند، میافزاید: انجمن خوشنویسان ایران به لحاظ وسعت و تعداد اعضا و فعالیتها یکی از قدرتمندترین تشکیلات هنری در سراسر جهان است که به صورت مردممحور در حال فعالیت است.
وی میافزاید: ما از طریق انجمن خوشنویسان ایران تا به حال سه مرتبه مکاتبه با سازمان میراث فرهنگی سابق و وزارت میراث فرهنگی فعلی انجام دادهایم. طی این مکاتبات که در طول چهار سال گذشته انجام شده محورهای درخواستهایمان را مطرح کردهایم که یکی از آنها ثبت جهانی هنر خوشنویسی به نام ایران بوده است.
اهمیت ثبت خوشنویسی بیشتر از ثبت یلداست!
مدیر اجرایی انجمن خوشنویسان ایران با بیان اینکه برخی از خواستههای ما از میراث فرهنگی مانند ثبت ملی خوشنویسی به انجام رسیده است، ادامه میدهد: انجمن خوشنویسان پیگیر ثبت جهانی خوشنویسی بود ولی مدیران میراث فرهنگی نسبت به این کار تعلل کردهاند.
وی میگوید: همان طور که پیپش از این ثبت چوگان به نام جمهوری آذربایجان باعث نگرانی شد و در داخل ایران دستور پیگیری آن داده شد باید در زمینه ثبت خوشنویسی نیز این اقدام انجام شود.
براتی با اشاره به ثبت مشترک «شب یلدا» با همکاری چند کشور تأکید میکند: ثبت «شب یلدا» اقدام خوبی بود ولی اینکه بر اساس اینکه در گردش طبیعت یک شب بلندترین شب میشود، اهمیت ذاتیاش به اندازه اهمیت تاریخی هنر خوشنویسی نیست.
وی ادامه میدهد: خوشنویسی هنری است که از سرپنجه هنرمندان ایرانی خلق شده، اما اکنون در کشوری که هنر خوشنویسی را از ایران گرفته است، میخواهند آن را ثبت کنند و ما از این کار جا ماندهایم.
سابقه ترکیه در خوشنویسی چقدر است؟!
استاد خوشنویسی ایران در پاسخ به این سؤال که تاریخ خوشنویسی در ایران به چه زمانی بازمیگردد، میگوید: اگر ایران فرهنگی را در نظر بگیریم که بزرگتر از ایران سیاسی است، تاریخ خوشنویسی عربی به پیش از اسلام بازمیگردد. اساتید بنام هنر خوشنویسی در طول تاریخ از «ابن مقله» در قرون سوم و چهارم هجری قمری گرفته تا علی بن هلال مشهور به «ابن بواب» در قرن پنجم، «یاقوت مستعصمی» در قرن هفتم، «میرعلی تبریزی» قرن هشتم، «خواجه تاجالدین سلمانی» قرن نهم، «محمدحسین تبریزی» قرن دهم، «میرعماد» و «علیرضا عباسی» قرن یازدهم هستند که آثار هر کدام از آنها زینت بخش موزههای معتبر جهانی است و نامشان به عنوان هنرمندان بزرگ جهان مطرح است.
وی میپرسد:، اما ترکیه چند استاد خطاط در طول تاریخ داشته است؟! بیشتر از دو استاد مطرح در ترکیه حضور نداشتهاند که خط نسخ و ثلث مینوشتند. بیش از این در آنجا خبری نیست!
براتی میگوید: ترکیه با ثبت هنر خوشنویسی میخواهد برای خودش شناسنامه و احترام درست کند، در حالی که در موزههای بزرگ جهان، شناسنامه خوشنویسی به نام ایران ثبت شده است.
وی با انتقاد از مسئولان دولتی میگوید: برخلاف کشور ترکیه که در سالهای اخیر با برگزاری نمایشگاهها و مسابقات متعدد هنری از جمله جشنواره خوشنویسی «ارسیکا» و اهدای جوایز متعدد سعی در جذب هنرمندان دارد، در ایران هنرمندان در فقر به سر میبرند و یک هنرمند در تمام عمرش با فقر دست و پنجه نرم میکند.
براتی ادامه میدهد: همان گونه که میگویند «مرد خردمند هنر پیشه را/ عمر دو بایست در این روزگار/ تا به یکی تجربه اندوختن/ با دگری تجربه بردن به کار!»، یک هنرمند در تمام عمر خود در حال شاگردی کردن است و مگر در اواخر عمر بتواند با فروش آثارش درآمد داشته باشد، در این شرایط دولت موظف است از هنرمندان حمایت کند، وگرنه زمانی که در بیرون از مرز چراغی روشن میشود، همه گرد آن جمع میشوند.
جمع هنرمندان خوشنویس جهان در ایران
آزمون عالی خوشنویسی در طول روزهای آینده در ایران برگزار خواهد شد. مدیر اجرایی انجمن خوشنویسان ایران میگوید: در آزمون پیش رو هنرمندانی از کشورهای روسیه، ترکیه، آذربایجان، افغانستان، کشورهای عربی و حتی امریکا حضور دارند. قویترین مدرسان در این آزمون هستند و مدرک آن معتبر است، حتی ترکیه نیز خوشنویسان خودش را برای دریافت این مدرک به ایران میفرستد، با این وجود دولت هیچ اقدامی برای ثبت جهانی خوشنویسی انجام نداده است.
چرا روز خوشنویسی در تقویم ثبت نمیشود؟!
استاد براتی با اشاره به اینکه انجمن خوشنویسان ایران تا به حال چندین درخواست برای ثبت روز «خوشنویسی» در تقویم رسمی داشته است، میگوید: ما درخواست داشتهایم که روز ۲۱ مهرماه به عنوان روز آغاز هنر خوشنویسی در تقویم رسمی ثبت شود و با شورای فرهنگ عمومی مکاتباتی داشتهایم، اما آنها حاضر به ثبت آن نمیشوند. این مسئله باید از سوی وزارت ارشاد دنبال شود و معلوم نیست چرا هنر زنده خوشنویسی به عنوان اولویت فرهنگی در میان مسئولان فرهنگی مطرح نیست!
لازم به یادآوری است که وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، متولی تهیه پرونده و ارائه میراث ناملموس برای ثبت جهانی در یونسکو است.